“`html
روش فرآوری کودهای حیوانی
کودهای حیوانی نوعی کود هستند که از مدفوع حیوانات اهلی مانند اسب، مرغ و کبوتر تهیه می‌شوند. این کودها در کشاورزی برای بهبود بافت و ساختار خاک و همچنین تامین غذای گیاهان استفاده می‌شوند. مقدار ازتی که در این کودها وجود دارد به نوع حیوانی که فضولات آنها را فراهم کرده بستگی دارد. به طور معمول، هرچه حیوان کوچک‌تر باشد، کود تولید شده قوی‌تر است. به‌عنوان مثال، کود گوسفند از کود گاو قوی‌تر است و کود مرغی از کود گوسفند بهتر است.
از بین انواع مختلف کودهای دامی، کود گاوی و گوسفندی در کشاورزی گلخانه‌ای بسیار پرکاربرد هستند و عمدتاً برای آماده‌سازی زمین در کنار خاکبرگ و ماسه استفاده می‌شوند. مهم است که کود به‌کار رفته کاملاً پوسیده و عاری از آفات و بذر علف‌های هرز باشد. معمولاً به دلیل تغذیه دام‌ها از علف‌های هرز، بذر این گیاهان در فضولات آنها وجود دارد ولی با پوساندن مناسب و الک کردن، این مشکل حل می‌شود.
کود پوسیده نشانه‌های خاصی دارد. این نوع کود بوی تند فضولات حیوانی نمی‌دهد و نرم است. اگر دست خود را در آن فرو ببرید، گرمایی حس خواهید کرد. رنگ کود پوسیده روشن است و به طور کلی، هر چه کود بیشتر پوسیده باشد، رنگ آن روشن‌تر می‌شود.
کودهای حیوانی با افزودن کودهای شیمیایی (اوره) و رطوبت (کُپه کردن و ریختن خاک یا ماسه بر روی آنها) به‌طور کامل و واقعی پوسانده نمی‌شوند. بلکه تنها کاه و کلش‌ها و بخشی از بذرهای علف‌های هرز در آنها پوسیده می‌شود.
چرا باید کودهای حیوانی را پوساند؟
به طور معمول، کودهای حیوانی علاوه بر مواد مغذی برای گیاه حاوی بذر علف‌های هرز، اسپات بیماری‌های باکتریایی، لارو و تخم حشرات نیز هستند. موادی که در کودهای آلی برای گیاه قابل جذب هستند، معمولاً در اولین آبیاری در اختیار گیاه قرار می‌گیرند و بقیه مواد باید ابتدا توسط میکروارگانیسم‌ها تبدیل به ماده معدنی یون‌دار قابل جذب برای گیاه شوند و سپس گیاه می‌تواند از آنها استفاده کند.
تحقیقات نشان می‌دهد که گاهی در یک تن کود گاوی بیش از 80 هزار بذر علف هرز وجود دارد. حال تصور کنید با دادن یک تن کود گاوی نپوسیده به خاک چه مقدار بذر علف به آن اضافه کرده‌ایم! و اگر فقط 1% از این بذرها سبز شوند، این خود می‌تواند به یک مشکل بزرگ تبدیل شود.
یکی از روش‌های ساده برای از بین بردن بذر علف‌های هرز و تخم حشرات موجود در کودهای دامی، انباشته کردن آنها است. در این حالت، با گذشت زمان و با تابش نور آفتاب، برخی از این مشکلات کاهش می‌یابند، اما این روش به‌عنوان روش منسوخ شده شناخته می‌شود.
با توجه به نکات فوق، بهترین روش برای دادن کودهای دامی و آلی به خاک، پوساندن یا به اصطلاح علمی‌تر کمپوست کردن آنها است. از روش‌های کمپوست کردن می‌توان به روش‌های هوازی، بی‌هوازی و استفاده از کرم‌های خاکی اشاره کرد.
یکی از بهترین راه‌های کمپوست‌سازی، استفاده از میکروارگانیسم‌ها و کودهای زیستی است. کمپوست کردن کودهای الی با کمک میکروارگانیسم‌ها باعث می‌شود کودی عاری از علف هرز، تخم حشرات و بیماری‌ها داشته باشیم. همچنین هزینه آن نسبت به روش‌هایی همچون ورمی کمپوست بسیار کمتر است و برای اکثر کشاورزان به راحتی قابل اجرا است.
یکی دیگر از دلایل مهم کمپوست کردن کودهای آلی دامی جلوگیری از هدر رفت نیتروژن (ازت) است. مقدار زیادی از ازت موجود در کودهای دامی به شکل گاز آزاد می‌شود، اما با کمپوست کردن می‌توان از این امر جلوگیری کرد.
روش سنتی پوساندن کودهای حیوانی
برای پوساندن کود دامی بهتر است،از
“““html
برای ذخیره‌سازی کود، می‌توان از یک چاله استفاده کرد. البته می‌توان کود را به‌طور مستقیم روی زمین نیز ذخیره کرد. ابتدا، کود غیرپوسیده دامی را در چاله ریخته و به ازای هر یک چهارم آن، کاه و کلش اضافه می‌کنیم. افزودن کاه و کلش باعث تسریع در فرآیند تخمیر کود می‌شود. سپس برای هر تن کاه و کلش، 100 تا 150 کیلوگرم اوره اضافه می‌کنیم و تمام این مواد را خوب مخلوط کرده و روی آنها را با نایلون می‌پوشانیم. بعد از 3 تا 4 ماه، کود دامی کاملاً پوسیده و آماده استفاده خواهد بود.
روش صحیح پوساندن کودهای حیوانی
1- کود حیوانی را کنار باغ، مزرعه یا زمین کشاورزی به صورت یکنواخت و با ضخامت 1 متر پخش کنید.
2- برای هر 1000 کیلوگرم کود دامی، 150 کیلوگرم گوگرد معدنی زرکوه را با آب مخلوط کنید تا شبه دوغ رقیق به‌دست آید و سپس آن را روی سطح کود بریزید.
3- سپس اینها را به‌خوبی با هم مخلوط کنید.
4- در نهایت، تمام کودهای مخلوط شده با گوگرد را به‌صورت کوهی با هم انباشته کنید تا فرآیند پوساندن آغاز شود.
5- اجازه دهید گوگرد معدنی 12 روز فرصت پیدا کند تا واکنش دهد و در این مدت آنها را هم نزنید.
6- پس از 12 روز، مرکز کپه را سوراخ کرده و از آنجا مقداری از کود را بیرون آورده و با دست لمس کرده و دما را بررسی کنید.
7- مقداری از کود را به آزمایشگاه معتبر، که از طرف موسسه تحقیقات خاک و آب کشور تایید شده، تحویل دهید تا آزمایش‌های زیر انجام شود:
- مقدار مواد آلی موجود در گوگرد معدنی
- مقدار کلسیم محلول
- EC
- PH
- جمعیت میکروبی کود دامی
- شوری و قلیائیت
- سدیم (نمک)
- عناصر ریزمغذی و غذایی آزاد شده توسط گوگرد معدنی
فواید کودهای حیوانی پوسانده برای کشاورزی
کود دامی نه تنها عناصر غذایی را تأمین می‌کند، بلکه پر از میکروارگانیسم‌ها و باکتری‌های مفید است که در متابولیسم گیاهان و تجزیه‌ی مواد خاک نقش مهمی دارند. این ویژگی به‌ویژه در خاک‌های ایران که جمعیت میکروارگانیسم‌ها کاهش یافته، مثبت و مفید است. بخش زیادی از کودهای دامی از کربن آلی تشکیل شده که یکی از اصلی‌ترین اجزای خاک به حساب می‌آید. ترکیب کودهای دامی می‌تواند بسته به نوع دام و خوراک آنها، منبع خوبی برای تأمین عناصر ماکرو و میکرو باشد.
اگر از کودهای دامی به‌درستی و به‌طور پوسیده استفاده شود، نسبت به استفاده از سایر کودها، سلامت خاک را تضمین کرده و باعث افزایش تولید می‌شود.
باید توجه داشت که کود فرآوری شده تا حدی با کود پوسیده تفاوت دارد. در اینجا برای تهیه‌ی این کود، علاوه بر پوسیده شدن، بر اساس نیاز، برخی عناصر به کود دامی افزوده می‌شوند تا آن را غنی‌سازی کنند. به این ترتیب، عناصر به سطح مورد نیاز می‌رسند. در این روش می‌توان با بخار، قارچ‌ها، کنه‌ها و حتی برخی از بذر علف‌های هرز را از بین برد. با توجه به تفاوت قیمت کود دامی نپوسیده و کود فرآوری، استفاده از روش پوساندن که در اینجا ذکر شد، برای تولیدکنندگان به‌صرفه خواهد بود و با رعایت این روش می‌توان کود پوسیده و مناسب کشت تولید کرد.
بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`