“`html
درخت توسکا
توسکا ، توسه یا رازدار نام نوعی از درختان و درختچه‌های جنگلی از خانواده غان است. این درخت یک گیاه خزان‌کننده است و با کمک باد گرده افشانی می‌کند. در دنیا چیزی بیش از ۳۰ نوع از توسکا وجود دارد که در ایران فقط دو نوع از آنها به نام‌های توسکای ییلاقی (سردسیر) و توسکای قشلاقی (گرمسیر) رشد می‌کنند. عمر این درختان معمولاً تا ۱۰۰ سال است و رشد آنها معمولاً در ۵۰ سالگی متوقف می‌شود. درخت توسکا به رطوبت بسیار علاقه دارد، یعنی این که می‌تواند آب را به خوبی جذب کند و در زمین‌های مرطوب یا باتلاقی به سرعت رشد می‌کند.
“توسکا” یک نوع درخت باارزش در نواحی شمال کشور است و از جنگل‌های مینودشت در استان گلستان تا آستارا در استان گیلان رشد می‌کند. این درخت معمولاً در کنار رودخانه‌ها، نزدیکی دریا و در حاشیه جاده‌های جنگلی دیده می‌شود و در داخل جنگل کمتر به چشم می‌آید. توسکا دارای رشد سریعی است و بیشتر برای ایجاد فضای سبز به کار می‌رود.
انواع گونه های درخت توسکا
توسکا در میان درختان جنگل‌های شمال ایران زودتر از بقیه جوانه می‌زند و آخرین درختی است که برگ‌های آن زرد می‌شوند. دو نوع توسکای قشلاقی و ییلاقی در ایران وجود دارد. گونه قشلاقی این درخت در سواحل دریا و ارتفاعات پایین رشد می‌کند و معمولاً در مناطقی با سفره آبی زیرزمینی کم عمق دیده می‌شود. در حالی که توسکای ییلاقی در ارتفاعات بالای دامنه البرز و در نقاط مرطوب و قعر دره‌ها یافت می‌شود.
گیاه شناسی درخت توسکا
ارتفاع درختچه‌های توسکا معمولاً کم است، اما تحت شرایط ایده آل، مانند رطوبت مناسب خاک، می‌تواند تا ۲۱ متر نیز رشد کند.
برگ‌های این درخت به شکل بیضی و مدور هستند، پایه‌ای گوه‌ای شکل دارند و مستطیل شکل هستند. سطح برگ‌ها چسبنده و حاشیه‌ای دندانه‌دار دارند و رگبرگ‌هایشان شانه‌ای هستند. گل‌های این درخت معمولاً چوبی و نامشخص هستند و در اوایل بهار، قبل از رویش کامل برگ‌ها، ظاهر می‌شوند. شاخه‌های آن خاکستری رنگ با لکه‌های قهوه‌ای است و با باد گرده افشانی می‌کند. میوهٔ آن شبیه توت کال است.
در میان درختان جنگل‌های شمال ایران، توسکا زودتر از سایر درختان جوانه می‌زند و آخرین درختی است که برگ‌هایش زرد می‌شود.
چوب توسکا نرم است و پس از برش، در پاییز سفید رنگ است، اما چند لحظه بعد به قرمز متمایل می‌شود و سپس به رنگ صورتی روشن درمی‌آید و به همین رنگ باقی می‌ماند.
همچون دیگر درختان خانواده غان، این درختان دارای میوه‌هایی به نام کت‌کین هستند (به انگلیسی Catkin) که هم میوه‌های نر و هم ماده در یک درخت وجود دارند. کت‌کین‌های نر در پاییز ظاهر می‌شوند و ماده‌ها در اواخر زمستان و اوایل بهار میان شاخه‌های تیره‌تر. رنگ کت‌کین‌های نر تیره است و معمولاً تا 10 سانتیمتر طول دارند و با فلس‌های مخصوصی که دارند، گرده‌ها را از باران و بادهای ناگهانی محافظت می‌کنند.
شرایط اکولوژیک رشد توسکا
توسکا بومی اروپا و جزایر بریتانیا است. محل رشد این درخت معمولاً در مناطق پر آب، مانند حاشیهٔ رودخانه‌ها و سواحل و همچنین حاشیهٔ جنگل‌هاست و داخل جنگل کمتر رشد می‌کند. این درختان در تمامی کرهٔ زمین موجود هستند و دامنهٔ انتشار آنها از ژاپن به سمت آسیای شرقی و شمال هیمالیا و سپس به اروپا و شمال آفریقا ادامه دارد. در قاره آمریکا نیز از شمال کانادا، استان آنتاریو به سمت غرب و سپس جنوب و منطقهٔ غربی آمریکای جنوبی و رشته کوه‌های آند و شیلی گسترش یافته‌اند.
این گونه فقط در بخش شمالی ایران وجود دارد و در جنگل‌های مازندران و…
“““html
گرگان و گیلان، مناطق جنگلی طالقان، لاهیجان، آستارا و طالش از مناطقی هستند که خاکی مرطوب دارند و گیاهی در آن جا رشد می‌کند.
این گیاه خاک‌هایی با بافت سنگین و عمیق را می‌پسندد و به خوبی در خاک‌های سنگین رسی رشد می‌کند. همچنین در زمین‌های فقیر هم مقاومت خوبی دارد. این گیاه مکان‌های آفتابی را می‌خواهد. درختی است که به سرعت رشد می‌کند و دوره رشد کوتاهی دارد. ریشه‌های این گیاه به همراه میکروارگانیسم‌های خاک همکاری می‌کنند؛ به طوری که گرهک‌های روی ریشه‌ها می‌توانند نیتروژن موجود در هوا را تثبیت کنند. بخشی از نیتروژن تثبیت شده برای رشد خود گیاه استفاده می‌شود و بخشی دیگر به گیاهان دیگر اطراف آن کمک می‌کند.
روش تکثیر درخت توسکا
درخت توسکا می‌تواند از طریق بذر، پاجوش و ریشه جوش تکثیر شود. بذرها نیازی به درمان خاصی ندارند و می‌توان آنها را در عمق ۲ تا ۲.۵ سانتیمتر در خاک سبک و مرطوب و با پوششی از ماسه در اسفند و فروردین کاشت. بعد از یک سال نهال‌ها را باید جابجا کرد. اگر بذرها در ابتدا از پوسته آنها پاک شوند و سه تا پنج ماه در ماسه بمانند، احتمال جوانه زدن آنها بیشتر می‌شود. قلمه‌های گیاهی می‌توانند در دی و بهمن تهیه شوند و در اسفند در فضای باز کاشته شوند. اگر امکانات گلخانه‌ای باشد، قلمه‌های علفی با استفاده از پودر تالک اسید ایندول بوتریک (IBA) ریشه‌دار می‌شوند.
بذرهای این گیاه باید به محض رسیدن در شاسی‌های سرد کاشته شوند. کاشت بذرها در بهار انجام می‌گیرد. وقتی که نشاها به اندازه‌ی مناسبی رسیدند و در هنگام جابجایی آسیب نمی‌بینند، باید به زمین اصلی منتقل شوند. برای ریشه‌دار کردن قلمه‌ها نیز می‌توان در فصل پاییز و پس از ریزش برگ‌ها در بستر شنی اقدام کرد.
کاربردهای درخت توسکا
به دلیل رطوبت‌پسندی بسیار زیاد درخت توسکا و توانایی بالا در جذب آب، برای کاهش حجم آب در زمین‌های مرطوب، علفزارهای باتلاقی و همچنین برای زهکشی خاک به‌وفور کاشته می‌شود. همچنین چوب این درخت در صنایع روکش‌سازی کاربرد دارد.
بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`