گوشی پزشکی (استتوسکوپ) چیست و چه کاربردی دارد ؟
“`html
گوشی پزشکی یا استتوسکوپ
گوشی پزشکی یا استتوسکوپ : این دستگاه برای تشخیص صداهای داخلی بدن استفاده می‌شود و عملی که با این دستگاه انجام می‌شود را گوش دادن یا auscultate می‌نامند.
عموماً از این دستگاه برای شنیدن صدای قلب، ریه، روده‌ها و جریان خون استفاده می‌شود.
همچنین در شرایطی مانند اختلالات مادرزادی یا بیماری‌های دریچه قلب، که صداهای خاصی به صدای قلب افزوده می‌شود، نیز از این دستگاه می‌توان استفاده کرد.
استتوسکوپ (stethoscope) از دو کلمه تشکیل شده است؛ کلمه steth(o به معنی سینه و scope به معنی نمایش یا نشان دادن است، بنابراین به معنی وسیله‌ای برای گوش دادن است.
فیزیولوژی
در یک فرد سالم، می‌توان به صدای قلب در ۴ نقطه مختلف (مربوط به هر یک از دریچه‌های قلب) گوش داد.
صدای طبیعی قلب شامل یک صدای اول (1)S مثل “پوم” و یک صدای دوم (2)S مثل “تاک” است.
در حالت طبیعی، نباید صدای اضافه‌ای در قلب شنیده شود و بین صدای اول و دوم باید سکوت وجود داشته باشد.
این صداها ناشی از بسته شدن طبیعی دریچه‌های قلب هستند.
هرگونه صدای اضافی بین این دو صدا یا تغییر در شدت آنها می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل خاص باشد.
ساختار داخلی گوشی پزشکی
گوشی پزشکی از قسمت‌های مختلفی تشکیل می‌شود.
- قسمت مربوط به سر (Headset)، شامل یک نوک گوشی (Eartip) که در گوش‌ها قرار می‌گیرد و یک لوله گوش (Eartube) که به نوک گوشی متصل است.
- قسمت مربوط به قفسه سینه (Chestpiece)، شامل یک دیافراگم یا دیافراگم قابل تنظیم (Tunable Diaphragm) و یک میله اتصال شبیه ساقه (Stem) است.
- یک لوله بدون درز (tubing) برای اتصال این دو قسمت نیز وجود دارد.
نحوه انجام کار گوشی پزشکی
عملی که توسط گوشی انجام می‌شود به آن auscultate یا گوش دادن می‌گویند و شامل شنیدن صداهای داخلی بدن، به ویژه از ریه و قلب می‌باشد.
گوشی پزشکی سه قسمت اصلی دارد.
قسمت اول گوشی بر روی بدن فرد قرار می‌گیرد و دو طرفه است؛ یک طرف آن دیافراگم و طرف دیگر آن قسمت زنگوله‌ای یا بل نامیده می‌شود و ارتعاشات بدن را به صدا تبدیل کرده و کمی تقویت می‌کند.
سپس، صدا به لوله‌های هدایت‌کننده وارد شده و در نهایت از طریق گوشی‌های مخصوص وارد گوش پزشک می‌شود.
کاربرد گوشی پزشکی
از گوشی‌های پزشکی می‌توان در مواردی نظیر اختلالات مادرزادی، بیماری‌های دریچه‌ای قلب و آریتمی‌های قلبی استفاده کرد، جایی که صداهای خاصی به صدای قلب اضافه می‌شود.
قسمت دیافراگمی گوشی (که سطح بیشتری دارد) معمولاً برای شنیدن صداهای مختلف بدن به کار می‌رود.
قسمت زنگوله‌ای یا بل گوشی (که پرده‌ای ندارد) فقط در موارد خاصی که صدای اندام از بم خاصی برخوردار باشد، استفاده می‌شود.
انواع استتوسکوپ
استتوسکوپ‌ها بسته به نوع استفاده، دارای انواع مختلفی هستند:
- گوشی طبی آکوستیک
- گوشی طبی الکترونیک
-
1. گوشی طبی آکوستیک
نمونه‌های آکوستیک گوشی‌های پزشکی متداول‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نمونه‌ها هستند و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که صداهای دریافتی از قفسه سینه را از طریق یک لوله توخالی پر شده با هوا به گوش شنونده منتقل کنند.
قسمت دیافراگم آن برای شنیدن صداهای با فرکانس بالا (مثل صداهای قلبی) است و قسمت بل آن برای شنیدن صداهایی با فرکانس پایین (مانند صداهای ریوی) کاربرد دارد. این نوع استتوسکوپ شامل دو نوع دوسر و یک سر می‌شود.
گوشی طبی جنین یکی از انواع گوشی های پزشکی است که روی شکم مادر گذاشته می‌شود تا صدای قلب جنین را بشنود. این گوشی شکلی شبیه به شیپور دارد.
-
2. گوشی طبی الکترونیک
یکی از مشکلاتی که در گوشی های آکوستیک وجود دارد، این است که صدای داخلی بدن را به خوبی تقویت نمی‌کنند.
در مقایسه با گوشی های آکوستیک، گوشی های الکترونیکی دارای یک تقویت کننده هستند که به تشخیص صدا کمک می‌کند و صدای داخلی بدن را با وضوح و قدرت بیشتری منتقل می‌کند.
معمولاً این سنسورها از مواد پیزوالکتریک ساخته می‌شوند.
اما در حین استفاده از این گوشی ها، ممکن است با مشکل نویز و تداخل امواج مواجه شویم که برای رفع این مشکل نیاز به استفاده از فیلتر داریم که در نتیجه ممکن است بخشی از صداها حذف شوند.
به همین دلیل، این گوشی ها هنوز به اندازه نمونه های آکوستیک مرسوم مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.
نکات مهم برای خرید گوشی پزشکی
مواردی که باید هنگام خرید گوشی پزشکی به آن توجه کنید عبارتند از:
- بهترین جنس برای سر فلزی گوشی استیل است، اما معمولاً از آلومینیوم برای ساخت آن استفاده می‌شود.
- بهترین ماده برای دیافراگم، پلی اتیلن است.
- سایز استاندارد سرگوشی ها برای بزرگسالان 35 میلی‌متر و برای کودکان 25 میلی‌متر است.
- لوله‌های متصل به سر گوشی باید از جنس PVC (پلی وینیل کلراید) باشند.
- قسمتی که در گوش قرار می‌گیرد، بهتر است فقط از جنس لاستیک نرم باشد.
- در منطقه بل، هر چه مخروط این ناحیه عمیق‌تر باشد، کارایی دستگاه بالاتر می‌رود.
- دسته آهنی متصل به لاستیک‌ها باید زاویه‌ای 15 درجه با آن داشته باشد.
بیشتر بخوانید :
