“`html
سنبل ختایی و فواید آن برای سلامتی
سنبل ختایی یک گیاه مفید و محبوب در طب سنتی است که برای درمان بیماری‌ها به کار می‌رود.
این گیاه بخشی از خانواده‌ای بزرگ‌تر است که بسیاری از آن‌ها به عنوان داروهای طبیعی برای درمان مختلف بیماری‌ها استفاده می‌شوند. نام‌های دیگر سنبل ختایی شامل باغ سنبل، روح القدس، سنبل نروژی و حشیشه الملک است. مزاج این گیاه گرم و خشک است و یک گیاه علفی دو ساله و بلند با ارتفاعی بیشتر از یک متر می‌باشد.
سنبل ختایی بویی تند و طعمی شیرین یا گاهی گزنده دارد. برگ‌های بزرگ و معطر و گل‌های آن به صورت چتر در انتهای شاخه‌ها ظاهر می‌شوند.
این گیاه گل‌های سبز مایل به سفیدی دارد که معمولاً بوی عسل را منتشر می‌کنند و در ماه‌های تیر تا شهریور گل می‌دهند. سنبل ختایی معمولاً در مناطق شمالی اروپا، شبه جزیره اسکاندیناوی و کوه‌های مرکزی اروپا رشد می‌کند. همچنین در هندوستان در کشمیر نیز یافت می‌شود. در شمال اروپا این گیاه به عنوان سبزی خوراکی استفاده می‌شود و مردم ریشه‌های آن را به صورت خام یا پخته مصرف می‌کنند.
ترکیبات میوه سنبل ختایی:
این میوه حاوی روغن‌های فرار و ترکیبات مفیدی است که به نام‌های مختلفی شناخته می‌شوند. وجود این ترکیبات باعث بوجود آمدن بوی خاص آن‌ها می‌شود. دیگر ترکیبات موجود شامل فورانوکومارین‌ها و روغن‌های ثابت است.
ترکیبات برگ سنبل ختایی :
برگ‌های این گیاه نیز حاوی روغن‌های فرار و فورانوکومارین‌ها هستند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند.
ترکیبات ریشه سنبل ختایی:
ریشه سنبل ختایی شامل فلاونوییدها و روغن‌های فرار است که به درمان بیماری‌ها کمک می‌کند.
خواص سنبل ختایی
این گیاه به افزایش اشتها کمک می‌کند.
خاصیت ضدباکتریایی دارد.
برای افزایش تولید ادرار و میل جنسی مؤثر است.
ریشه‌های خشک و پودر شده آن برای درمان عفونت‌های قارچی انگشتان پا مؤثر است.
امروزه از ریشه سنبل ختایی برای درمان کاهش اشتها، گرفتگی معده و نفخ استفاده می‌شود.
برگ‌های له شده آن نیز برای تسکین مشکلات تنفسی و دردهای روماتیسم به کار می‌روند.
عصاره ریشه سنبل ختایی برای خارش مؤثر است و کمپرس آن برای دردهای نقرس تجویز می‌شود.
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در سنبل ختایی از آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد به کبد جلوگیری می‌کنند و بنابراین احتمال ابتلا به بیماری‌های کبدی را کاهش می‌دهند.
سنبل ختایی به بدن کمک می‌کند تا با بیماری‌های رایج مانند سرماخوردگی، سینوزیت، برونشیت، تب و عفونت‌های ریه مقابله کند.
این گیاه به جلوگیری از خونریزی‌های ناشی از جراحت و همچنین تصفیه خون کمک می‌کند.
با تحریک ترشح آنزیم‌های معده، فرآیند جذب مواد مغذی در خون را بهبود می‌بخشد و موجب حرکت سالم مواد غذایی در روده‌ها می‌شود.
فورانوکومارین‌های موجود در میوه سنبل ختایی، رشد سلول‌های غیرطبیعی را متوقف می‌کنند. اثرات ضد اسپاسم و تحریک ترشح شیره گوارشی این گیاه حاصل وجود ترکیبات طبیعی آن است.
روغن فرار و فورانوکومارین‌ها نیز ممکن است موجب تحریک پوست و غشای مخاطی شوند.
“`
محرک ترشح شیره گوارشی و صفرا آور برگ گیاه سنبل ختایی، به خاطر ترکیبات خاصی است که در آن وجود دارد.
خواص ریشه گیاه سنبل ختایی
ریشه این گیاه برای کاهش اسپاسم، افزایش تولید صفرا و تحریک ترشح شیره‌های معده مفید است.
محصولات به دست آمده از ریشه این گیاه به عنوان یک سرخ کننده ملایم پوست و همچنین برای درمان بیماری‌هایی مثل نقرس، برونشیت، مشکلات قاعدگی، بی‌اشتهایی، سوء هاضمه با گرفتگی‌های خفیف گوارشی و اختلالات کبدی و صفراوی تجویز می‌شوند.
خواص میوه گیاه سنبل ختایی
محصولات میوه این گیاه به صورت خوراکی برای درمان مشکلات کلیه، مجاری ادرار، روده‌ها، مجاری تنفسی و همچنین مشکلات مفصلی و عصبی استفاده می‌شوند. این محصولات همچنین به عنوان مدر و معرق استفاده می‌شوند و در گذشته در درمان مالاریا به کار می‌رفته‌اند.
محصولات به دست آمده از میوه این گیاه همچنین به صورت پماد برای درمان آلودگی شپش تن استفاده می‌شوند.
خواص برگ گیاه سنبل ختایی
از برگ این گیاه به عنوان مدر و معرق استفاده می‌شود.
عوارض سنبل ختایی
از مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیردهی خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث انقباض رحم شود.
این گیاه حساسیت به آفتاب را افزایش می‌دهد، پس حتماً پس از استفاده از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
اگر دچار اسهال یا مشکلات گوارشی و ورم شکم هستید، از مصرف آن خودداری کنید.
در زمان شدت قاعدگی نیز بهتر است از این گیاه دور باشید.
اگر داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنید، از این گیاه اجتناب ورزید.
شیوه استفاده از سنبل ختایی
سنبل ختایی معمولاً به صورت ریشه خشک استفاده می‌شود. روزانه ۴ تا ۵ گرم ریشه خشک و ۱۰ تا ۲۰ قطره اسانس آن می‌تواند مفید باشد.
دمنوش: ۲۰ گرم ریشه خشک را در یک لیتر آب بجوشانید. این دمنوش خواص فراوانی مانند انرژی‌دهی، قاعده‌آوری و ضد تشنج دارد و می‌تواند کم خونی را درمان کند.
ریشه گیاه همچنین به سبزیجات یا سوپ مرغ اضافه می‌شود یا با حبوبات پخته می‌شود.
دوز مصرف سنبل ختایی
مکمل‌های سنبل ختایی به صورت کپسول، عصاره مایع و چای خشک در دسترس هستند.
در حال حاضر دوز استاندارد مشخصی برای مصرف این گیاه وجود ندارد، اما معمولاً هر وعده مکمل حاوی 500 تا 2000 میلی‌گرم پودر ریشه سنبل ختایی یا عصاره ریشه آن است.
هنگام خرید مکمل به دنبال محصولاتی باشید که نوع مورد نظر در آن‌ها استفاده شده باشد، چرا که در بسیاری از مکمل‌ها نوع سنبل ختایی مشخص نمی‌شود.