رله چیست؟
رله چیست؟ شاید متوجه شده‌اید که هنگام روشن و خاموش شدن وسایل الکتریکی مثل سماور، چای‌ساز، بخاری برقی، کولر گازی، پمپ و آژیر، صدای آرامی شبیه به صدای شکستن قولنج می‌شنوید.
این صدا در واقع صدای عمل کردن سوییچ یا رله است.
رله یکی از اجزای مهم در مدارهای الکتریکی است که شامل یک بخش کنترلی الکترونیکی و یک سوییچ برای قطع و وصل جریان برق با ولتاژ بالا می‌شود.
تقریباً تمام پمپ‌های آبی که در آپارتمان‌ها و مجتمع‌ها وجود دارند، چراغ‌های راهنمایی در تقاطع‌ها، لامپ‌های اتوماتیک در پارکینگ‌ها، تایمرهای چراغ‌ها در راهروها، دزدگیرها و تجهیزات حفاظتی، سیستم استارت و برق داخلی خودروها، چراغ‌های نئون و چشمک‌زن، تابلوهای حفاظتی برق و حتی برخی از فیوزهای الکترونیکی، لوازم خانگی مانند یخچال، ماشین لباسشویی، ظرف‌شویی، سیستم‌های شوفاژ و پکیج و … همه از این قطعه استفاده می‌کنند.
در حال حاضر، در ساخت پروژه‌های مختلف از جمله مدارهای نشانگر، رله به کار می‌رود.
رله یک نوع سوییچ الکتریکی سریع است که با کنترل یک مدار الکتریکی دیگر باز و بسته می‌شود.
روش‌های کنترل باز و بسته شدن این سوییچ الکتریکی به شکل‌های مختلف مانند مکانیکی، حرارتی، مغناطیسی و الکترو استاتیک انجام می‌شود و به رله تقویت کننده نیز معروف است.
به عبارت دیگر، رله می‌تواند جریانی قوی‌تر از جریان ورودی را انتقال دهد.
رله یک سوییچ الکتریکی سریع است که با کنترل یک مدار الکتریکی دیگر عمل می‌کند.
این سوییچ به شیوه‌های مختلف مانند مکانیکی، حرارتی، مغناطیسی و الکترو استاتیک کار می‌کند.
انواع رله
انواع رله شامل رله‌های زیر می‌شود:
- رله دیفرانسیل
- رله حرارتی
- رله مخصوص
- رله فرکانسی
- رله دیستانس
- رله آور کارنت
- رله میکرو کنترل
رله حرارتی
از دو فلز با جنس‌های مختلف که هر کدام ضریب انبساط متفاوتی دارند ساخته شده است، و دور این فلزها یک رشته سیم حامل جریان الکتریکی پیچیده شده است.
وقتی جریان الکتریکی از این سیم عبور می‌کند، حرارت ایجاد شده باعث خم شدن می‌شود و به عمل کردن رله کمک می‌کند.
این رله پس از عمل کردن به سرعت به حالت اولیه برمی‌گردد، اما باید کمی صبر کرد و با فشردن دکمه مخصوص RESET که معمولاً رنگ قرمز دارد، کنتاکت‌ها به حالت طبیعی برمی‌گردند.
نکته: اگر جریان عبوری از رله حرارتی 20% بیشتر از جریان تنظیم شده باشد، باید در کمتر از 2 ساعت مدار را قطع کند.
رله مغناطیسی
این رله در مدارها استفاده می‌شود تا مانند فیوز، مدار را در برابر اتصال کوتاه محافظت کند، با این تفاوت که فیوز می‌سوزد ولی کلید رله مدار را قطع می‌کند.
اگر جریان زیادی از مدار عبور کند، میدان مغناطیسی آنقدر قوی می‌شود که اهرم را جذب می‌کند. این عمل به فنر اجازه می‌دهد که بازوی اتصال را قطع کند و در نتیجه مدار قطع می‌شود.
زمانی که مشکل برطرف شود، الکترومغناطیس انرژی‌اش را از دست می‌دهد و اهرم به حالت اول برمی‌گردد.
در این حالت، بازوی اتصال به وسیله فنر نگه داشته می‌شود تا زمانی که مشکل حل شود.
کاربرد رله‌ها
دو کاربرد اصلی رله‌ها عبارت‌اند از:
- ایزوله الکتریکی بین قسمت کنترل و بار
- افزایش توان خروجی (تقویت توان خروجی بخش کنترلی)
مهم‌ترین کاربرد رله‌ها در افزایش توان خروجی PLC و دیگر تجهیزات درونی تابلو برق و تابلوهای آسانسور است.
توجه: رله یک قطعه برای استفاده در مدار فرمان است و برای مصارف قدرتی حتماً باید بعد از رله از کنتاکتور استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: