اطلاعات دارویی مهم در رابطه با کپسول اکسی پرازول (2 نکته مهم)

معرفی کپسول اکسی پرازول

اکسی پرازول (EXIPRAZOLE) یکی از داروهای گروهی به نام مهارکننده های پمپ پروتون است که معمولاً برای درمان برخی از بیماری‌های دستگاه گوارش تجویز می‌شود. این دارو کمک می‌کند تا مقدار اسید معده کمتر تولید شود.

اکسی پرازول برای بهبود علائم بیماری ریفلاکس معده و مری (GERD) و دیگر مشکلات ناشی از اسید زیاد معده استفاده می‌شود. همچنین، از این دارو برای درمان التهاب مری ناشی از آسیب‌های ناشی از اسید معده نیز استفاده می‌گردد.

این دارو ممکن است به همراه آنتی بیوتیک برای درمان زخم معده که به علت عفونت با هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) ایجاد شده، تجویز شود.

نام‌های تجاری :Losec – Lorsec – Exiprazol – Merazole – Omezole – Pilozec

موارد مصرف اکسی پرازول

• پیشگیری یا درمان زخم‌های دستگاه گوارش (معده و روده) ناشی از عفونت
• درمان بیماری ریفلاکس معده.
• درمان سوزش سردل
• درمان مشکلات ناشی از تولید زیاد اسید معده
• پیشگیری یا درمان زخم‌های مری

مکانیسم اثر اکسی پرازول

اکسی پرازول با مهار فعالیت پمپ اسید پتاسیم-آدنوزین تری فسفاتاز (ATPase) در سلول‌های معده، تولید اسید معده را کاهش می‌دهد.

فارماکوکینتیک اکسی پرازول

اکسی پرازول به اسید حساس است و به همین دلیل فرم خاصی دارد که اجازه می‌دهد دارو بعد از خروج از معده جذب شود. این دارو به سرعت جذب شده و سطح آن در خون پس از کمتر از 3.5 ساعت به اوج خود می‌رسد. به علت ناپایداری دارو در برابر اسید معده، تنها حدود 40 درصد از دارو به بدن جذب می‌شود. با مصرف مکرر، این میزان کمی افزایش می‌یابد که ممکن است به دلیل تأثیر دارو بر اسیدیته معده باشد.

• پخش : حدود 95 درصد دارو به پروتئین‌ها متصل می‌شود.
• متابولیسم : عمدتاً در کبد انجام می‌شود.
• دفع : عمدتاً از طریق کلیه‌ها انجام می‌گیرد و نیمه عمر پلاسمایی دارو بین 1 تا 5 ساعت است. اما اثرات دارو ممکن است تا چند روز ادامه یابد.

مقدار مصرف قرص اکسی پرازول

• برای درمان رفلاکس اسید معده به مری: بزرگسالان 20 تا 40 میلی‌گرم یک بار در روز به مدت 4 هفته.
• برای درمان زخم معده: 20 تا 40 میلی‌گرم یک بار در روز به مدت 4 تا 8 هفته.
• برای درمان ترشح زیاد اسید معده: 60 میلی‌گرم یک بار در روز، مدت درمان به تشخیص پزشک.
• برای درمان زخم اثنی عشر: 20 تا 40 میلی‌گرم یک بار در روز، مدت درمان به تشخیص پزشک.
• برای درمان التهاب مری: 20 میلی‌گرم یک بار در روز، مدت درمان به تشخیص پزشک.
• برای درمان زخم‌های دستگاه گوارش و هلیکوباکتر پیلوری: 40 میلی‌گرم یک بار در روز به مدت 14 روز با مصرف کلاریترومایسین و سپس به مدت 14 روز دیگر 20 میلی‌گرم روزانه.

عوارض جانبی اکسی پرازول

• بر روی اعصاب: سردرد و سرگیجه.
• بر روی پوست: بروز بثورات پوستی.
• در دستگاه گوارش: اسهال و درد

“““html

• معده: تهوع، استفراغ، یبوست، نفخ، و غلظت بالای آنزیم‌های کبدی.
• خون: آگرانولوسیتوز، کاهش پلاکت و سلول‌های خونی.
• تنفسی: سرفه، عفونت در مجاری تنفسی فوقانی.
• عوارض دیگر: درد در ناحیه پشت، و گرفتگی عضلات.

اثر اکسی پرازول بر آزمایش‌های تشخیصی

غلظت سرمی گاسترین در بیشتر بیماران در دو هفته اول درمان افزایش می‌یابد.

مسمومیت با اکسی پرازول و درمان آن

• مقادیر تا 360 میلی‌گرم در روز معمولاً به خوبی تحمل می‌شود.
• درمان: دیالیز تاثیر چندانی ندارد زیرا دارو به مقدار زیاد به پروتئین‌های پلاسما می‌چسبد. درمان باید علائم را کاهش دهد و حمایتی باشد.

اکسی پرازول در بارداری و شیردهی

قرص آمپرازول در دسته C FDA برای داروها در دوران بارداری قرار دارد. این به این معنی است که در مطالعات بر روی حیوانات تأثیرات منفی بر جنین مشاهده شده، اما تحقیقات کافی بر روی زنان باردار انجام نشده است. با این حال، ممکن است منافع استفاده از دارو در زنان باردار بیشتر از خطرات آن باشد.

مصرف اکسی پرازول در شیردهی: این دارو در شیر مادر انتقال پیدا می‌کند، بنابراین در زمان درمان باید از شیر دادن به نوزاد خودداری کرد.

تداخلات دارویی اکسی پرازول

تسهیل دفع داروهایی که در کبد به وسیله اکسیداسیون تجزیه می‌شوند، مثل دیازپام، وارفارین و فنی توئین ممکن است توسط اکسی پرازول تحت تاثیر قرار گیرد. بیمارانی که این داروها یا داروهای دیگر را که از طریق آنزیم‌های کبدی تجزیه می‌شوند (مثل پروپرانولول و تئوفیلین) مصرف می‌کنند باید به دقت تحت نظر قرار بگیرند.

انتقال داروهایی که برای جذب به pH پایین معده نیاز دارند (مثل کتوکونازول، مشتقات آهن، و استرهای آمپی سیلین) در صورت مصرف همزمان با اکسی پرازول ممکن است به شدت کاهش یابد.

توصیه‌های مهم در رابطه با اکسی پرازول

قبل از استفاده از این دارو، در موارد زیر با پزشک خود مشورت کنید:

1. اگر به هر نوع ماده‌ای شامل رزاپرازول، غذاها، رنگ‌ها یا مواد نگهدارنده حساسیت دارید.
2. اگر هر نوع داروی دیگری با نسخه یا بدون نسخه مصرف می‌کنید.
3. اگر به هر نوع بیماری از جمله بیماری‌های کبدی، قلبی، خونی یا آسم مبتلا هستید.
4. برای جلوگیری از تداخل دارویی، پزشک خود را از هر نوع داروی دیگری که مصرف می‌کنید مطلع کنید.
5. این دارو را قبل از غذا، بهتر است در صبح با یک لیوان آب مصرف کنید.
6. کپسول را به طور کامل ببلعید و از خرد کردن، جویدن یا باز کردن آن خودداری کنید.
7. اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید و اگر زمان دوز بعدی نزدیک است، فقط آن دوز را مصرف کنید و از دو برابر کردن مقدار دوز جلوگیری کنید.
8. مصرف این دارو در دوزهای مکرر به مدت بیش از یکسال ممکن است خطر شکستگی استخوان را در افرادی که در معرض پوکی استخوان هستند افزایش دهد. این افراد باید دارو را در حداقل دوز لازم و برای کوتاه‌ترین زمان ممکن مصرف کنند.
9. اگر همزمان با دیگوکسین، دیورتیک‌ها و داروهای دیگر مصرف می‌کنید،…

“““html

10. که باعث کاهش منیزیم و سدیم می‌شوند، حتماً سطح منیزیم خون را قبل از شروع و در طی مصرف دارو به صورت طولانی مدت کنترل کنید.

هشدارهای مهم هنگام مصرف اکسی پرازول

اسهال شدید: مصرف قرص اکسی پرازول ممکن است باعث اسهال شدید شما شود. این مشکل می‌تواند به دلیل عفونتی باشد که توسط باکتری کلستریدیوم دیفیسیل در روده شما ایجاد می‌شود. اگر اسهال آبکی، درد شکم و تب مداوم داشتید، سریعا با پزشک صحبت کنید.

ترک و شکستگی استخوانی: افرادی که مقدار زیادی از داروهای بازدارنده پمپ پروتونی، مانند اکسی پرازول (روزی یک عدد، به‌مدت یک سال یا بیشتر) مصرف می‌کنند، ممکن است در معرض خطر شکستگی استخوان‌ها قرار بگیرند. این نوع شکستگی‌ها بیشتر در نواحی لگن، مچ‌ها یا ستون فقرات اتفاق می‌افتند. اگر متوجه شکستگی‌ای در بدنتان شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. پزشک باید کمترین دوز اکسی پرازول را برای شما تجویز کند و زمان مصرف را کاهش دهد.

مقدار بسیار کم منیزیم: مصرف این دارو به مدت ۳ ماه یا بیشتر باعث کاهش منیزیم بدن می‌شود. اگر علائم کمبود منیزیم (که در ابتدای مقاله گفته شد) را مشاهده کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. همچنین پزشک قبل از تجویز اکسی پرازول و در طول مصرف آن، باید از مقدار منیزیم بدن شما مطلع باشد.

اریتماتوز لوپوس پوستی و لوپوس منتشر: مصرف اکسی پرازول می‌تواند به بیماری اریتماتوز لوپوس پوستی (CLE) و لوپوس منتشر (SLE) منجر شود. این دو بیماری از دسته بیماری‌های خودایمنی هستند. علائم اریتماتوز لوپوس پوستی شامل جوش‌هایی روی پوست و بینی، پوسته‌پوسته شدن پوست و ایجاد جوش‌های قرمز و ارغوانی در نواحی مختلف بدن هستند. علائم لوپوس منتشر شامل تب، خستگی، کاهش وزن، لخته‌های خون، سوزش معده و درد شکم است. اگر هرکدام از این علائم را داشتید، با پزشک خود مشورت کنید.

پولیپ‌های غدهٔ فوندوس: استفاده طولانی‌مدت از قرص اکسی پرازول (معمولاً بیش از یک سال) ممکن است باعث ایجاد پولیپ در غده فوندوس شود. این پولیپ‌ها در پوشش داخلی معده ظاهر می‌شوند و می‌توانند سرطانی شوند. برای جلوگیری از این پولیپ‌ها، باید مدت زمان مصرف این دارو را به حداقل برسانید.

حساسیت: قرص اکسی پرازول می‌تواند واکنش‌های حساسیتی شدید ایجاد کند. علائم این حساسیت شامل جوش روی صورت، ورم صورت، گرفتگی گلو و تنگی نفس هستند.

اگر هر کدام از علائم گفته شده را داشتید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید و پس از آن مصرف این دارو را متوقف کنید و داروی بازدارنده پمپ پروتون دیگری بگیرید. اگر با وجود حساسیت به استفاده از قرص اکسی پرازول ادامه دهید، ممکن است جان شما در خطر بیفتد.

احتیاط در مصرف اکسی پرازول در بیماری‌های خاص

افراد مبتلا به مشکلات کبدی: این دارو ممکن است بر عملکرد کبد تأثیر بگذارد. اگر بیماری کبدی شدید دارید، حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

افراد مبتلا به کمبود ویتامین B۱۲: این دارو باعث کاهش اسید معده می‌شود. بدن برای جذب ویتامین B۱۲ به اسید معده نیاز دارد. اگر بیش از ۳ سال است که از این دارو استفاده می‌کنید، حتماً این موضوع را به پزشکتان اطلاع دهید. او مقدار این ویتامین در بدن شما را بررسی خواهد کرد.

“`

در صورتی که بدن به مقدار کافی این دارو نداشته باشد، پزشک ممکن است تزریق آن را تجویز کند.

افراد مبتلا به پوکی استخوان: کسانی که به مدت یک سال یا بیشتر هر روز چندین بار از این دارو استفاده می‌کنند، در معرض خطر شکستگی استخوان قرار دارند. این شکستگی‌ها معمولاً در ناحیه لگن، مچ پا یا ستون فقرات دیده می‌شود.

افراد مبتلا به کمبود منیزیم: اگر قرص اکسی پرازول را بیشتر از سه ماه مصرف کنید، ممکن است موجب کمبود منیزیم در بدن شما شود. اگر به کمبود منیزیم دچار هستید، قبل از شروع این قرص با پزشک خود مشورت کنید. پزشک باید مقدار منیزیم بدن شما را بررسی کند و اگر به آن نیاز دارید، ممکن است قرص‌های مکمل آن را تجویز کند.

مراقبت های پرستاری هنگام مصرف اکسی پرازول

1. اگر به این دارو یا داروهای مشابه (مثل لانزوپرازول و پنتوپرازول) حساسیت دارید یا بیماری کبدی دارید، قبل از مصرف اکسی پرازول با پزشک صحبت کنید.
2. برخی از علائم مانند سوزش سر دل، سبکی سر، عرق کردن، سرگیجه، درد در قفسه سینه، فک، بازو و شانه (به ویژه اگر با تنگی نفس و عرق غیر عادی همراه باشد) یا کاهش وزن بی‌دلیل، می‌تواند نشانه یک بیماری جدی‌تر باشد و نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.
3. اگر هر یک از نشانه‌های درد هنگام بلع غذا، استفراغ خونی، استفراغ قهوه‌ای، مدفوع خونی یا سیاه و سفید، سوزش سر دل برای بیش از ۳ ماه، درد قفسه سینه، خس‌خس سینه (به خصوص همراه با سوزش سر دل)، تهوع، استفراغ یا درد معده را دارید، قبل از خود درمانی با این دارو حتماً کمک پزشکی دریافت کنید.
4. داروهای مهارکننده پمپ پروتون (مثل امپرازول) در دوزهای بالاتر (به ویژه در استفاده طولانی مدت و در افراد مسن‌تر) ممکن است خطر شکستگی استخوان را افزایش دهند. با پزشک خود درباره راه‌های کاهش خطر شکستگی استخوان، مصرف مکمل‌های کلسیم (مثل سیترات کلسیم) و ویتامین D صحبت کنید.
5. کپسول‌ها باید بلافاصله قبل از غذا و بهترین زمان در صبح مصرف شوند.
6. اگر از سوکرالفات استفاده می‌کنید، امپرازول را حداقل ۳۰ دقیقه قبل از آن بخورید.

نحوه نگهداری اکسی پرازول

• دارو را در دمای اتاق نگهداری کنید.
• کپسول‌ها را در مکانی دور از نور و رطوبت قرار دهید.

بیشتر بخوانید:

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله رضیم