“`html
معرفی آنتی بیوتیک سولفامتوکسازول / تری متوپریم
سولفامتوکسازول / تری متوپریم که بهطور تجاری به نام باکتریم شناخته میشود، دارویی است که از دو ماده به نام سولفامتوکسازول و تری متوپریم تشکیل شده است. هر دو این مواد آنتیبیوتیکهایی هستند که برای درمان انواع عفونتهایی که به وسیله باکتریها ایجاد میشوند، به کار میروند.
سولفامتوکسازول / تری متوپریم برای درمان عفونتهای گوش، عفونتهای دستگاه ادراری، برونشیت، اسهال مسافرتی و بیماری شیگلوز (نوعی اسهال) استفاده میشود. احتمال دارد در موارد دیگری نیز از این دارو بهرهبرداری گردد.
موارد مصرف سولفامتوکسازول / تری متوپریم
- عفونتهای دستگاه ادراری
- عفونت گوش میانی
- پروستاتیت حاد و مزمن
- شیگلوز
- نوزادان مبتلا به پنومونی ناشی از پنوموسیستیس کارینی
- برونشیت مزمن و درشانکروئید
مکانیسم اثر سولفامتوکسازول / تری متوپریم
سولفامتوکسازول با مداخله در فرایند تولید پروتئینهای باکتریایی، میتواند تأثیر بگذارد و تریمتوپریم نیز تولید یک نوع اسید به نام تتراهیدروفولیک را مهار میکند. این دو عمل به طور کلی مراحل لازم برای ساخت اسیدهای نوکلئیک و پروتئینها در باکتریها را تحت تأثیر قرار میدهند.
فارماکوکینتیک سولفامتوکسازول / تری متوپریم
جذب دارو از طریق معده: کامل. اوج تأثیر دارو: بین ۱ تا ۴ ساعت. دارو از سیستم عصبی مرکزی عبور میکند. متابولیسم این دارو در کبد انجام میشود و دفع آن از طریق کلیهها صورت میگیرد (نیمه عمر: تری متوپریم ۸ تا ۱۰ ساعت و سولفامتوکسازول ۱۰ تا ۱۳ ساعت).
قبل از مصرف سولفامتوکسازول / تری متوپریم
اگر به سولفامتوکسازول یا تری متوپریم حساسیت دارید، بهتر است از این دارو استفاده نکنید. همچنین اگر یکی از شرایط زیر را دارید، از مصرف این دارو خودداری کنید:
- بیماری مزمن کبدی یا کلیوی؛
- کمخونی ناشی از کمبود فولیک اسید؛
- سابقهی کمبود پلاکتهای خون به خاطر مصرف تری متوپریم یا داروهای سولفاتی دیگر.
برای اطمینان از اینکه این دارو برای شما ضرری ندارد، اگر یکی از شرایط زیر را دارید، به پزشک خود اطلاع دهید:
- بیماری کبدی یا کلیوی؛
- کمبود فولیک اسید؛
- آسم یا آلرژیهای شدید؛
- اختلالات تیروئیدی؛
- HIV یا ایدز؛
- پورفیریا؛
- کمبود گلوکز؛
- سوء تغذیه.
نحوه مصرف سولفامتوکسازول / تری متوپریم
سولفامتوکسازول / تری متوپریم را حتما بر اساس دستور پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی اطلاعات روی جلد دارو را به دقت مطالعه نمایید. از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که برای شما تجویز شده است، پرهیز کنید و فقط در دوره زمانی که پزشک تعیین کرده این دارو را مصرف کنید.
در کل دورهای که پزشک مصرف این دارو را برای شما تجویز میکند، آن را ادامه دهید و در صورت بروز هرگونه مشکل یا سؤال، با پزشک خود مشورت کنید.
“““html
در صورتی که پزشک برای شما داروی سولفامتوکسازول / تری متوپریم تجویز کرده است، حتماً باید تمام دورهی درمان را مصرف کنید. حتی اگر احساس بهبودی کردید، ممکن است بدن شما هنوز به طور کامل از عفونت خلاص نشده باشد. قطع مصرف دارو قبل از پایان دورهی معین میتواند باعث ایجاد عفونتهایی شود که در مقابل آنتیبیوتیکها مقاوم هستند.
- این دارو برای بیماریهای ویروسی مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی کارساز نیست.
- در حین مصرف این دارو، حتماً آب زیاد بنوشید تا خطر تشکیل سنگ کلیه کاهش یابد.
- اگر در طول درمان با این دارو آزمایشی انجام دادید، ممکن است نتیجهی آن به صورت غیرمعمولی باشد؛ بنابراین به پزشک خود بگویید که از این دارو استفاده میکنید.
مقدار مصرف سولفامتوکسازول / تری متوپریم
عفونتهای دستگاه ادراری، شیگلوز:
- برای بزرگسالان: مصرف خوراکی 2 قرص هر 12 ساعت برای 10 تا 14 روز.
- برای بچهها: 8 میلیگرم از تریمتوپریم و 40 میلیگرم از سولفامتوکسازول به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز و در دو نوبت جداگانه هر 12 ساعت.
اوتیت میانی:
- برای بچهها: همان دوز به عنوان بالا، به مدت 10 روز.
برونشیت مزمن:
- برای بزرگسالان: در هر 12 ساعت به مدت 14 روز.
پنومونی ناشی از پنوموسیستیت کارینی:
- برای بزرگسالان و بچهها: 10 میلیگرم از تریمتوپریم و 100 میلیگرم از سولفامتوکسازول به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز و در 4 نوبت جداگانه هر 6 ساعت به مدت 14 روز. همچنین، در صورت تزریق وریدی، 15 تا 20 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم در روز (بر اساس تریمتوپریم) در 3 تا 4 نوبت و تا 14 روز مصرف میشود.
- در صورت نارسایی متوسط تا شدید کلیوی، دوز دارو باید کاهش یابد (اگر میزان کراتینین کمتر از 30 میلیلیتر در دقیقه باشد).
مصرف سولفامتوکسازول / تری متوپریم در دوران بارداری و شیردهی
اگر باردار هستید، از مصرف این دارو پرهیز کنید، زیرا ممکن است به جنین آسیب بزند. در طول درمان، از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده نمایید و در صورت باردار شدن، پزشک خود را مطلع کنید.
این دارو ممکن است به شیر مادر منتقل شود و به نوزاد آسیب برساند. بنابراین اگر در دوران شیردهی هستید، به پزشک خود بگویید.
تداخل سولفامتوکسازول / تری متوپریم با تستهای آزمایشگاهی
- امکان افزایش: الکالن فسفاتاز، کراتینین و بیلیروبین.
- تست قند ادرار ممکن است مثبت کاذب نشان دهد.
عوارض جانبی سولفامتوکسازول / تری متوپریم
اگر هرگونه علائم حساسیت به این دارو مانند کهیر، مشکل در نفس کشیدن، تورم صورت، لبها، زبان یا گلویت را تجربه کردید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر با موارد زیر روبهرو شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- اسهال خیلی رقیق یا اسهال خونی؛
- رنگ پریدگی، احساس سبکی در سر، مشکل در تنفس، ضربان قلب تند، یا مشکل در تمرکز.
“““html
- ضعف ناگهانی یا احساس ناخوشی، تب، لرز، گلودرد، شروع سرفه یا بدتر شدن سرفههای قبلی؛
- علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا، تورم لثهها، زخمهای دهانی دردناک، احساس درد موقع قورت دادن، زخمهای پوستی؛
- میزان کم سدیم در خون – سردرد، سرگیجه، لکنت زبان، ضعف شدید، استفراغ، به هم خوردن تعادل، احساس عدم ثبات (یا ناپایداری در هنگام ایستادن)؛
- مشکلات کبدی – درد در ناحیه بالای شکم، احساس خستگی، ادرار تیره، مدفوع به رنگ خاک رس، یرقان (زرد شدن پوست و چشمها)؛
- واکنشهای پوستی شدید – تب، گلودرد، تورم صورت یا زبان، قرمز شدن چشمها، درد پوستی که با جوشهای قرمز یا ارغوانی که به مرور بزرگتر میشوند (به خصوص در صورت و قسمت بالایی بدن) و باعث ایجاد تاول یا پوستپوسته شدن میشوند، همراه باشد.
عوارض جانبی رایج در اثر مصرف داروی سولفامتوکسازول / تری متوپریم عبارتند از:
- حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها؛
- خارش خفیف یا جوش.
البته لازم به ذکر است که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو به وجود آید. اگر مورد دیگری را مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
مصرف بیش از حد یا کمتر از مقدار مناسب سولفامتوکسازول / تری متوپریم
اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما اگر زمان یادآوری شما خیلی نزدیک به زمان مصرف بعدی بود، از مصرف دوز فراموششده خودداری کنید. فقط در نوبت بعدی، سولفامتوکسازول / تری متوپریم را مصرف کنید. برای جبران دوز از دست رفته، داروی اضافی مصرف نکنید.
اگر بیش از حد نیاز، این دارو را مصرف کردهاید، فوراً به مراکز اورژانسی مراجعه کنید یا از پزشک کمک بگیرید.
تداخلات دارویی سولفامتوکسازول / تری متوپریم
در مورد تمام داروهایی که هماکنون مصرف میکنید یا قصد دارید مصرف کنید یا مصرف آنها را قطع کنید، پزشک را مطلع کنید؛ به ویژه داروهای:
- لوکوورین (leucovorin)؛
- متوترکسات (methotrexate).
همچنین ممکن است داروهای دیگری مانند داروهای گیاهی یا ویتامینها نیز با سولفامتوکسازول / تری متوپریم تداخل داشته باشند.
موارد منع مصرف سولفامتوکسازول / تری متوپریم
داروهای آنتیبیوتیکی میتوانند باعث اسهال شوند که ممکن است علامتی از یک عفونت جدید باشد. اگر اسهال شما خونی یا بسیار رقیق است، مصرف این دارو را متوقف کرده و به پزشک خود اطلاع دهید. از داروهای ضدّ اسهال به طور خودسرانه استفاده نکنید، مگر اینکه پزشک برای شما تجویز کند.
در زمان مصرف این دارو از قرار گرفتن در معرض آفتاب مستقیم یا برنزه کردن خودداری کنید. زیرا این دارو ممکن است باعث شود سریعتر دچار سوزش یا آفتابسوختگی شوید. در هنگام خروج از خانه، از لباسهای محافظ و ضدآفتاب (با اس پی اف ۳۰ یا بالاتر) استفاده کنید.
سولفامتوکسازول / تری متوپریم را به نوزادان زیر ۲ ماه ندهید.
احتمال بروز عوارض جانبی شدید در افراد مسن بیشتر است؛ به ویژه کسانی که از داروهای دیگر – مانند دیگوکسین یا دیورتیکهای خاص- نیز استفاده میکنند.
“““html
اگر کسی به سولفامتوکسازول یا تریمتوپریم حساسیت مفرط داشته باشد، در دوران بارداری کامل، در بیماری آنمی مگالوپلاستیک، و همچنین وقتی که کلیرانس کراتینین کمتر از 15 میلیلیتر در دقیقه باشد، نمیتواند از داروهای فارنژیت استرپتوکوکسی بتاهمولیتیک گروه A استفاده کند.
چگونه سولفامتوکسازول / تریمتوپریم را نگهداری کنیم
این دارو را در دمای اتاق نگهدارید و از قرار دادن آن در جاهایی که گرما، رطوبت و نور زیاد باشد، خودداری کنید.
بیشتر بخوانید:
جمعآوری شده توسط بخش سلامت
مجله رضیم
سایت رضیم
“`