اشکال دارويي : قرص 750 ميلي گرمي موارد مصرف : اين دارو براي رفع يبوست کوتاه مدت استفاده مي‌شود. اجزاء فرآورده : قرص سی لاکس شامل 600 ميلي گرم برگ سنا Cassia obovata (معادل 15 ميلي گرم سنوزيد B) و 100 ميلي گرم دانه گشنيز Coriandrum sativum مي‌باشد.
قرص سیلاکس
مواد موثره : هیدروکسی آنتراسن گلیکوزید (سنوزید A,B)، روغن‌های فرار مانند لینالول و کوریاندرول. آثار فارماکولوژیک و مکانيسم اثر : تحقیقات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که سنوزیدهای A و B توسط باکتری‌های روده بزرگ تجزیه شده و به نوعی ترکیب فعال به نام Rhein-anthrone تبدیل می‌شوند. این ترکیبات حرکات روده را افزایش می‌دهند و باعث کاهش جذب آب و الکترولیت‌ها می‌شوند و همچنین ترشح مایعات در روده بزرگ را از طریق تحریک ترشح کلراید و مخاط افزایش می‌دهند.
به گزارش‌ها، این اثرات احتمالاً به دلیل افزایش بیوسنتز و آزادسازی پروستاگلندین‌ها اتفاق می‌افتند. روغن‌های فرار موجود در اسانس زیره به دلیل داشتن اثرات ضد اسپاسم، منجر به کاهش درد و دل‌درد ناشی از مصرف سنا می‌شوند. تداخل دارویی این دارو ممکن است به دلیل تغییر رنگ و افزایش pH ادرار با آزمایش‌های تشخیصی (مانند تعیین میزان اوروبیلینوژن ادرار و تعیین میزان استروژن به روش کوبر) تداخل داشته باشد.
محصولات حاوی سنا با داروهای کاهش‌دهنده پتاسیم خون مانند مدرهای تیازیدی، آدرنوکورتیکوستروئیدها، ریشه شیرین بیان و گلیکوزیدهای قلبی تداخل اثر دارند و می‌توانند مشکلات قلبی و عصبی-عضلانی ایجاد کنند.
مقدار مصرف : برای بزرگسالان 1 تا 2 قرص در روز (بسته به نظر پزشک) و برای کودکان بالای 6 سال 0.5 تا 1 قرص مصرف شود. به عنوان مسهل: 2 تا 3 قرص همزمان قبل از خواب مصرف شود. موارد احتیاط : 1- دفع کلیوی ترکیبات آنتراکینونی می‌تواند باعث تغییر رنگ ادرار (از زرد قهوه‌ای به قرمز) و افزایش pH آن شود. 2- ملین‌ها در کودکان زیر 6 سال، به جز با تجویز پزشک، نباید استفاده شوند. عوارض جانبی : 1- مصرف سنا می‌تواند سبب درد و کرامپ شکمی شود ولی این محصول به دلیل وجود اسانس زیره احتمالاً باعث این عارضه نمی‌شود.
2- مصرف طولانی مدت و دوزهای بالا این محصول می‌تواند کارایی روده‌ها را کاهش دهد و باعث اسهال و از دست دادن آب و الکترولیت‌ها (به ویژه پتاسیم) شود. همچنین ممکن است نفریت ایجاد کند. 4- در افرادی که به مدت طولانی از ملین‌های آنتراکینونی استفاده کرده‌اند، تغییر رنگ ملانوتیک مخاط روده (Melanosis colic) مشاهده شده است.
البته 4 تا 12 ماه پس از قطع مصرف دارو، این عارضه از بین خواهد رفت. موارد منع مصرف : 1- این فرآورده همانند سایر ملین‌ها برای بیمارانی که دچار تنگی یا انسداد روده، دردهای شکمی ناشناخته، خونریزی رکتوم با علت نامشخص، بیماری‌های التهابی روده و آپاندیسیت هستند، ممنوع است. 2- استفاده طولانی از ملین‌های آنتراکینونی به وابستگی می‌انجامد؛ بنابراین مصرف طولانی‌مدت آنها ممنوع است.
مصرف در بارداری و شیردهی : 1- مصرف این محصول در دوران بارداری تنها در صورتی توصیه می‌شود که رژیم غذایی مناسب و ملین‌های فیبری موثر نبوده باشند. 2- به دلیل احتمال ترشح مشتقات آنتراکینون در شیر مادر، مصرف این محصول در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود. نکات قابل توصیه : 1- با توجه به اینکه اثرات سنا 8 تا 10 ساعت پس از مصرف ظاهر می‌شود، بهتر است این محصول قبل از خواب مصرف شود. 2- مصرف حداقل 6 تا 8 لیوان آب در روز برای کمک به نرمی مدفوع و جلوگیری از کمبود آب بدن بیمار ضروری است، زیرا در اثر خروج آب زیاد از بدن یا مدفوع این امر اهمیت دارد.
منبع : مجله سلامت و بهداشت