“`html
موارد مصرف و عوارض جانبی دگزامفتامین
دگزامفتامین (Dextroamphetamine SULFATE) که به نامهای دکستروآمفتامین یا دکس آمفتامین نیز شناخته میشود، برای درمان اختلال بیش فعالی یا ADHD استفاده میشود. این دارو بر اساس تغییر میزان برخی مواد طبیعی در مغز عمل میکند.
دگزامفتامین جزو داروهای تحریککننده محسوب میشود. این دارو میتواند توانایی شما را در توجه کردن، تمرکز بر روی یک فعالیت و کنترل مشکلات رفتاری افزایش دهد. همچنین به شما کمک میکند فعالیتهای خود را بهتر سازماندهی کنید و مهارت گوش دادن شما نیز بهبود مییابد.
دگزامفتامین برای درمان برخی اختلالات خواب، مانند نارکولپسی یا حملات خواب، تجویز میشود و به فرد کمک میکند در طول روز بیدار بماند. این دارو برای افرادی که اختلال خواب ندارند، به منظور رفع خستگی یا بیدار ماندن نباید مورد استفاده قرار گیرد. چرا که بدن ممکن است به دگزامفتامین مقاومت نشان دهد و در این موارد، داروهای دیگری مانند مودافینیل برای درمان حملات خواب توصیه میشوند.
نام تجاری: Dexampex, Dexedrine, Frendex
مکانیسم اثر دگزامفتامین
این دارو به عنوان یک محرک غیرمستقیم عمل میکند و باعث افزایش فعالیت حرکتی و هوشیاری ذهنی میشود. همچنین خواب آلودگی و حس خستگی را کاهش میدهد. در مواردی که نقص توجه ناشی از فعالیت زیاد در کودکان وجود دارد، با مکانیسمی که بهطور دقیق شناخته نشده است، به طور غیرمنتظرهای موجب کاهش بیقراری حرکتی میشود و میزان توجه کودکان را افزایش میدهد.
فارماکوکینتیک دگزامفتامین
آمفتامینها به راحتی از سیستم گوارش جذب میشوند و در بیشتر بافتهای بدن توزیع میگردند و غلظتهای بالایی را در مغز و مایع مغزی نخاعی ایجاد میکنند. بخشی از آنها در کبد تغییر میکند، اما بخش عمدهای از دارو به شکل اصلی خود از طریق ادرار دفع میگردد. میزان دفع ادراری آن به pH وابسته است و در ادرار اسیدی افزایش مییابد. آمفتامینها در شیر مادر نیز توزیع میشوند.
مقدار و نحوه مصرف دگزامفتامین
نارکولپسی (حملات خواب):
- بالغین: ۵ تا ۲۰ میلیگرم خوراکی ۱ تا ۳ بار در روز.
- کودکان بیش از ۱۲ سال: ۱۰ میلیگرم در روز به صورت خوراکی که میتوان ۱۰ میلیگرم در هفته افزایش داد.
- کودکان ۱۲-۶ سال: ۵ میلیگرم در روز بهصورت خوراکی که میتوان ۵ میلیگرم در هفته افزایش داد.
کودکان هیپرکینتیک:
- کودکان بیش از ۶ سال: ۵ میلیگرم خوراکی ۱ تا ۲ بار در روز که میتوان ۵ میلیگرم در هفته افزایش داد (حداکثر ۴۰ میلیگرم در روز).
- کودکان ۵-۳ سال: ۲.۵ میلیگرم خوراکی ۱ تا ۲ بار در روز که میتوان ۲.۵ میلیگرم در هفته افزایش داد.
چاقی:
- بالغین: ۵ تا ۱۰ میلیگرم خوراکی ۱ تا ۳ بار در روز.
موارد منع مصرف دگزامفتامین
حساسیت شدید به دارو و داروهای مشابه، گلوکوم، روانپریشی، بیماریهای عروق خونی، آنژین قلبی و پرکاری تیروئید. همچنین در صورتی که در ۲ هفته گذشته از داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز استفاده شده باشد، مصرف این دارو ممنوع است.
مصرف دگزامفتامین در دوران بارداری و شیردهی
دگزامفتامین در دوران بارداری تنها در صورت نیاز و با مشورت پزشک قابل مصرف است. استفاده از این دارو در بارداری میتواند باعث زایمان زودرس و همچنین وزن کمتر نوزاد در زمان تولد شود.
“`
وزن نوزاد باید در محدوده طبیعی باشد. همچنین همچنین ممکن است نشانههای ترک دارو را در نوزاد مشاهده کنید.
داروی دگزامفتامین به شیر مادر منتقل میشود و میتواند عوارض نامطلوبی برای نوزاد به همراه داشته باشد. به همین دلیل، مصرف این دارو در دوران شیردهی توصیه نمیشود و بهتر است با پزشک مشورت کنید.
تداخلات دارویی دگزامفتامین
دگزامفتامین یک نوع داروی مفید برای تحریک سیستم عصبی است و ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشد. برای مثال، اگر شما داروی MAOI مصرف میکنید یا در 14 روز گذشته از این داروها استفاده کردهاید، از مصرف دگزامفتامین باید پرهیز کنید؛ چرا که این کار میتواند فشار خون شما را افزایش دهد. همچنین، مصرف بتا بلوکر به همراه دگزامفتامین ممکن است فشار خون را بالا ببرد.
این دارو میتواند تأثیر دیگر داروهای فشار خون مانند گوانتیدین را نیز کاهش دهد و باید از مصرف همزمان آنها خودداری شود. بیمارانی که از دگزامفتامین و داروهای ضد افسردگی TCA استفاده میکنند، باید تحت نظر دقیق باشند چرا که ممکن است خطر مشکلات قلبی مانند آریتمی در آنها افزایش یابد. همچنین، مصرف برخی مواد مثل قلیایی کنندگان ادراری میتواند دفع آمفتامین را کاهش دهد و اثر آن را قویتر کند.
آمفتامینها میتوانند جذب برخی داروها مانند اتوسوکسیماید و فنوباربیتال را به تأخیر بیاندازند. اثرات تحریککننده آمفتامینها ممکن است توسط داروهایی مانند کلروپرومازین، هالوپریدول و لیتیوم تضعیف شود. دیسولفیرام نیز میتواند متابولیسم و دفع آمفتامینها را کاهش دهد. همچنین مصرف مواد مشابه با بیهوشی مانند هالوتان میتواند خطر آریتمی قلبی را افزایش دهد.
هشدارها در مورد دگزامفتامین
- دگزامفتامین قابلیت بالایی برای سوءاستفاده دارد.
- مصرف بلندمدت این دارو ممکن است منجر به وابستگی به مواد مخدر شود و بنابراین باید از آن اجتناب شود.
- سوءاستفاده از دگزامفتامین ممکن است باعث مرگ ناگهانی و مشکلات جدی قلبی شود.
- امکان ایجاد وابستگی جسمی و تحمل دارو وجود دارد و باید مصرف آن تحت کنترل دقیق باشد.
- در طول مصرف دارو، باید فشار خون و ریتم قلب به دقت کنترل شود و رشد کودکان به طور مرتب پیگیری شود.
- در برخی موارد مانند اختلالات عصبی، بیماریهای قلبی، و سابقه سوء مصرف مواد باید با احتیاط فراوان تجویز شود.
- نیاز بیمار به ادامه درمان باید به طور مرتب بررسی شود و در درمان نقص توجه ناشی از بیش فعالی، در فواصل منظم باید دارو قطع شود تا بررسی شود که آیا علائم عود میکنند یا خیر.
- مصرف این دارو در کودکان ممکن است رشد آنها را کم کند.
- تجویز این دارو برای کودکان زیر 3 سال توصیه نمیشود.
نکاتی که قبل از مصرف دگزامفتامین باید در نظر گرفته شود
بعضی از داروها برای افراد با شرایط خاص مناسب نیستند و برخی دیگر تنها در صورتی تجویز میشوند که نیاز به درمان مکمل باشد. بنابراین، قبل از مصرف دگزامفتامین، پزشک شما باید از اطلاعات زیر مطلع باشد:
- اگر باردار هستید یا به نوزاد خود شیر میدهید.
- اگر کودک شما هرگونه مشکل قلبی یا عروقی دارد.
“`html
اگر فرزند شما در حال استفاده از داروهای خاصی است، این داروها شامل تمامی انواع داروها هستند، چه داروهایی که پزشک برایشان تجویز کرده باشد و چه داروهایی که خودشان به صورت خودسرانه مصرف میکنند، مانند داروهای گیاهی و مکملها.
عوارض جانبی احتمالی داروی دگزامفتامین
تمام داروها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند، اما بسیاری از افراد ممکن است هیچ نوع عارضهای را تجربه نکنند. اگر یکی از عوارض به شکل مکرر برای شما اتفاق بیفتد، باید به پزشک اطلاع دهید:
- سردرد، خشکی دهان، طعم غیرعادی در دهان (تغییر در حس چشایی)
- اسهال، احساس ناخوشی، دل درد، مشکلات خواب
- تغییر در خلق و خو، احساس بیقراری یا لرزش، کاهش اشتها
- کاهش وزن، تپش قلب، ریزش مو، جوشهای خارشدار
- تعریق، حرکات غیرمعمول، مشکلات جنسی
اگر هر علائم دیگری دارید که احساس میکنید به دلیل مصرف داروی دگزامفتامین است، با پزشک خود صحبت کنید.
نحوه نگهداری داروی دگزامفتامین
- داروها را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
- دارو را در جای خنک و خشک، دور از گرما و نور مستقیم نگه دارید.
بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`