همانطور که میدانیم، ریختن اشک یکی از راههای نشان دادن احساسات است. اما شاید بسیاری از ما به این فکر کرده باشیم که اشک از کجا و چگونه تولید میشود؟ در واقع، تولید اشک در چشم یک فرایند ساده و کمپیچیدگی است. در وضعیتهای متفاوت احساسی، اشک از غدههای موجود در داخل چشم ترشح میشود.
وقتی مغز فرمان میدهد که اشک بریزیم، تارهای عصبی بلافاصله این فرمان را اجرا میکنند. اشعار به تدریج از غدههای داخلی به بیرون سرازیر میشوند و این فرایند ادامه مییابد تا زمانی که تمام اشکها از غدهها تخلیه شوند.
بعد از اتمام فرآیند اشکریزی، غدههای داخل چشم تبورق خود را ادامه میدهند. در واقع، اشک همیشه بهصورت آماده در غدهها وجود دارد و تنها در شرایط خاص روحی به دستور مغز به بیرون سرازیر میشود. اشک به دلیل هیجانات احساسی که مغز در حالات مختلف تجربه میکند، جاری میشود.
اشکها از کجا تولید میشوند؟
اشکها از طریق غدههای اشکی که در گوشه داخلی چشم قرار دارند، تولید میشوند. این غدهها به گونهای طراحی شدهاند که به سرعت در پاسخ به حالات روحی مختلف فعال میشوند. همچنین پس از ریختن اشک، فرد احساسات و حالات روانی خاصی را تجربه میکند.
پلکها نیز در جاری شدن اشک نقش مهمی دارند. به نوعی با هر بار پلک زدن، اشکها با سرعت بیشتری جاری میشوند. مخاط داخل چشم به گونهای است که پس از هر بار ریختن اشک، مخاط بیرونی پاک میشود. کیسههای اشک در گوشههای خارجی و داخلی کره چشم قرار دارند و اشکها به تمیز شدن بخشهای مختلف بینی و چشم کمک میکنند.
این فرایند جاری شدن اشک ادامه مییابد تا زمانی که هیچگونه اشکی در داخل غدهها باقی نماند. اشکهای باقیمانده نیز از طریق بینی و مخاط دهان تخلیه میشوند. همچنین اشکریزی به نوعی موجب پاکسازی مخاط تنفسی نیز میگردد. این یک فعالیت غیر ارادی است که به بهبود وضعیت روحی کمک میکند.
اشک چشم چگونه تولید میشود؟
اشک چشم از داخل غدههای کره چشم جاری میشود. این فرآیند به گونهای است که تمام قسمتی از کره چشم را در بر میگیرد. با هر بار پلک زدن، سطح چشم به اشک آغشته میشود. اشک نیز نقش کلیدی در پاکسازی سطح چشم دارد و باعث میشود چشم مرطوب بماند. اشک قادر است میزان رطوبت چشم را به طرز قابل توجهی افزایش دهد. اگر اشک از غدهها ترشح نشود، چشمها دچار سوزش و التهاب میشوند.
کمبود برخی مواد معدنی و مغذی میتواند موجب اختلال در تولید اشک شود. با افزایش سن، غدههای اشکی بیشتر تحریکپذیر میشوند. اگر اشک به اندازه کافی در چشمها وجود نداشته باشد، مشکلات و عوارض مختلفی میتواند برای چشمها پدید آمده و در افراد مسن و میانسال غدههای اشکی بیشتر فعال میشوند. اگر اشک به مقدار کافی ترشح نشود، پزشک ممکن است قطرههای مختلفی تجویز کند. روند درمان غدههای اشکی هنگامی که درست انتخاب شود، نسبتاً سریع خواهد بود.
علت اصلی تولید اشک چشم
برخی حالات روحی و هیجانات خاص میتوانند باعث جاری شدن اشک شوند. همچنین ریختن اشک به تخلیه هیجان و احساسات درونی کمک خواهد کرد. اشکهای ناشی از ناراحتی عمدتاً از چشم سمت چپ ریخته میشوند. مغز در شرایط مختلف قادر است احساسات را شناسایی و درک کند. احساساتی که پیام ناراحتی را به مغز منتقل میکنند، معمولاً از طریق تارهای عصبی در نیمکره چپ مغز عمل میکنند. به همین دلیل اشک ناشی از ناراحتی اغلب از غدههای چشم چپ جاری میشود.
در مقابل، اشکهای ناشی از شادی و خوشحالی از غدههای داخلی چشم راست ترشح میشوند. علت اصلی این مسئله به دلیل تجزیه و تحلیل احساسات شاد در نیمکره راست مغز است. تمام غدههای اشکی پس از صدور پیام مغز به ریختن اشک مسئولیت دارند. این ریختن اشک تا زمانی ادامه مییابد که تمام اشکهای مازاد در غدهها تخلیه شوند. ترکیبات اشک به گونهای هستند که مانع از خشکی چشم میشوند و نقش بسیار مهمی در تأمین سلامت چشمها ایفا میکنند.
علت ریزش اشک چشم
در برخی موارد نادر، تنها یک چشم اشک میریزد. این موضوع میتواند زنگ خطری برای بروز بیماریهای مختلف چشمی باشد. ایجاد هرگونه اختلال در غدههای چشمی میتواند مانع از ریختن اشک از چشم دیگر شود. همچنین در صورت حساسیت چشم، فقط یک چشم ممکن است اشک بریزد. باید این مشکل به صورت جدی بررسی شود.
اگر یک چشم اشک نریزد، احتمال التهاب و سوزش شدید در آن چشم وجود دارد. لذا، توجه به این نکته بسیار مهم است. همچنین علت ریزش اشک از یک چشم ممکن است مربوط به بیماریهای خودایمنی در بدن باشد.