“`html
چگونه می‌توان نیوکاسل کبوتر را درمان کرد
بیماری نیوکاسل یک بیماری ویروسی واگیردار است که در بسیاری از انواع پرندگان دیده میشود و دستگاه تنفسی، گوارشی، روده‌ای و عصبی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری برای اولین بار در سال ۱۹۲۶ در شهر نیوکاسل انگلستان شناسایی شد.
نیوکاسل یکی از بیماری‌های خطرناک برای پرندگانی است که به‌طور صنعتی و در تعداد زیاد پرورش داده می‌شوند. بسیاری از گله‌های جوجه‌های گوشتی، اگر واکسینه نشوند، به این بیماری مبتلا می‌شوند. این بیماری نیز در ایران در سال ۱۳۲۹ شناسایی شده است.
با رضیم همراه باشید.
بیماری ویروسی نیوکاسل
این بیماری یکی از دلایل اصلی مرگ و میر پرندگان پرورشی در جهان است. نیوکاسل مانند بسیاری از ویروس‌های دیگر به سلول‌های پرنده مبتلا میشود و کار آنها را مختل می‌کند که در نهایت منجر به مرگ آنها میشود. امروزه واکسن نیوکاسل در دسترس است و محققان توانسته‌اند با قرار دادن قطعه‌ای DNA که تولیدکننده آنتی‌ژن است در ذرت، واکسن خوراکی این بیماری را نیز تولید کنند. نیوکاسل در کبوتران یک بیماری خطرناک و واگیردار است که می‌تواند باعث مرگ آنها شود.
این بیماری در بسیاری از مناطق که کبوتر نگهداری می‌شوند وجود دارد و از راه آب، غذا، ظروف آلوده و همچنین تماس مستقیم پرنده‌های بیمار با پرندگان سالم منتقل میشود.
علائم نیوکاسل بسته به نوع ویروس، وضعیت سلامت و سن پرنده و همچنین گونه میزبان متفاوت است. علائم شامل مشکلات تنفسی مثل تنگی نفس و سرفه، علائم عصبی مثل افسردگی، بی‌اشتهایی، افتادن بال‌ها و فلجی، گیجی سر و گردن، چرخش به دور خود، لرزش، تورم در چشم و گلو، اسهال آبکی و سبز، و کاهش تخم‌گذاری در پرندگان تخم‌گذار است.
علائم بسته به نوع ویروس متفاوت است. به‌طور کلی سه نوع از این ویروس وجود دارد: مزوژنیک، ولوژنیک و لنتوژنیک. این ویروس از طریق مسمومیت غذایی منتقل میشود و معمولاً از طریق هوا منتقل نمی‌شود. نشانه‌های کالبدشکافی شامل تورم در پوشش‌های تنفسی، التهاب و خونریزی در دستگاه گوارش، وجود کیست‌های عفونی در نای و ترشحات در نای به ویژه در دوشاخه نای هستند. مانند بیشتر بیماری‌های ویروسی، درمان دارویی مؤثری وجود ندارد و فقط اقدامات حمایتی میسر است. واکسیناسیون با دو سویه مختلف (سویه ب یک و لاسوتا) انجام میشود.
درمان نیوکاسل در پرنده
- این بیماری درمان ندارد و برای جلوگیری از آلوده شدن پرندگان باید واکسینه شوند.
- واکسن‌های موجود برای این بیماری شامل:
- واکسن روغنی غیر فعال MPV1 با نام تجاری پارامیکسو 1 از شرکت هارکر
- واکسن روغنی غیر فعال Nobi-vac از شرکت Inter vet
- واکسن غیر روغنی غیر فعال Columo-vac از لابراتور سالیسبوری
- واکسن زنده هنچر B1 که از طریق چشم به پرنده تزریق میشود و ایمنی آن کوتاه‌مدت است و باید هر سه ماه یکبار تکرار شود
واکسن روغنی نیوکاسل Razpassol 101 از شرکت واکسن و سرم‌سازی رازی که از طریق تزریق عضلانی انجام میشود
بعد از تزریق واکسن (میکروب ضعیف یا کشته شده یا سم و آنتی‌ژن میکروب) سیستم دفاعی پرندگان آن را بعنوان یک تهدید شناسایی کرده و سلول‌های دفاعی (گلبول‌های سفید) با تولید پادتن به دفاع می‌پردازند. ویروس‌های وارد شده دیگر قدرت بیمار شدن را ندارند. این فرایند باعث ایجاد ایمنی اکتسابی تا چند ماه میشود.
دستور عمل تجویز واکسن نیوکاسل:
1- در
“““html
بهتر است بعد از جداسازی پرندگان سالم از پرندگان بیمار، برای پرندگان سالم از واکسن‌های خوراکی نیوکاسل استفاده شود.
2- واکسن‌های خوراکی فقط در صورتی موثر هستند که طبق دستورالعمل مصرف شوند.
3- معمولاً بهتر است که واکسن تزریقی دوم 2 تا 3 هفته بعد از واکسن اول تزریق شود و نوبت‌های بعدی در مرغ‌ها هر 3 ماه و در کبوترها هر 4 ماه تزریق گردد.
4- بعد از تزریق واکسن‌های تزریقی یا خوراکی، از پودر مولتی‌ویتامین یا پودر آنتی‌بیوتیک استفاده کنید.
5- واکسن فقط باید برای پرندگان سالم استفاده شود و بیماری‌ها باید با داروهای دیگری که دکتر تجویز می‌کند درمان شوند.
این ویروس یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ و میر کبوتران به ویژه در فصل‌های سرد است. دلیلش این است که ویروس در دماهای بالا و هوای گرم کارایی ندارد. به همین دلیل بهتر است کبوتران معمولاً از اواسط آبان تا اوایل آذر واکسینه شوند. علائم بیماری ابتدا با پف کردن و بی‌حالی کبوتر آغاز میشود و با پیشرفت بیماری، کبوتر اشتهای خود را از دست می‌دهد و فقط هنگام نیاز کم آب می‌خورد.
با گذشت زمان، کبوتر توانایی پروازش را نیز از دست می‌دهد. از بین رفتن سلول‌ها و استفاده از ذخایر انرژی باعث لاغر شدن پرنده و به وضوح نمایان شدن استخوان میان سینه آن میشود. این بیماری نهایتاً می‌تواند به اختلال در سیستم عصبی، فلج شدن و حتی مرگ پرنده منجر شود. این‌ها علائم بیماری نیوکاسل به شکل گوارشی است که به آن نیوکاسل روده‌ای نیز گفته میشود. بنابراین توجه داشته باشید که وقتی کبوتر می‌خرید، علائم بالا را نداشته باشد. بسیاری از افراد بیماری نیوکاسل را غیرقابل درمان می‌دانند، اما در خیلی از موارد اگر کبوتر بیمار در مراحل اولیه درمان شود، بهبود می‌یابد.
بهترین روش درمان نیوکاسل
- آمپول زرد روزانه 3 تا 5 خط به مدت سه روز متوالی
- قطره کد 100 طبق دستور روی قطره‌چکان
- پودر آنتی‌بیوتیک طبق دستور روی قوطی
- پودر مولتی‌ویتامین طبق دستور روی قوطی
- غذای خیس مانند: قره ماش، ارزن خیس شده، دان پارس خیس شده، ماست شیرین و سیر
- اگر در داخل دهان کبوتر چرک پنیری وجود دارد، از قطره کد 47 طبق دستور استفاده کنید.
لازم به یادآوری است که می‌توانید انواع واکسن‌ها و داروهای فوق را از کلینیک تهیه کنید. نیوکاسل یکی از بیماری‌های مهم و خطرناک طیور است که ممکن است در مدت زمان کوتاهی خسارت زیادی به مرغداری‌ها و روستائیان بزند. این بیماری ویروسی عفونی و واگیردار است که به دستگاه تنفس، گوارش و دستگاه عصبی حمله می‌کند. مرغ، خروس، بوقلمون، اردک و دیگر پرندگان نیز می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند. همچنین، ویروس نیوکاسل ممکن است در انسان بیماری‌های خفیفی مانند تورم ملتحمه چشم ایجاد کند. این ویروس نسبت به گرما، نور خورشید و ضدعفونی‌کننده‌ها حساس است، اما در بستر آلوده به مدت 2 ماه و در لاشه پرندگان تلف شده تا یک سال زنده می‌ماند.
————————————————————————————————————–
اگر پرندگان شما سالم هستند و دچار هیچ بیماری نیستند
جوجه مرغ‌ها از سن 25 روزگی واکسن نیوکاسل تک و 15 روز بعد واکسن نیوکاسل دوگانه را دریافت کرده و تکرار این واکسن هر 3 تا 5 ماه انجام شود.
جوجه کبوترها نیز از سن 15 روزگی واکسن نیوکاسل تک و 15 روز بعد واکسن نیوکاسل دوگانه را دریافت کرده و تکرار این واکسن هر 3 تا 5 ماه انجام شود.
————————————————————————————————————–
طبقه بندی عامل این بیماری :
- خانواده ویروس: Paramyxo Viridae، Genus Rubula Virus
- دما: عامل این بیماری در مدت 30 دقیقه در دمای 60 درجه سانتی‌گراد و در 3 ساعت در 56 درجه سانتی‌گراد غیر فعال میشود.
- PH: عامل این بیماری در محيط‌های اسیدی توانایی مقاومت ندارد و غیر فعال میشود.
- عامل این بیماری همچنین در موادی مانند ترمالین و تینول…
- این بیماری باعث تغییرات زیادی در فعالیت‌های پرندگان میشود.
- نکته مهم این است که عامل این بیماری در دماهای بالا و به‌خصوص در مدفوع پرندگان زنده برای مدت طولانی بقا می‌یابد.
“““html
————————————————————————————————————–
همه‌گیرشناسی
میزبانان
• انواع مختلف پرندگان (هم وحشی و هم خانگی).
• مرغ‌ها در برابر این بیماری بسیار آسیب‌پذیر بوده و بیشترین خطر را دارند، در حالی که اردک‌ها و بوقلمون‌ها کمتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
• یک نوع عامل انتقال این بیماری ممکن است در بعضی از پرندگان وحشی دیده شود.
نرخ مرگ و میر در این بیماری در میان پرندگان بستگی به شدت ویروس دارد.
اشاعه
• تماس مستقیم با ترشحات و به‌خصوص مدفوع پرندگان بیمار.
• غذا و آب آلوده.
• وسایل و تجهیزات آلوده.
• محیط و مکان‌های آلوده.
• لباس‌های آلوده افرادی که با پرندگان در ارتباط هستند.
منابع ویروس
• ترشحات زایده‌ای از دستگاه تنفسی.
• مدفوع آلوده.
• تمام قسمت‌های لاشه پرنده بیمار.
این ویروس در دوران بیماری و به‌خصوص در مراحل اولیه و دوران نقاهت می‌تواند پخش شود.
برخی پرندگان حتی می‌توانند ویروس نیوکاسل را به مدت یک سال در خود نگه‌دارند و آن را پخش کنند.
————————————————————————————————————–
نحوه بروز بیماری نیوکاسل
این بیماری در بسیاری از کشورها شیوع دارد و در بعضی مناطق بومی است. برخی کشورهای اروپایی سال‌ها از این بیماری خطرناک پاک بودند.
مدت زمان بروز بیماری بسته به نوع آن بین چهار تا شش روز است.
نشانه‌های تنفسی و عصبی
• سر بچرخاندن و ناله کردن به‌نوعی.
• بال‌های افتاده.
• پاهای کشیده.
• پیچیدگی سر و گردن.
• بی‌حوصلگی و کاهش فعالیت‌های طبیعی.
• سرد بودن کامل پرنده.
• تخم‌مرغ‌های پرندگان بیمار ممکن است پوست سخت و نازک داشته باشند و همچنین سفیده آنها آبکی شود.
• تولید تخم‌مرغ‌ها کاهش یافته و در برخی مواقع ممکن است قطع شود.
• مدفوع پرندگان مبتلا ممکن است اسهالی و سبز رنگ باشد.
• همچنین در اطراف چشم و گردن پرندگان بیمار تورم دیده میشود.
میزان مرگ و میر
میزان مرگ و میر در این بیماری به عوامل زیر بستگی دارد:
• کشندگی ویروس.
• شدت ویروس.
• نحوه واکنش ایمنی نسبت به واکسن.
• شرایط محیطی.
• وضعیت گله.
ضایعات
برای تشخیص دقیق بیماری باید تعدادی از پرندگان را بررسی کرد تا ضایعات خاصی در جامعه مشخص شود.
تشخیص این بیماری باید تا زمان جداسازی و شناسایی کامل ویروس به تعویق بیفتد.
ضایعاتی که ممکن است در این بیماری بروز کند شامل:
• خونریزی و پرخونی در نای.
• ورم، خونریزی و یا نکروز و التهاب در بافت‌های لمفاوی یا دیواره روده.
• ورم، خونریزی و یا از بین رفتن تخمدان‌ها.
• ورم در اطراف بافت‌های گلو و بخصوص در ورودی نای.
این بیماری ممکن است با برخی بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته شود که شامل:
• طاعون مرغ.
• آنفلوانزا پرندگان.
• لارنژوترکاریت.
• پوکس مرغ (نوع دیفتری).
• پسیتاکوزیس (کلادمیوزیس) (پرندگان پسیتاکو).• مایکوپلاسما.
• برونشیت عفونی.
• بیماری طوطی پاچکو (پرندگان پسیتاکو).
همچنین ممکن است به اشتباه با بعضی اختلالات مدیریتی چون کمبود آب، غذا یا هوا هم تشخیص داده شود.
“““html
آزمایش برای تشخیص بیماری نیوکاسل در جوجه‌های تازه‌متولد شده نه تا یازده روزه با استفاده از واکسیناسیون درون تخم مرغ انجام میشود.
• آزمایش فعالیت هم‌تجمعی (Haemagglutination).
• جلوگیری از این فعالیت با استفاده از آنتی‌سرم مخصوص ویروس نیوکاسل.
بررسی‌های بیماری‌زایی
• انجام آزمایش نشانه‌گذاری در بافت‌های جنین کشت‌داده شده.
• برآورد میانگین زمان مرگ در جنین جوجه‌ها.
• (ICPI) در جوجه‌های یک‌روزه.
• (IVPI) در جوجه‌های شش‌هفته‌ای.
آزمایش‌های سرولوژیک
• آزمایش الیزا (Elisa).
• نمونه‌گیری از خون.
• نمونه‌گیری از سرم.
نمونه‌گیری
نیاز است نمونه‌هایی از کلوآک، نای یا مدفوع پرندگان زنده برداشت شود. همچنین می‌توان از مدفوع و یا اندام‌های مشترک پرندگان مرده نیز نمونه‌برداری کرد.
پیشگیری و کنترل
متأسفانه این بیماری درمان مشخصی ندارد.
اقدامات بهداشتی
• در هنگام بروز بیماری، جدا کردن شدید پرندگان مبتلا (جداسازی).
• نابودی تمامی پرندگان مبتلا و همچنین پرندگانی که به‌طور مستقیم با آنها در ارتباط بوده‌اند.
• ضدعفونی کردن کامل و دقیق مناطق درگیر و غیر درگیر.
• انهدام صحیح لاشه‌ها.
• کنترل تعداد تلفات در گله.
• جلوگیری از تماس با پرندگانی که وضعیت سلامتی آنها روشن نیست.
• کنترل ورود و خروج افراد.
• بهتر است که تمامی طیور موجود در فارم هم سن باشند.
اقدامات درمانی
- واکسیناسیون با واکسن‌های امولوسیون روغنی و همچنین واکسن‌های زنده می‌تواند به طور قابل توجهی تلفات در گله‌های طیور را کاهش دهد.
- واکسن B1 زنده و لاتوسا باید در آب آشامیدنی حل شود یا به صورت اسپری دانه درشت استفاده گردد. گاهی این واکسن‌ها در داخل بینی نیز استفاده میشود.
- جوجه‌های سالم باید هرچه سریع‌تر در روزهای یک تا چهارم زندگی واکسینه شوند، اما تأخیر در واکسیناسیون می‌تواند تأثیر واکسن را در هفته‌های دوم یا سوم کاهش دهد.
- برخی از عفونت‌ها مانند مایکوپلاسما ممکن است واکنش واکسن را شدیدتر کند. در این موارد می‌توان از واکسن‌های با ویروس کشته شده استفاده کرد.
دو نکته را یادآور می‌شوم
الف) به محض مشاهده پرنده‌ای با علائم بیماری نیوکاسل، آن را جدا کنید. باید آبخوری را عوض کرده، شسته و ضدعفونی نمایید و در آفتاب قرار دهید، زیرا انتقال از طریق ترشحات دهانی یکی از مهم‌ترین راه‌های انتشار بیماری است. همچنین کف قفس را از فضله‌ها پاک کرده و سپس با مواد ضدعفونی‌کننده تمیز کنید (می‌توانید از دود و یا مواد ضدعفونی‌کننده استفاده کنید). در برخی موارد، ریختن گازوییل برای ضدعفونی و از بین بردن حشرات مانند مگس و کنه نیز مؤثر است.
در آب پرندگانی که سالم هستند، به مدت یک هفته یک سی‌سی اکسی‌وت (اکسی‌تتراسایکلین) و مولتی‌ویتامین (ویتالین) اضافه کنید تا اگر کبوتران دیگر هم مریض شده‌اند در اوایل دوره بهبود یابند. همچنین در این مدت تغذیه باید بیشتر و شامل دانه‌های پروتئینی و کربوهیدراتی بیشتری باشد.
ب) دوره درمان ممکن است از یک هفته به بالا به طول بینجامد. اگر پرنده برای شما ارزش درمان دارد، وقت خود را صرف آن کنید.
اما راه درمانی اصلی که برای بهبودی پیشنهاد میشود:
1- اگر پرنده بیمار هنوز می‌تواند غذا بخورد، باید تا حد امکان به او غذا داده شود، به‌ویژه غذاهای پروتئینی و کربوهیدراتی بالا که به تدریج ضعف پرنده را کاهش می‌دهد. اما اگر پرنده دیگر میلی به غذا ندارد، باید به‌صورت دستی به او غذا داده شود. دانه‌هایی مانند گاودانه، قره ماش، ارزن، گندم، نان خشک و کوشه (کاشفه). البته در برخی موارد پرنده غذای داده شده را استفراغ می‌کند. در این حالت، باید به پرنده کمی…
“`
برای کمک به پرنده‌ای که استفراغ می‌کند، ابتدا باید سنگ‌ریزه به او بدهید. اگر استفراغ همچنان ادامه داشت، نان نرم و آب‌زده را با سرنگ به او بدهید.
۲- هر شب باید ۱ سی سی داروی اکسی وت را با سرنگ بکشید و آرام آرام در ته حلق کبوتر بچکانید. این کار را تا ۴ روز ادامه دهید.
۳- در هر روز یک حبه سیر را در سه نوبت (صبح، ظهر و شب) برای یک هفته به کبوتر بدهید.
۴- در آب پرنده باید پودر مولتی ویتامین بریزید، زیرا این پودر می‌تواند ضعف ناشی از مصرف داروها را برطرف کند. همچنین از روز چهارم به بعد، باید اکسی وت را هم در آب پرنده بریزید.
۵- اگر بعد از یک هفته، بهبودی در وضعیت پرنده مشاهده نشد، باید قید آن را بزنید…
بیماری نیوکاسل یک بیماری ویروسی و واگیردار است که بسیاری از پرندگان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری دستگاه تنفسی، گوارشی و عصبی پرنده را مبتلا می‌کند. نیوکاسل نخستین بار در سال ۱۹۲۶ در نیوکاسل انگلستان شناخته شد و یکی از بیماری‌های مهم در پرورش صنعتی پرندگان به شمار می‌آید. در ایران، این بیماری در سال ۱۳۲۹ شناسایی شد. علائم نیوکاسل بسته به نوع ویروس، وضعیت سلامت، سن و نوع پرنده متفاوت است.
علائم این بیماری می‌تواند نشانه‌های تنفسی مانند تنگی نفس، سرفه، افسردگی، بی‌اشتهایی، افتادن بال‌ها، فلجی، گیج خوردن، چرخیدن به دور خود، لرزش، تورم چشم و گلو، اسهال آبکی و سبز و کاهش تخم‌گذاری در پرندگان تخم‌گذار باشد. نشانه‌ها بسته به نوع ویروس متفاوت هستند. به طور کلی، سه نوع اصلی از این ویروس وجود دارد: مزوژنیک، ولوژنیک و لنتوژنیک. این ویروس معمولاً از طریق دهان منتقل میشود و انتقال از طریق هوا غالباً اتفاق نمی‌افتد. نشانه‌های کالبدشکافی شامل تورم در مخاطات تنفسی، التهاب و خونریزی در مخاط دستگاه گوارش (بیشتر در پیشمعده)، وجود کست‌های چرکی و کازیوس پنیری در نای و ترشحات اکسوداتیو در نای به ویژه در دوشاخه نای است. این بیماری مانند بیشتر بیماری‌های ویروسی درمان دارویی ندارد و درمان تنها از طریق روش‌های حمایتی انجام میشود. واکسیناسیون با دو نوع سویه ب و لاسوتا انجام می‌گیرد.
اگر سوال یا نکته‌ای درباره بیماری نیوکاسل در کبوتر دارید، خواهش می‌کنیم آن را در قسمت نظرات با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.
————————————————————————————————————-
مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی