داروی ضد ریزش موی فیناستراید
فیناستراید (که با نام‌های تجاری مانند فین پشیا و پروپشیا هم شناخته می‌شود) ابتدا برای درمان بیماری بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) استفاده شد. پزشکان متوجه شدند که این دارو به کاهش ریزش مو در بیمارانی که قرص فیناستراید مصرف می‌کنند، کمک می‌کند و در بعضی مواقع باعث رویش مجدد مو نیز می‌شود. پس از تحقیقات بیشتر، اثر فیناستراید در کاهش ریزش مو، به‌ویژه در مواردی که دلیل ریزش مو به هورمون دی هیدروتستوسترون (DHT) برمی‌گردد، تأیید شد و سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) نیز این موضوع را رسماً تأیید کرد.
فیناستراید از تبدیل تستوسترون به DHT جلوگیری می‌کند. DHT نقش مهمی در بیماری بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) دارد.
مکانیسم اثر فیناستراید
ریزش موی ناشی از طاسی الگوی مردانه به این دلیل رخ می‌دهد که DHT مانع از رسیدن مواد مغذی ضروری به فولیکول‌های مو می‌شود. فیناستراید با جلوگیری از تولید DHT از فولیکول‌های مو محافظت می‌کند. کاهش DHT می‌تواند باعث توقف ریزش مو و حتی رشد مجدد موها شود.
فیناستراید سطح DHT در خون و پوست سر را به شدت کاهش می‌دهد و به همین دلیل این دارو مؤثر واقع می‌شود. مصرف روزانه 1 میلی‌گرم فیناستراید می‌تواند سطح DHT خون را تا 70 درصد کاهش دهد، در حالی که سطح تستوسترون خون تنها حدود 10 درصد افزایش می‌یابد، که این نیز در محدوده نرمال به حساب می‌آید.
فارماکوکنتیک فیناستراید
فیناستراید در سطح مولکولی به تحریک رشد موهای جدید کمک می‌کند. این دارو به‌صورت یک آنتاگونیست (یعنی ضدیت‌کننده) قوی عمل کرده و فعالیت آنزیمی را که باعث تبدیل تستوسترون به DHT در فولیکول مو می‌شود، متوقف می‌کند.
تستوسترون هورمونی است که بر پوست، فولیکول‌های مو، پروستات و غدد چربی پوست تأثیر می‌گذارد. فولیکول‌های مو به DHT حساس‌اند. این هورمون به واسطه آنزیمی به نام ۵ آلفا ردوکتاز (reductase 5) به DHT تبدیل می‌شود. فیناستراید با مهار این آنزیم، از تبدیل تستوسترون به DHT جلوگیری می‌کند. این آنزیم دو نوع ۱ و ۲ دارد. نوع ۱ بیشتر در چربی و نوع ۲ در فولیکول‌های مو و بافت پروستات وجود دارد. مردانی که سطح آنزیم نوع ۲شان طبیعی یا بالا است، میزان DHT زیادی دارند و بیشتر به طاسی مردانه و بزرگی خوش‌خیم پروستات مبتلا می‌شوند. فیناستراید با مهار نوع ۲ این آنزیم، سطح DHT را کاهش می‌دهد و در نتیجه احتمال ریزش موی مردانه و بزرگی پروستات را کم می‌کند. نیمه عمر این دارو در خون حدود ۸ ساعت است و اثرات آن برای مدت طولانی‌تر باقی می‌ماند.
نحوه مصرف فیناستراید
فیناستراید به‌صورت یک قرص در روز مصرف می‌شود، همراه با غذا یا به تنهایی. برای دیدن نتیجه باید این دارو را به‌صورت منظم مصرف کنید. همچنین بهتر است که مصرف قرص فیناستراید را در برنامه روزانه خود قرار دهید تا فراموش نکنید. مثلاً می‌توانید هر روز در یک زمان مشخص، مثلاً صبح‌ها یا شب‌ها قبل از خواب این قرص را مصرف کنید. روزانه بیشتر از یک قرص مصرف نکنید، زیرا مصرف بیشتر از مقدار نیاز نه تنها بر تأثیر دارو نمی‌افزاید بلکه ممکن است برای شما مضر نیز باشد.
برای اینکه تأثیر فیناستراید بر جلوگیری از ریزش مو و رشد مجدد آنها به درستی قابل ارزیابی باشد، باید این دارو را به مدت یک سال یا بیشتر مصرف کنید. البته، ممکن است در شش ماه اول موهای موجود کمی نازک شوند. گاهی اوقات این به این دلیل است که ریزش موها در حال طبیعی شدن است و اثر فیناستراید هنوز آغاز نشده است. همچنین ممکن است به خاطر ریزش موهای کوچک باشد که طبیعتاً به جا برای رشد موهای جدید و سالم‌تر ایجاد می‌کند. مهم است که آرامش خود را حفظ کنید و صبر داشته باشید.
“`html
طول این دوره اهمیت زیادی دارد. همچنین، باید حداقل به مدت یک سال دارو را مصرف کنید تا شما و پزشکتان بتوانید تأثیر آن را بررسی کنید.
فیناستراید چقدر تأثیر دارد؟
تحقیقات نشان داده که فیناستراید در 90% مردان مبتلا به طاسی الگوی مردانه تأثیر مثبت دارد. بعد از 5 سال مصرف، در 48% مردان افزایش رویش مو دیده شد و 42% نیز هیچ ریزش مویی نداشتند. اما 10% باقیمانده دچار ریزش مو شدند. در مقابل، 6% از مردان تحت درمان با دارو نما افزایش مو داشتند و 19% هم ریزش موی جدیدی را گزارش ندادند، در حالی که ریزش موی 75% باقی مانده همچنان ادامه داشت.
دو سوم مردانی که فیناستراید را به طور درست مصرف می‌کنند، دوباره موهایشان رشد می‌کند. البته این دارو برای کنترل ریزش موست، نه درمان قطعی آن. بنابراین اگر می‌خواهید نتایج را حفظ کنید، باید به مصرف آن ادامه دهید. فیناستراید بیشتر برای مردانی مؤثر است که دچار طاسی خفیف تا متوسط الگوی مردانه هستند.
چقدر طول می‌کشد تا اثرگذاری فیناستراید شروع شود؟
نتایج درمان بلافاصله مشاهده نمی‌شود. معمولاً، اولین نتایج بعد از مصرف روزانه یک قرص به مدت 3 تا 6 ماه دیده می‌شود. البته برای اطمینان از مؤثر بودن فیناستراید، باید آن را یک سال ادامه بدهید. به خاطر داشته باشید که حتی اگر بهترین نتایج را دیدید، برای حفظ آنها باید به مصرف دارو ادامه دهید.
آیا فیناستراید ریزش مو را به طور قطع درمان می‌کند؟
همانطور که گفته شد، فیناستراید فقط ریزش مو را کنترل می‌کند، نه اینکه درمان کند. اگر مصرف فیناستراید را متوقف کنید، هورمون DHT که عامل ریزش موست، دوباره به سطحی می‌رسد که می‌تواند باعث ریزش مو شود. برای کاهش سطح DHT باید مصرف روزانه فیناستراید را ادامه دهید. با این روش، 90% احتمال دارد که ریزش موی شما تا آخر متوقف شده و حتی موهایی که قبلاً ریخته‌اند نیز دوباره رشد کنند.
عوارض جانبی فیناستراید
رایج‌ترین عارضه جانبی مصرف فیناستراید، عوارض جنسی است. کاهش میل جنسی در ۲ درصد مردان، مشکلات در نعوظ در ۱/۳ درصد و کاهش مقدار مایع منی از عوارض مشاهده شدهٔ این دارو در دوز ۱ میلی گرم است. این عوارض با ادامه درمان به تدریج از بین می‌روند و در صورت قطع درمان نیز به سرعت از بین می‌روند.
تداخل دارویی فیناستراید
هیچگونه تداخل دارویی یا تأثیر منفی بر کبد، مغز استخوان، چربی خون و تعداد اسپرم‌ها در مورد قرص فیناستراید گزارش نشده است.
احتیاط در رابطه با مصرف فیناستراید
- اگر به فیناستراید یا هر آلرژی دیگری حساسیت دارید، قبل از مصرف به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
- این محصول ممکن است حاوی ترکیبات غیرفعال باشد که می‌توانند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگری شوند.
- قبل از مصرف فیناستراید، اگر مشکلاتی مثل بیماری‌های کبدی، سرطان پروستات، عفونت، مشکلات ادراری و یا هر مشکل پزشکی دیگری دارید، این موضوع را با پزشک یا داروساز در میان بگذارید.
هشدار مصرف فیناستراید
- کودکان نباید از فیناستراید استفاده کنند.
- این دارو می‌تواند از طریق پوست هم جذب شود. بنابراین، اگر لایه پوششی قرص شکسته یا خرد شود، زنان باردار نباید با آن تماس پیدا کنند.
“`
- زنان که می‌خواهند باردار شوند، باید از تماس با این دارو خودداری کنند.
- قرار گرفتن پسران در حال رشد در معرض فیناستراید ممکن است باعث بروز مشکلات تناسلی در آنها شود. بنابراین، فیناستراید برای زنان توصیه نمی‌شود و استفاده از آن در زمان بارداری ممنوع است.
- اگر باردار هستید یا فکر می‌کنید که باردار شده‌اید، فوری به پزشک خود اطلاع دهید.
- با توجه به اینکه این دارو معمولاً برای زنان تجویز نمی‌شود، بعید است که در دوران بارداری یا شیردهی از آن استفاده شود.
نکات مهم درباره فیناستراید
بدانید که اگر مصرف این دارو را متوقف کنید، ریزش موها بدتر نمی‌شود. بلکه موهایی که تحت تأثیر این دارو قوی‌تر یا حفظ شده بودند، به تدریج به حالت اولیه خود برمی‌گردند و دوباره دچار ریزش می‌شوند.
استفاده از فیناستراید برای درمان ریزش مو در زنان هنوز به طور قطعی ثابت نشده است. به ویژه این دارو در زنانی که باردار هستند یا قصد بارداری دارند، نمی‌تواند استفاده شود زیرا ممکن است بر جنسیت جنین تأثیر بگذارد و باعث ناهنجاری در ساختار آن شود. فیناستراید می‌تواند با جلوگیری از تبدیل تستوسترون به دی‌هیدرو تستوسترون، بر روی دستگاه تناسلی جنین پسر تأثیر بگذارد.
به همین دلیل، استفاده از فیناستراید به طور کامل برای زنان باردار یا آنهایی که می‌خواهند باردار شوند، ممنوع است. شرکت‌های سازنده توصیه می‌کنند که نه تنها مصرف این دارو، بلکه حتی تماس پوستی با قرص یا تکه‌های آن در دوران بارداری باید از بین برود.
همچنین، چون فیناستراید در مایع منی ترشح می‌شود، بهتر است در صورتی که همسر شما باردار است یا قصد بارداری دارد، از کاندوم استفاده کنید.
توجه به رغم موقتی بودن اثرات مثبت این دارو، متخصصان پوست معمولاً توصیه می‌کنند که این داروها در کنار کاشت مو طبیعی برای چند سال یا حتی برای تمام عمر استفاده شوند.
بیشتر بخوانید:
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله رضیم