“`html
اندوکاردیت چیست؟
اندوکاردیت یا التهاب درون‌شامه قلب یعنی ورود و رشد عوامل عفونی در سطح داخلی قلب (آندوکارد) و دریچه‌ها است. این بیماری عفونتی است که قابل انتقال نیست و می‌تواند عضله قلب، دریچه‌های آن و لایه داخلی حفرات قلب را تحت تاثیر قرار دهد. اندوکاردیت باکتریایی می‌تواند به شدت خطرناک و حتی کشنده باشد.
علت ایجاد اندوکاردیت این است که باکتری‌ها یا قارچ‌هایی که به خون وارد می‌شوند، دریچه‌ها و پوشش داخلی قلب افرادی را که قبلاً دچار آسیب قلبی شده‌اند، آلوده می‌کنند. این باکتری‌ها یا قارچ‌ها ممکن است به دریچه‌ها و عضله‌های قلب آسیب بزنند یا مشکلاتی که از قبل وجود داشته را بدتر کنند.
به ندرت افرادی که قلب سالمی دارند به اندوکاردیت مبتلا می‌شوند. افرادی که دچار برخی بیماری‌های قلبی زمینه‌ای هستند، هنگام بروز باکتریمی ممکن است بیشتر به این بیماری مبتلا شوند.
علایم شایع اندوکاردیت
علایم اولیه:
- خستگی و ضعف
- تب، لرز و تعریق زیاد، به خصوص در شب
- کاهش وزن
- دردهای مبهم
- وجود صدای غیر طبیعی در قلب
علایم دیرهنگام:
- لرز شدید و تب بالا
- تنگی نفس هنگام فعالیت
- تورم در پاها و شکم
- ضربان قلب تند یا نامنظم
عوامل تشدید کننده اندوکاردیت
- تب رماتیسمی
- بیماری مادرزادی قلب
- پس از آسیب به دریچه‌های قلب، خطر اندوکاردیت ممکن است به دلایل زیر افزایش یابد:
- حاملگی
- تزریق مواد آلوده به خون، مانند از طریق مصرف وریدی مواد مخدر
- سوء مصرف الکل
- استفاده از داروهای سرکوب‌کننده ایمنی
- وجود دریچه مصنوعی در قلب
ریسک فاکتورهای ابتلا به اندوکاردیت
اگر قلب سالم باشد، احتمال ابتلا به این بیماری کم است. اما عوامل خطر شامل:
- دریچه قلب مصنوعی
- سابقه ابتلا به اندوکاردیت
- بیماری قلبی مادرزادی خاص
- مشکلات دریچه قلبی پس از پیوند قلب
- پرولاپس یا افتادگی دریچه میترال
- استفاده از داروهای وریدی که خطر اندوکاردیت را افزایش می‌دهند.
عوارض حاصل از اندوکاردیت
اگر عفونت درمان نشود، عوارض آن باقی می‌مانند یا با تاخیر درمان می‌شوند.
عوارض قلبی
عفونت می‌تواند به دریچه‌های قلبی آسیب بزند و این وضعیت ممکن است ایجاد مشکلاتی مانند نارسایی قلبی کند (برای مطالعه بیشتر به مبحث نارسایی قلبی مراجعه کنید).
در بعضی موارد، عفونت می‌تواند گسترش پیدا کند و به قسمت‌های دیگر قلب آسیب برساند و همچنین ممکن است سیستم عصبی قلب را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به نامنظم شدن ضربان قلب شود. گاهی نیز باعث ایجاد آبسه در قلب می‌شود.
“““html
ماهیچه های قلب می کند.
عوارض در سایر نقاط بدن
گاهی اوقات ممکن است بخش‌هایی از لخته‌های خون جدا شوند و مشکلاتی برای دریچه‌های قلب ایجاد کنند. این وضعیت را امبولی می‌نامند که وارد جریان خون می‌شود و علائم مختلفی را به وجود می‌آورد، از جمله:
- لکه‌های کوچکی ممکن است زیر ناخن، در زیر چشم یا در سایر نقاط بدن ظاهر شوند.
- عفونت ممکن است در قسمت‌های دیگر بدن ایجاد شود.
- طحال ممکن است بزرگ شود زیرا این عضو اصلی برای مبارزه با عفونت است.
اگر یک تکه از لخته‌های خون جدا شود، می‌تواند به جریان خون وارد شود و یکی از شریان‌های اصلی را مسدود کند، مثلاً اگر یکی از شریان‌های مغز را ببندد، ممکن است باعث سکته مغزی یا از دست دادن ناگهانی بینایی شود.
پیشگیری از ابتلا به اندوکاردیت
مهم است که علائم و نشانه‌های اندوکاردیت را بشناسید. اگر علائم خاصی مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید، به ویژه تب مداوم، خستگی غیرعادی، هر نوع عفونت پوستی، یا بریدگی و زخمی که به درستی درمان نمی‌شود. اگر دریچه قلب شما آسیب دیده یا صدای غیرطبیعی در قلب شما شنیده می‌شود، نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- قبل از هر اقدام پزشکی که ممکن است باعث ورود باکتری‌ها به خون شود، به پزشک یا دندانپزشک اطلاع دهید و آنتی‌بیوتیک مناسب بگیرید تا از ابتلا به آندوکاردیت جلوگیری کنید.
- این نکته به ویژه قبل از کارهای دندانپزشکی، زایمان یا جراحی در دستگاه ادراری یا گوارش باید رعایت شود.
- هرگز الکل ننوشید.
- قبل از تصمیم به بارداری، با پزشک خود مشورت کنید.
- از استفاده از مواد مخدر تزریقی پرهیز کنید.
- بهداشت دهان و دندان خود را جدی بگیرید و به طور منظم دندان‌ها و لثه‌ها را مسواک بزنید و چک کنید.
- از کارهایی مانند سوراخ کردن بدن یا خالکوبی که ممکن است باعث عفونت‌های پوستی شود، خودداری کنید.
تشخیص بیماری اندوکاردیت قلبی
پزشک ممکن است با توجه به سابقه بیماری، علائم و نشانه‌هایی که تجربه کرده‌اید و نتایج آزمایشات به اندوکاردیت شک کند. معمولاً تشخیص آندوکاردیت بر اساس چندین عامل انجام می‌شود و نه فقط یک نتیجه تست مثبت. به همین دلیل پزشک شما ممکن است چندین آزمایش برای تشخیص قطعی انجام دهد، که شامل:
آزمایش خون
آزمایش کشت خون برای شناسایی هر نوع باکتری یا قارچ در خون استفاده می‌شود و یکی از مهم‌ترین آزمایش‌هاست. این آزمایش همچنین می‌تواند به پزشک در تشخیص شرایط خاصی که ممکن است نشانه‌ای از اندوکاردیت باشند، مانند کم‌خونی یا کمبود سلول‌های قرمز خون کمک کند.
اکوکاردیوگرام
تست اکوکاردیوگرام با استفاده از امواج صوتی تصاویری از قلب شما در حال ضربان می‌سازد و معمولاً برای بررسی علائم عفونت به کار می‌رود. پزشک شما ممکن است از دو نوع مختلف اکوکاردیوگرام برای تشخیص آندوکاردیت استفاده کند:
الکتروکاردیوگرام (ای سی جی):
اگرچه این تست به طور خاص برای تشخیص آندوکاردیت طراحی نشده است، اما اگر چیزی بر روی فعالیت قلب تأثیر بگذارد، ممکن است اطلاعات مفیدی ارائه دهد.
“`
عملکرد الکتریکی قلب شما تأثیر مهمی دارد و می‌توانید این اطلاعات را به پزشک خود نشان دهید. در زمان انجام الکتروکاردیوگرام (ای سی جی)، حسگرهایی که قادر به تشخیص فعالیت الکتریکی قلب شما هستند، به قفسه سینه، بازوها و پاهای شما وصل می‌شوند. این آزمایش برای اندازه‌گیری زمان و طول هر مرحله الکتریکی در ضربان قلب شما انجام می‌شود.
تصاویر اشعه ایکس:
تصاویر اشعه ایکس به پزشک کمک می‌کند تا وضعیت ریه‌ها و قلب شما را بررسی کند. پزشک می‌تواند از این تصاویر استفاده کند تا ببیند آیا اندوکاردیت باعث بزرگ شدن قلب شما شده است یا اینکه عفونت به ریه‌های شما منتقل شده است.
پرتو نگاری مایکرویو یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی:
اگر پزشک شما فکر کند که این بیماری به نواحی دیگری گسترش یافته، ممکن است سی تی‌اسکن یا اسکن مغناطیسی از مغز، قفسه سینه یا دیگر قسمت‌های بدن شما انجام دهد.
درمان اندوکاردیت قلبی:
بیشتر موارد اندوکاردیت با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها به خوبی درمان می‌شوند. در برخی مواقع، ممکن است برای ترمیم دریچه‌های قلب آسیب‌دیده و پاکسازی باقی‌مانده‌های عفونت نیاز به جراحی باشد.
آنتی‌بیوتیک‌ها:
اگر مبتلا به اندوکاردیت هستید، پزشک ممکن است دوزهای بالایی از آنتی‌بیوتیک‌های داخل وریدی را در بیمارستان برای شما تجویز کند. دکتر با استفاده از تست‌های کشت خون به شناسایی عامل عفونت شما کمک خواهد کرد.
بر اساس نتایج آزمایشات خون، پزشک بهترین نوع آنتی‌بیوتیک یا ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها را برای مبارزه با عفونت انتخاب می‌کند. هنگامی که مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها را شروع کردید، معمولاً یک هفته یا بیشتر در بیمارستان می‌مانید تا پزشک ببیند آیا این آنتی‌بیوتیک‌ها مؤثر هستند یا نه. معمولاً باید چندین هفته آنتی‌بیوتیک‌ها را ادامه دهید تا عفونت را به طور کامل از بین ببرید.
وقتی تب و بدترین علائم شما کاهش یافت، می‌توانید بیمارستان را ترک کرده و مصرف آنتی‌بیوتیک را تحت نظارت پزشک خود یا در خانه ادامه دهید. شما باید به طور مرتب با پزشک خود ملاقات کنید تا مطمئن شوید که درمان به خوبی پیش می‌رود.
اگر هرگونه نشانه یا علامتی دارید که ممکن است عفونت شما را بدتر کند، باید به پزشک خود اطلاع دهید:
- تب
- لرز
- سردرد
- درد مفصلی
- تنگی نفس
اگر همچنین دچار اسهال، جوش، خارش یا درد مفصل هستید، این را نیز به پزشک خود بگویید، زیرا این علائم ممکن است نشان‌دهنده واکنش به آنتی‌بیوتیک تجویز شده باشند.
اگر بعد از شروع درمان با آنتی‌بیوتیک دچار تنگی نفس یا ورم در پاها، مچ پا یا قوزک پا شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید، چون این علائم می‌توانند نشانه‌های نارسایی قلبی باشند.
درمان اندوکاردیت
درمان دارویی
اگر پزشکان به اندوکاردیت عفونی مشکوک شوند، دوزهای منظمی از آنتی‌بیوتیک برای شما تجویز می‌کنند، یا به صورت مستقیم داخل ورید تزریق می‌کنند. اگر نتایج آزمایش خون مشخص شود، بهتر می‌توان فرد را درمان کرد، زیرا نوع آنتی‌بیوتیک مورد نیاز و تأثیر آن نیز مشخص خواهد شد.
آنتی بیوتیک معمولاً برای مدت 2 تا 4 هفته برای بیماران تجویز می‌شود و گاهی ممکن است این مدت طولانی‌تر باشد. این بستگی به نوع باکتری و عفونت دارد.
اگر عفونت از نوع قارچی باشد، باید از داروهای مخصوص قارچ استفاده کرد. اگر شما دچار مشکلات قلبی در قسمت‌های دیگر بدن شده‌اید، ممکن است به داروهای دیگری نیاز داشته باشید. برای مثال، داروهایی که برای کمک به نارسایی قلب یا تنظیم ضربان قلب تجویز می‌شوند.
عمل جراحی
اگر عفونت به دریچه های قلب آسیب برساند، ممکن است برخی علائم و عوارض سال‌ها بعد از درمان ادامه یابند. در بعضی موارد، جراحی برای درمان عفونت های مکرر یا جایگزینی دریچه آسیب دیده ضروری است. همچنین، جراحی برای درمان اندوکاردیت که به خاطر عفونت قارچی ایجاد می‌شود، لازم است. معمولاً درمان با آنتی بیوتیک در بسیاری از موارد انجام می‌شود، اما در نیمی از موارد که عفونت شدیدتر است، عمل جراحی می‌تواند جان بیمار را نجات دهد. اقداماتی که در اینجا انجام می‌شوند شامل موارد زیر است:
- جایگزینی دریچه مصنوعی به جای دریچه اصلی و آسیب دیده قلب
- تعمیر دریچه قلب اگر آسیب زیادی ندیده باشد و امکان پذیر باشد.
- خارج کردن آبسه‌هایی که در عضله قلب یا سایر نقاط بدن به وجود آمده‌اند.
مراقبت شخصی بعد از ابتلا به اندوکاردیت
اگر کسی دچار اندوکاردیت شود، احتمال عود آن بالا است. رعایت نکات بهداشتی می‌تواند به پیشگیری از این وضعیت کمک کند:
- مسواک زدن دندان‌ها و استفاده منظم از نخ دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک
- اطلاع‌رسانی به پزشک درباره وجود خطر ابتلا به اندوکاردیت
- بررسی وضعیت مصرف آنتی بیوتیک‌ها
بیشتر بخوانید:
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله رضیم