اینتوساسپشن یا فرو رفتن بخشی از روده در بخش دیگر آن
در هم روی روده (Intussusception) یک مشکل پزشکی است که در آن یک قسمت از روده به داخل قسمت دیگرش فرو می‌رود. معمولاً این مشکل در روده کوچک رخ می‌دهد و در موارد کمتر روده بزرگ را درگیر می‌کند.
علائم آن شامل درد شکم که می‌تواند به صورت متناوب اتفاق بیفتد، استفراغ، نفخ و مدفوع خونی است. در هم روی روده گاهی می‌تواند به سوراخ شدن روده یا التهاب صفاق (پریتونیت) منجر شود. علت این مشکل در کودکان اغلب مشخص نیست، اما در بزرگسالان گاهی یک نقطه آغازگر (لید پوینت) وجود دارد. برخی عوامل زمینه‌ساز در کودکان شامل عفونت‌ها، بیماری‌هایی مانند فیبروز کیستیک و پولیپ روده هستند.
در بزرگسالان، عواملی مانند اندومتریوز، چسبندگی روده و تومور نیز می‌توانند باعث در هم روی روده شوند. تشخیص این بیماری معمولاً با عکس‌برداری انجام می‌شود. برای کودکان، سونوگرافی ترجیح داده می‌شود اما در بزرگسالان سی تی‌اسکن ارجحیت دارد. در هم روی روده نیاز به درمان فوری دارد.
درمان در کودکان عموماً با انما (تنقیه) انجام می‌شود و اگر این روش موفقیت‌آمیز نباشد، جراحی انجام می‌شود. استفاده از دگزامتازون می‌تواند احتمال بروز مجدد بیماری را کاهش دهد.
در بزرگسالان، در حین عمل جراحی بخشی از روده برداشته می‌شود. در هم روی روده بیشتر در کودکان دیده می‌شود، و در بین کودکان، این مشکل معمولاً در پسران بیشتر از دختران رخ می‌دهد. سن شایع ابتلا به این بیماری بین شش تا هشت ماهگی است.
اینتوساسپشن چه نشانه‌هایی دارد؟
علائم و نشانه‌های در هم روی روده کدام است؟
علائم اولیه شامل دردهای متناوب شکم، حالت تهوع، استفراغ (گاهی به رنگ سبز صفرا) و کشیدن پاها به سمت سینه است. این دردها دائمی نیستند و به صورت متناوب رخ می‌دهند چرا که بخش چین‌خورده روده موقتا حرکت و انقباضش را متوقف می‌کند.
علائم بعدی در هم روی روده عبارتند از خونریزی از مقعد (اغلب با مدفوع ژله‌ای قرمز که ترکیبی از خون و مخاط است) و خستگی. معاینه فیزیکی ممکن است توده‌ای شبیه سوسیس در ناحیه شکم نشان دهد و ممکن است ضربان غیرطبیعی شکم احساس شود.
کودکان یا کسانی که قادر به بیان علائم نیستند ممکن است بیشتر گریه کنند، زانوهای خود را به سمت شکم بکشند یا به‌صورت غیرطبیعی نفس بکشند در هنگام درد. تب از نشانه‌های در هم روی روده محسوب نمی‌شود، اما اگر عارضه‌ای باعث فشردگی رگ‌های خونی شود، ممکن است منجر به عفونت خون و تب شود.
در موارد نادر، در هم روی روده می‌تواند علائمی شبیه پورپورای هنوخ شون‌لاین که یک بیماری مرتبط با عروق در کودکان است، داشته باشد و این بیماران عموماً درد شکم شدید را همراه با نشانه‌های کلاسیک تجربه می‌کنند.
علت ایجاد اینتوساسپشن چیست؟
چه عواملی منجر به در هم روی روده می‌شود؟
علت‌های دقیق در هم روی روده هنوز مشخص نیست. حدود 90% از موارد آن در کودکان بدون علت واضح می‌باشد. به طور کلی، عفونت‌ها، عوامل آناتومیکی و تغییرات حرکتی می‌توانند باعث این مشکل شوند.
- دایورتیکولوم مکل
- پولیپ
- دوپلیکاسیون
- آپاندیس
- هایپرپلازی پلاک پیر
- ایدیوپاتیک
اگرچه نسخه‌های قدیمی‌تر واکسن روتاویروس با در هم روی روده مرتبط بوده‌اند، اما نسخه‌های جدیدتر چنین نیستند.
آسیب‌شناسی در هم روی روده
در بیشتر موارد در هم روی روده، قسمت انتهایی روده، یعنی ایلئوم، به داخل سکوم (روده کور) می‌رود. انواع دیگری هم ممکن است رخ دهد، مثلاً بخشی از روده کوچک یا دراز به طور غیرعادی به داخل خود رفته (پرولاپس) شود.
قسمتی از روده که به داخل روده دیگر می‌رود به نام “اینتوسسِپتوم” (intussusceptum) شناخته می‌شود و قسمت دیگری که آن را در بر می‌گیرد “اینتوسسیپینس” (intussuscipiens) نامیده می‌شود. تقریباً در همه موارد در هم روی روده، قسمت به تله افتاده روده در پشت قسمت دربرگیرنده قرار دارد.
“`html
قرار داشته است.
این اتفاق به این علت رخ می‌دهد که حرکت کرمی شکل روده باعث می‌شود قسمتی از روده به سمت قسمت دیگر کشیده شود. اما در موارد نادری ممکن است که برعکس این حالت رخ دهد.
یک مشکل آناتومیکی در حدود 10% از موارد درهم‌روی روده وجود دارد، که به آن «افتادگی بافت روده» می‌گویند. اگر خونرسانی به بخشی از روده که در تله افتاده قطع شود، ممکن است منجر به کمبود اکسیژن (ایسکمی) در آن ناحیه شود. آستر داخلی روده به کمبود اکسیژن بسیار حساس است و با مردن و جدا شدن، واکنش نشان می‌دهد. این واکنش می‌تواند باعث شود مدفوعی به شکل ژله‌ای قرمز که شامل آستر مرده و خون است، دفع شود.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که تنها درصد کمی از کودکانی که به این عارضه دچار می‌شوند، مدفوع ژله‌ای قرمز دارند، بنابراین باید هر گونه مدفوع خونی را به عنوان نشانه‌ای از درهم‌روی روده در نظر گرفت.
بهترین راه تشخیص بیماری اینتوساسپشن
تشخیص در هم روی روده چگونه است؟
تشخیص معمولاً بر اساس تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی انجام می‌شود، که این شامل بررسی علامت Dance نیز می‌باشد. در این علامت، پایین سمت راست شکم بررسی می‌شود تا انقباض یا جمع شدگی که نشانه‌ای از درهم‌روی روده است، شناسایی شود.
معاینه مقعد با انگشت در کودکان مفید است، زیرا ممکن است بخشی از درهم‌روی روده با انگشت احساس شود. برای تشخیص قطعی نیاز به تصویربرداری داریم. سونوگرافی معمولاً برای تشخیص انجام می‌شود چون دقیق است و هیچ اشعه‌ای ندارد.
وجود علامت سیبل (علامت دوناتی) در سونوگرافی که معمولاً حدود 3 سانتی‌متر قطر دارد، تشخیص را تأیید می‌کند. این علامت در سی تی اسکن یا سونوگرافی عرضی مشهود است. همچنین در عکس‌های طولی، در هم‌روی روده به شکل یک ساندویچ نشان داده می‌شود.
با استفاده از عکس اشعه ایکس از شکم، انسداد روده یا وجود گاز آزاد داخل شکم بررسی می‌شود. وجود گاز آزاد در شکم ممکن است نشان‌دهنده سوراخ شدن روده باشد. برخی افراد هم از تنقیه هوا برای کمک به تشخیص استفاده می‌کنند.
علائم کدام بیماری شبیه به اینتوساسپشن است؟
بیماری‌های مشابه در هم‌روی روده کدامند؟
درهم‌روی روده دو تشخیص مشابه اصلی دارد: گاستروانتریت حاد (التهاب معده و روده) و پرولاپس رکتال یا افتادگی راست روده.
در گاستروانتریت حاد، درد شکم، استفراغ و مدفوع خونین و مخاطی وجود دارد، ولی اسهال یک علامت اولیه است. برای افتادگی راست روده، وجود مخاط که می‌توان آن را در اطراف مقعد احساس کرد، نشانه است.
روش‌های درمان در هم‌روی روده
معمولاً این وضعیت در ابتدا خطرناک و مرگبار نیست. می‌توان در هم‌روی روده را با تنقیه ماده حاجب محلول در آب یا باریوم یا هوا درمان کرد که هر دو به تشخیص این بیماری کمک می‌کنند و در بیشتر موارد به خوبی عمل می‌کنند. میزان موفقیت این درمان بیش از 80% است. با این حال، تقریباً 5 تا 10% از این موارد ظرف 24 ساعت دوباره بروز می‌کنند.
مواردی که با انما بهبود نمی‌یابند یا در آن‌ها روده آسیب دیده است باید با عمل جراحی درمان شوند. در عمل جراحی، جراح شکم را باز کرده و بخشی از روده را که در هم رفته فشار می‌دهد (نه اینکه قطع کند).
اگر جراح نتواند به درستی عمل کند یا روده دچار آسیب شده باشد، باید بخش پیچ خورده روده را برش دهد. در بیشتر موارد، در هم‌روی روده را می‌توان با روش لاپاراسکوپی درمان کرد و قطعات سالم روده را بیرون آورده و به هم متصل کرد.
لازم به ذکر است که اگر این بیماری به موقع درمان نشود، می‌تواند به وضعیت اورژانسی تبدیل شود و حتی ممکن است منجر به فوت شود. در کشورهایی که امکانات بیمارستانی به راحتی قابل دسترسی نیست، به ویژه در موارد مشکلات پیچیده‌ای مانند در هم‌روی روده، عدم درمان به موقع می‌تواند عواقب جدی داشته باشد.
سایت رضیم
“`