آیا روز جهانی زن همان روز مادر است ؟
روز جهانی زن، روز مادر و روز جهانی مادر هر کدام تاریخ و داستان خود را دارند و برای فهم تفاوت آنها باید به تاریخ و گذشته این روزها توجه کرد.
تاریخ دقیق روز جهانی زن
روز جهانی زنان به عنوان یک جشن هر سال در تاریخ ۸ مارس، معادل با ۱۷ اسفند برگزار می‌شود و این روز به جنبش حقوق زنان اختصاص دارد.
در مناطق مختلف، تمرکز جشن‌های این روز بر روی بزرگداشت و دفاع از حقوق زنان و ابراز افتخار به دستاوردهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آنان است.
تاریخچه روز جهانی زن
در هشتم مارس 1857، گروهی از زنان کارگر در کارگاه‌های پارچه بافی و لباس‌دوزی در نیویورک آمریکا به خیابان‌ها آمدند و خواهان افزایش دستمزد، کاهش ساعت کار و بهبود شرایط سخت کاری شدند. این تظاهرات به خاطر حمله پلیس ناتمام ماند.
در سال 1907، زمانی که زنان به شدت برای حق‌های سیاسی و اجتماعی خود مبارزه می‌کردند، به مناسبت پنجاهمین سالگرد تظاهرات نیویورک، دوباره تجمع کردند.
ایده برگزاری یک روز مشخص در سال به عنوان «روز زن» از جانب زنان نیویورک با شعار «حق رأی برای زنان» مطرح شد. دو هزار زن در 23 فوریه 1909 تصمیم گرفتند که هر سال در روز یکشنبه آخر فوریه، یک تظاهرات سراسری در آمریکا برای «روز جهانی زن» برگزار کنند.
به همین دلیل روز جهانی زنان به طور سالانه در ۸ مارس جشن گرفته می‌شود. این روز به عنوان یک جشن کیفیت‌های زنان در سراسر دنیا شناخته می‌شود و بسته به مناطق مختلف، بر بزرگداشت و قدردانی از دستاوردهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی زنان تمرکز دارد.
روز مادر در ابتدا به عنوان یک رویداد سیاسی سوسیالیستی راه‌اندازی شد، اما بعدها در فرهنگ کشورهای مختلف، به ویژه در کشورهای اروپای شرقی، تغییر شکل داد. روز جهانی زن در برخی مناطق بیشتر جنبه غیرسیاسی پیدا کرده و به فرصتی برای مردان تبدیل شده است تا عشق خود را به زنان ابراز کنند.
با این وجود، در برخی مناطق دیگر مانند استرالیا، جنبه‌های سیاسی و حقوق بشری که توسط سازمان ملل مطرح شده، هنوز قوی و فعال است و آگاهی سیاسی و اجتماعی مهمی از مبارزات جهانی زنان را به ارمغان می‌آورد.
سازمان ملل از سال 1977 این روز را به عنوان «روز حقوق زنان و صلح بین‌المللی» به رسمیت شناخته است. گیاه حساس یا درخت گل ابریشم، نمادی برای جشن روز زن در کشورهای ایتالیا و روسیه است و گل میموزا هم یکی از نمادهای این روز محسوب می‌شود.
تاریخ روز مادر و روز زن در ایران
در ایران، روز مادر و روز زن در تاریخ ۲۰ جمادی‌الثانی، که سالروز تولد دختر پیامبر اسلام، فاطمه زهرا است، شناخته می‌شود، و چون این تاریخ بر اساس تقویم قمری محاسبه می‌شود، هر سالی متفاوت است.
در این روز خاص، مردان برای همسرانشان هدیه خریداری می‌کنند و تلاش می‌کنند تا این روز را به روزی شاد و خاطره‌انگیز تبدیل کنند.
همچنین در این روز ایرانیان و مسلمانان در نقاط مختلف به توزیع شیرینی و شربت در خیابان‌ها می‌پردازند و بعد از انجام نماز، شیرینی و شربت بین نمازگزاران در مساجد توزیع می‌شود.
تاریخچه روز مادر در ایران
از سال ۱۳۳۹، ۲۵ آذر به عنوان سالروز تأسیس کانون حمایت از مادران و نوزادان به عنوان روز مادر گرامی داشته می‌شد. این انجمن در سال ۱۳۱۹ به دستور رضا شاه تأسیس شده بود.
بر اساس آثار ابوریحان بیرونی، گردیزی، نظامی گنجوی و فردوسی، روز زن و روز مادر در ایران با جشن اسفندگان که در پنجم اسفند برگزار می‌شود، مرتبط بوده است.
«اسفند» یا «اسپند» در فارسی به معنای «سپندارمت» یا «سپندارمد» است.
“`html
در زبان پهلوی و در متون گات‌ها، «سپَنتَ آرمَیتی» یکی از جلوه‌های اهورامزدا معرفی شده است و در اوستای جدید به عنوان یکی از امشاسپندبانوان شناخته می‌شود. او در دنیای مینویی نماینده‌ای از محبت، صبر و تواضع اهورامزدا به شمار می‌رود و در این دنیا نیز نگهدارنده زمین و حاصلخیزی آن است.
در تقویم ایرانی، دوازدهمین ماه سال و پنجمین روز هرماه به «اسفند» معروف است. به همین دلیل، در روز پنجم اسفند یا همان روز اسفند از ماه اسفند که بهار طبیعی نزدیک می‌شود، جشن اسفندگان برگزار می‌شود.
پس از انقلاب ۱۳۵۷، تاریخ این روز به تاریخ تولد حضرت فاطمه زهرا (س) تغییر پیدا کرد.
در فرهنگ غنی ایران اسلامی، این روز به عنوان روز مادر شناخته می‌شود تا زنان و مادران این سرزمین از او درس ایمان، فداکاری و مهربانی بیاموزند.
تاریخ دقیق روز جهانی مادر
روز جهانی مادر
روزی است که به یاد مادران در کشورهای مختلف پاس داشته می‌شود.
تاریخ این روز در کشورها متفاوت است.
در اکثر کشورها، دومین یکشنبه ماه مه به عنوان روز جهانی مادر جشن گرفته می‌شود.
تاریخچه روز جهانی مادر
پیشینه جهانی و سنت‌ها روز جهانی مادر در کشورهای مختلف روایت‌های متفاوتی دارد، از جمله در کشورهای زیر:
تاریخچه روز جهانی مادر در کشورهای آفریقایی
هرچند بیشتر کشورهای آفریقایی ایده برپایی یک روز مادر را از سنت‌های بریتانیا گرفتند، اما پیش از ورود اروپایی‌ها، جشن‌ها و رویدادهای زیادی برای بزرگداشت مادران در فرهنگ‌های مختلف قاره آفریقا وجود داشته است.
تاریخچه روز مادر در آلمان
در دهه ۱۹۲۰، آلمان پایین‌ترین نرخ زاد و ولد را در اروپا داشت و این روند نیز کاهشی بود. در آن زمان، به کار کردن زنان در خارج از منزل به عنوان یکی از دلایل این مشکل اشاره شد.
در آن دوران، گروه‌های تأثیرگذار (از جمله سیاستمداران، کلیسا و فمینیست‌ها) به این نتیجه رسیدند که باید از مادران قدردانی شود، اما در مورد چگونگی آن توافق نداشتند.
در نهایت، همه توافق کردند که باید ارزش‌های مادری را در جامعه ترویج دهند. در سال ۱۹۲۳، آنها به تأسیس روز مادر (به آلمانی: Muttertag) رسیدند و تعطیلات آن روز از آمریکا و نروژ الهام گرفته شد.
تاریخچه روز جهانی مادر در استرالیا
در استرالیا، روز مادر در دومین یکشنبهٔ ماه مه جشن گرفته می‌شود، اما به عنوان تعطیلی عمومی محسوب نمی‌شود. در این کشور، هدیه دادن به مادران در روز مادر برای نخستین بار در سال ۱۹۲۴ توسط خانم «جانت هیدن» که در سیدنی زندگی می‌کرد، آغاز شد.
او در دیداری از یک بیمارستان متوجه مادران بسیار تنها و فراموش شده‌ای شد و تصمیم گرفت برای خوشحال کردن آنها، با همکاری بچه‌های مدرسه‌های اطراف و مراکز تجاری محلی، کمک‌هایی جمع‌آوری کند تا هدایایی برای این مادران ترتیب دهد.
سال به سال میزان کمک‌های جمع‌آوری شده توسط مراکز تجاری محلی و حتی شهردار افزایش یافت و اکنون، هدیه دادن به مادران در روز مادر به یک سنت رایج تبدیل شده است.
“`
مردم استرالیا معمولاً صبحانه را برای مادرشان به رخت خواب می‌آورند و در روز مادر به مادرشان گل داودی که خاص فصل پاییز است، هدیه می‌دهند.
تاریخچه روز مادر در اسرائیل
در اسرائیل روز مادر در تاریخ ۳۰ شواط که روز درگذشت هنریتا سولد است، جشن گرفته می‌شود.
تاریخچه روز جهانی مادر در افغانستان
در افغانستان روز مادر هر ساله در ۲۴ جوزا جشن گرفته می‌شود.
تاریخچه روز مادر در ایتالیا
روز مادر در ایتالیا برای اولین بار در ۱۲ مه سال ۱۹۵۷ در شهر آسیزی جشن گرفته شد. این روز به پیشنهاد اوتلو میگلیوسی، کشیش محلهٔ توردیبتو انتخاب شده بود.
این جشن آن‌قدر موفق بود که یک سال بعد، روز مادر در سراسر ایتالیا جشن گرفته شد و از آن زمان هر سال در دومین یکشنبهٔ ماه مه برگزار می‌شود.
تاریخچه روز مادر در بلغارستان
در بلغارستان روز مادر ۸ مارس و همزمان با روز جهانی زن جشن گرفته می‌شود.
تاریخچه روز مادر در پاکستان
در پاکستان، روز مادر در دومین یکشنبهٔ ماه مه برگزار می‌شود. در این روز، بسیاری از شبکه‌های تلویزیونی با برنامه‌های ویژه و موسیقی این روز را جشن می‌گیرند.
پاکستانی‌ها با دادن هدایا و پیام‌های زیبا، این روز را برای مادرانشان گرامی می‌دارند؛ افرادی که مادرشان را از دست داده‌اند نیز برای آنها دعا می‌کنند و به عزیزان دیگرشان احترام می‌گذارند.
تاریخچه روز مادر در پرتغال
در پرتغال، روز مادر یا «Dia da Mãe» یک روز غیررسمی است که هر سال در اولین یکشنبهٔ ماه مه جشن گرفته می‌شود و گاهی با روز کارگر همزمان می‌شود.
تاریخچه روز مادر در ترکیه
در ترکیه روز مادر در ۸ مارس جشن گرفته می‌شود.
تاریخچه روز مادر در جمهوری چک
در جمهوری چک، روز زن تا پیش از سال ۱۹۸۹ و فروریختن دیوار برلین جشن گرفته می‌شد. بعد از استقلال کشور در سال ۱۹۹۳، این کشور تصمیم گرفت که روز مادر و روز ولنتاین را جشن بگیرد.
اما بسیاری از مردم چک بر این باورند که این دو روز جنبهٔ تجاری و دلتنگ کننده دارند و چندان محبوب نیستند. با این حال، امروزه میزان خرید گل در این دو روز به روز مادر نزدیک شده است.
تاریخچه روز مادر در زلاند نو
در زلاند نو، روز مادر در دومین یکشنبهٔ ماه مه برگزار می‌شود و این روز تعطیلی عمومی نیست.
تاریخچه روز مادر در ژاپن
در ژاپن در دوره شووا، روز مادر به عنوان زادروز ملکه کوگو مادر امپراتور آکی‌هیتو، در روز ۶ مارس جشن گرفته می‌شد. بحث دربارهٔ گرامیداشت روز مادر در سال ۱۹۳۱ و با تشکیل اتحادیهٔ زنان شاهنشاهی انجام شد.
در سال ۱۹۳۷، اولین جلسهٔ «ستایش مادران» در ۸ مه برگزار شد و حدود سال ۱۹۴۹، تصمیم بر این شد که روز مادر در دومین یکشنبهٔ ماه مه جشن گرفته شود، مانند بسیاری از کشورها. امروزه در این روز، مردم به یکدیگر گل‌های مختلفی مانند میخک و گل رز هدیه می‌دهند.
“`html
تاریخچه روز مادر در جهان عرب
روز مادر در بیشتر کشورهای عربی در روز ۲۱ مارس (آذار) جشن گرفته می‌شود و به عربی به آن “عید الأم” می‌گویند. این روز نخستین بار در مصر و در سال ۱۹۴۳ توسط یک روزنامه‌نگار به نام مصطفی امین معرفی شد؛
او ابتدا این فکر را مطرح کرد وقتی داستان مادری بیوه را شنید که تمام عمرش را برای بزرگ کردن پسرش صرف کرده بود. پسر که بزرگ شد به پزشک تبدیل شد و وقتی ازدواج کرد، هیچ یاد و نشانی از مادرش نکرد و او را تنها گذاشت؛
این موضوع باعث شد امین تصمیم بگیرد روزی به نام روز مادر را پیشنهاد کند. در ابتدا این پیشنهاد توسط رئیس‌جمهور آن زمان، جمال عبدالناصر، به تمسخر گرفته شد، اما بعد از مدتی این روز به رسمیت شناخته شد و اولین بار در ۲۱ مارس ۱۹۵۶ جشن گرفته شد. این ایده به کشورهای دیگر عربی نیز سرایت کرد.
بعد از اینکه مصطفی امین زندانی شد، تلاش کردند نام “روز مادر” را به “روز خانواده” تغییر دهند تا نام او فراموش شود. اما مردم عرب به یادگیری و جشن گرفتن این روز ادامه دادند و سرودهای سنتی به یاد مادران بسیار محبوب شد.
تاریخچه روز مادر در فرانسه
در فرانسه به دلیل نگرانی‌ها از کاهش زاد و ولد، از سال ۱۸۹۶ تا ۱۹۰۴ تصمیم گرفته شد مادران خانواده‌های بزرگ مورد تقدیر قرار بگیرند. نیروهای آمریکایی که در جنگ جهانی اول در فرانسه جنگیدند، باعث شناخته شدن این روز شدند؛
آنها هر سال در روز مادر نامه‌های زیادی به کشورشان می‌فرستادند و اتحادیهٔ فرانسوی-آمریکایی‌ها برای این روز کارت‌های تبریک تهیه کردند. در سال ۱۹۱۸، شهر لیون تصمیم به جشن گرفتن “روز مادران” گرفت ولی در نهایت روزی به نام “روز ملی مادران خانواده‌های پرجمعیت” انتخاب شد.
این عنوان تأثیر بیشتری بر مبارزه با کاهش جمعیت داشت و در سال ۱۹۲۰ دولت فرانسه این روز را به عنوان روز رسمی مادران پرجمعیت معرفی کرد.
در سال ۱۹۴۱ با دعوت فیلیپ پتن، دولت ویشی این روز را به عنوان یک روش برای تشویق خانواده‌های بزرگ گرامی داشت. امروزه در روز مادر از همه مادران، حتی آن‌هایی که خانواده کوچک دارند نیز تقدیر می‌شود.
در سال ۱۹۵۰ قانونی تصویب شد که طبق آن باید به‌طور رسمی از مادران فرانسوی تقدیر شود و مبلغی به آنها پرداخت شود؛ این تجلیل باید آخرین یکشنبهٔ ماه مه برگزار می‌شد (به فرانسوی: Fête des Mères).
اگر روز عید پنجاهه همزمان با این روز می‌شد، جشن مادران به اولین یکشنبهٔ ماه ژوئن منتقل می‌شد. در سال ۱۹۵۶ قسمتی از بودجه برای این کار اختصاص داده شد و در سال ۲۰۰۴ مسئولیت این کار به وزیر مسئول خانواده واگذار شد.
در دههٔ ۱۹۵۰ دلایل بزرگداشت این روز، مانند حس وطن‌پرستی و افزایش تولد، فراموش شد و امروزه روز مادر بیشتر به یک رویداد تجاری تبدیل شده است.
تاریخچه روز مادر و روز زن در کانادا
در کانادا روز مادر در دومین یکشنبهٔ ماه مه جشن گرفته می‌شود (این روز تعطیلی رسمی نیست) و مردم به مادران، مادربزرگ‌ها یا زنان ویژهٔ خانواده هدیه می‌دهند.
“`
مردم به مادران خود هدیه‌هایی می‌دهند و یک جشن کوچک برای آنها برگزار می‌کنند.
در کشورهای غربی دیگر مانند آمریکا، انگلستان و استرالیا جشن روز مادر خیلی ساده‌تر است؛ اما مردم کانادا به مادرانشان محبت بیشتری نشان می‌دهند.
تاریخچه روز مادر در مجارستان
در مجارستان، روز مادر در اولین یکشنبهٔ ماه مه برگزار می‌شود.
تاریخچه روز مادر نیکاراگوئه
در نیکاراگوئه، روز مادر یا «Día de la Madre» از اوایل دههٔ ۱۹۴۰ در تاریخ ۳۰ مه جشن گرفته می‌شود؛
این تاریخ به عنوان روز مادر از سوی رئیس‌جمهور آن زمان، «آناستازیو سوموزا گارسیا»، انتخاب شده بود زیرا این روز، زادروز مادر شوهرش، خانم «کازیمیرا ساکازا» بود.
تاریخچه روز مادر یونان
در یونان روز مادر در دومین یکشنبهٔ ماه مه جشن گرفته می‌شود.