علت و درمان عفونت واژن یا واژینیت زنان
این بیماری برای تمامی زنان در طول زندگی پیش می‌آید و معمولاً حداقل چند بار تجربه می‌شود. عفونت واژن در سنین باروری، یعنی از بلوغ تا یائسگی، شایع‌تر است. در مقابل، نوزادان و زنان یائسه به خاطر ساختار خاص دستگاه تناسلی‌شان، کمتر با این میکروب‌ها درگیر می‌شوند.
در واژن زنان دو نوع میکروب به‌طور طبیعی وجود دارد: میکروب‌های مفید و میکروب‌های مضر. میکروب‌های مفید از دستگاه تناسلی در برابر عفونت‌های مضر محافظت می‌کنند و میکروب‌های مضر معمولاً در حالت عادی در بدن زندگی می‌کنند. اگر میکروب‌های مفید به خوبی کار کنند، بیماری ایجاد نمی‌شود. اما اگر این میکروب‌ها ضعیف شوند یا تعدادشان کم شود، عفونت پیش می‌آید.
علائم عفونت‌های میکروبی واژن چیست؟
در برخی موارد، فرد هیچ علامتی ندارد، ولی گاهی این بیماری باعث افزایش ترشحات واژن می‌شود که معمولاً آبکی است و ممکن است رنگی، مانند زرد کمرنگ یا زرد پررنگ، داشته باشد. همچنین ممکن است بوی ناخوشایندی داشته باشد که به آن “بوی ماهی” می‌گویند و بیماران غالباً پس از رابطه جنسی این بو را احساس می‌کنند. در بعضی موارد نیز فرد دچار سوزش و خارش می‌شود.
چگونه عفونت‌های میکروبی واژن تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک به آسانی با آزمایش ترشحات شما می‌تواند مشکل را شناسایی کند.
آیا این عفونت از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود؟
در حالی که این بیماری بیشتر در زنانی که فعالیت جنسی دارند مشاهده می‌شود، اما نیازی به ارتباط با نزدیکی وجود ندارد و شریک جنسی نیز نیازی به درمان ندارد، مگر در صورتی که فرد مبتلا به طور مکرر این عفونت را تجربه کند.
علائم عفونت‌های دستگاه تناسلی زنان
این عفونت‌ها می‌توانند به صورت ترشحات فراوان، چرکی، بدبو یا با رنگ خاص (معمولاً کرم یا زرد) بروز کنند و همچنین ممکن است احساس سوزش، خارش و درد در حین نزدیکی ایجاد شود. پزشکان معتقدند که برخی عفونت‌ها از راه جنسی منتقل می‌شوند و افراد باید در ارتباطات جنسی بهداشت را رعایت کنند. واژینیت باکتریایی به علت نزدیکی‌های مکرر و استفاده از دوش‌های واژینال (برای شستشوی داخلی واژن) به وجود می‌آید. چاقی نیز ممکن است زمینه‌ساز عفونت‌های دستگاه تناسلی باشد. عفونت باکتریایی در زنان باردار می‌تواند مشکلات جدی‌تری ایجاد کند و باید رفع شود.
دکتر رجایی، متخصص زنان، گفت: عفونت باکتریایی برای زنان باردار می‌تواند عوارضی مانند خطر پارگی زودرس پرده جنین، زایمان زودرس، عفونت‌های پس از زایمان و افزایش احتمال سزارین یا حتی بیماری‌های التهابی لگن به همراه داشته باشد. او ادامه داد که دارودرمانی راهکاری مطمئن برای درمان عفونت‌های دستگاه تناسلی است و در نتیجه تغییر pH واژن به صورت تدریجی رخ می‌دهد، دوره درمان باید طولانی باشد تا از عود بیماری پیشگیری شود.
عفونت‌های دستگاه تناسلی هیچ محدودیت سنی ندارند. عواملی که باعث رشد بیش از حد قارچ کاندیدا در محیط واژن می‌شوند، عبارتند از: مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها (که می‌تواند بر میزان باکتری لاکتوباسیلوس در واژن تأثیر بگذارد و زمینه‌ساز رشد قارچ شود)،
- بارداری
- دیابت کنترل نشده
- ضعف سیستم ایمنی
- استفاده از دوش واژینال
- رژیم غذایی نامناسب و مصرف زیاد مواد شیرین
- اختلالات هورمونی نزدیک دوران قاعدگی
- استرس
- بی‌خوابی و اختلالات خواب
بسیاری از افراد خودشان می‌دانند که چه عواملی می‌توانند موجب ابتلا به این عفونت‌ها شوند. مثلاً برخی خانم‌ها می‌گویند که بعد از مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌ها به عفونت واژن مبتلا می‌شوند.
انواع عفونت واژن
سه نوع عفونت واژن وجود دارد: عفونت قارچی، عفونت باکتریایی و عفونت انگلی. باید در نظر داشت که محیط دستگاه تناسلی به‌طور طبیعی شرایط خاصی دارد که مانع از رشد و تکثیر این عفونت‌ها می‌شود مگر اینکه مشکلی در این محیط ایجاد شود.
1.“`html
عفونت قارچی واژن : عفونت‌های قارچی در ناحیه تناسلی زنان بیشتر به خاطر نوعی قارچ به نام کاندیدا آلبیکنس به وجود می‌آیند. این قارچ معمولاً به طور طبیعی در واژن وجود دارد و محیط اسیدی واژن مانع از رشد آن می‌شود. ولی اگر به دلیلی اسیدی بودن واژن کمتر شود، قارچ‌ها شروع به رشد کرده و عفونت به وجود می‌آورند. عواملی مانند حاملگی، مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، مصرف قرص‌های ضد حاملگی، دیابت، استفاده از کورتون، دوره قاعدگی و روابط جنسی می‌توانند باعث تغییر محیط واژن و افزایش رشد این قارچ‌ها شوند و به عفونت منجر گردند. علائم اصلی واژینیت قارچی شامل خارش و ترشحات واژینال می‌باشد. خارش معمولاً شدید است و می‌تواند باعث التهاب در نواحی مرتبط شود. ترشحات معمولاً سفید، غلیظ و کمی چسبناک هستند و به طور معمول بدون بو یا دارای بوی کپک بوده و بدبو نیستند، مگر اینکه عفونت‌های دیگری نیز وجود داشته باشد.
2. عفونت باکتریایی واژن : عفونت‌های باکتریایی در ناحیه تناسلی بیشتر توسط باکتری به نام گاردنلا واژینالیس ایجاد می‌شود. این باکتری به طور طبیعی در دستگاه تناسلی وجود دارد، ولی تحت شرایط خاص می‌تواند رشد کند و باعث بیماری شود. یکی از راه‌های انتقال این بیماری، تماس جنسی است. در عفونت میکروبی، ترشحات واژینال معمولاً به رنگ سفید مایل به خاکستری یا زرد است و بوی نامطبوعی شبیه به ماهی دارد. در این نوع عفونت معمولاً خارش و التهاب وجود ندارد یا بسیار خفیف‌تر از عفونت قارچی است.
3. عفونت انگلی واژن : عفونت‌های انگلی در ناحیه تناسلی معمولاً به خاطر نوعی انگل تک‌سلولی به وجود می‌آید. این انگل به طور طبیعی در ناحیه تناسلی زندگی نمی‌کند و ممکن است از طریق تماس جنسی، برخی لوازم (مانند حوله آلوده) یا محیط‌های آلوده (مانند استخر) منتقل شود. در بسیاری از موارد، این عفونت ممکن است بدون علامت باشد یا فقط علائم خفیف داشته باشد. یکی از ویژگی‌های بارز آن وجود ترشحات واژینال بیش از حد است. این ترشحات معمولاً خاکستری یا سبز رنگ و بوی بدی دارند و حباب‌های هوایی در آن‌ها مشاهده می‌شود که ظاهری کف‌دار به آن می‌دهد.
تشخیص ابتلا به عفونت قارچی واژینال
تشخیص عفونت‌های قارچی واژینال کار سختی نیست. پزشک معمولاً ابتدا شرح حال بیمار را می‌گیرد و از سابقه عفونت‌های قبلی می‌پرسد. بعد از آن، معاینه بالینی انجام می‌شود. گاهی با همین معاینه می‌توان عفونت را تشخیص داد، ولی در بعضی موارد لازم است که نمونه‌ای از بافت واژن گرفته و به آزمایشگاه ارسال شود تا نوع دقیق عفونت مشخص شود و سپس درمان آغاز شود.
درمان عفونت واژن با سرکه سفید
برای تمیز نگه داشتن ناحیه واژن، می‌توانید دستمالی را به آب گرم آغشته کرده و هر روز آن ناحیه را تمیز کنید. همچنین از هیچ نوع صابون و مواد شیمیایی استفاده نکنید، زیرا ممکن است آسیب بیشتری برسانند. با این حال، سرکه می‌تواند برای تمیز نگه داشتن خوب باشد، اما به تنهایی برای درمان عفونت کافی نیست. برای از بین بردن بوی بد واژن، بهتر است عامل آن را شناسایی کنید که نیاز به معاینه توسط یک پزشک دارد. اغلب این بوها به دلیل عفونت‌های شایع مانند قارچ یا تجمع بیش از حد باکتری‌ها به وجود می‌آیند. شما می‌توانید این درمان را امتحان کنید که بی‌خطر است و اغلب پزشکان به بیماران خود توصیه می‌کنند. می‌توانید از کرم کلوتیریمازول واژینال روزانه به همراه قرص مترو نیدازول استفاده کنید. برای سرکه سیب نیز گفته شده است که برای بهبود سلامت آن ناحیه، می‌توانید سه قاشق سوپ‌خوری سرکه سیب را در دو لیتر آب گرم مخلوط کنید. اگر در آن ناحیه احساس ناراحتی می‌کنید، می‌توانید یک تکه پارچه تمیز را به این محلول آغشته کرده و روزی یکی یا دوعبار شستشو دهید. به تدریج که ناراحتی شما کاهش یابد، تعداد شستشوها را نیز کمتر کنید.
“`
فشردگی در آن ناحیه ممکن است احساس شود. بهترین کار این است که انواع سبزیجات باغی مانند جعفری، کرفس و سبزیجات دیگر به صورت سالاد مصرف شود. بهتر است که مقدار جعفری و کرفس در سالاد بیشتر باشد و به همراه سالاد، یک قاشق چای‌خوری سرکه سیب هم مصرف شود. روغن‌های زیتون، سویا و آفتابگردان از روغن‌های اشباع‌نشده هستند و می‌توان آن‌ها را با سالاد استفاده کرد.
درمان‌های خانگی برای خارش واژن
۱- کمپرس سرد: خارش واژن، به‌ویژه در طول شب، می‌تواند بسیار مشکل‌ساز شود و خواب شما را مختل کند. برای متوقف کردن این خارش، می‌توانید یخ را به‌طور مستقیم یا کمپرس آب سرد را در ناحیه قرار دهید. این کار ممکن است برای شما مشکل باشد، اما به شما کمک می‌کند تا خواب و استراحت کافی داشته باشید.
۲- آب و نمک: نمک خاصیت ضدباکتریایی دارد و می‌تواند باکتری‌ها و قارچ‌ها را از بین ببرد. شستن واژن با آب نمک غلیظ در هر زمانی تسکین فوری به شما می‌دهد و از رشد باکتری‌های بیشتر جلوگیری می‌کند. همچنین می‌توانید یک وان را با آب گرم پر کنید و نصف فنجان نمک را به آن اضافه کنید و چند دقیقه در آن نشسته و اجازه دهید آب نمک وارد واژن شود تا باکتری‌ها به خوبی از بین بروند.
۳- سیر: سیر خواص ضدباکتریایی قوی دارد. می‌تواند درد را به‌سرعت کاهش دهد. می‌توانید ۲ تا ۳ حبه سیر را بجوید و سپس آن‌ها را در واژن قرار دهید. ممکن است بوی آن آزاردهنده باشد، اما تاثیر خوبی دارد!
۴- ماست: استفاده از پروبیوتیک‌ها برای از بین بردن باکتری‌ها کار جدیدی نیست. ماست خوب دارای باکتری‌های مفیدی است که می‌توانند باکتری‌های بد را از بین ببرند. برای درمان خارش، نوشیدن ۱ فنجان ماست شیرین نشده هر روز مفید است. ماست‌های بز یا گوسفند بهترین گزینه هستند. همچنین می‌توانید ماست را مستقیماً در واژن قرار دهید، کافی است به وسیله یک تامپون یا پنبه، ماست را به مدت چند ساعت درون آن قرار دهید. ماست منجمد نیز تسکین فوری را مهیا می‌کند.
۵- برگ ریحان: برگ ریحان خاصیت ضد میکروبی، ضد قارچی و ضدباکتری دارد. برگ‌های ریحان را در ۲ فنجان آب جوش دم کنید و بعد از ۲۰ دقیقه بنوشید. نوشیدن این آب دو بار در روز برای تسکین خارش واژن مفید است.
۶- برگ رزماری: برگ‌های رزماری را به مدت ۱۵ دقیقه در آب خیس کنید و با این داروی گیاهی ناحیه واژن را بشویید.
۷- عسل: مقداری عسل را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در ناحیه واژن بمالید تا علائم تسکین یابند. سپس عسل را پاک کرده و منطقه را به خوبی بشویید.
۸- روغن درخت چای: چند قطره روغن درخت چای را در یک لیوان آب بریزید و سپس تامپون را به این مخلوط آغشته کرده و داخل واژن قرار دهید. اگر این کار را چند روز و روزی سه بار انجام دهید، عفونت قارچی برطرف خواهد شد.
۹- زغال‌اخته و قره‌قروت: خوردن زغال‌اخته و یا آب قره‌قروت برای از بین بردن عفونت قارچی مفید است.
۱۰- کاهش مصرف شیرینی‌جات: مصرف مواد غذایی شیرین و قند و شکر را کاهش دهید. مصرف قند و شیرینی‌ها، رشد قارچ‌ها را بیشتر می‌کند.
۱۱- آلوئه‌ورا: استفاده از آلوئه‌ورا و ژل آن نیز در درمان عفونت و رفع خارش مؤثر است. برای این کار، از یک ساقه آلوئه‌ورا استفاده کرده و پوست سبز آن را جدا کنید و در واژن قرار دهید. همچنین می‌توانید مقداری از آن را رنده کرده و با ژل آن ناحیه تناسلی را ماساژ دهید. بهتر است این کار را قبل از خواب انجام دهید تا تا صبح اثر کند. مقداری که در واژن باقی می‌ماند به مرور خارج می‌شود و جای نگرانی ندارد.
۱۲- جوش شیرین: جوش شیرین نیز در درمان عفونت‌های واژن مفید است و از خارش و سوزش جلوگیری می‌کند. کافی است دو قاشق جوش شیرین را در چند لیتر آب حل کرده و به مدت ۲۰ دقیقه در این محلول نشسته و سپس با آب بشویید و خود را با حوله تمیز خشک کنید. شست‌وشو با محلول آب و جوش شیرین محدودیتی ندارد و می‌توانید هر روز این کار را انجام دهید.
۱۳- سرکه سیب: سرکه سیب دارای خواص ضدباکتریایی و ضدقارچ بسیار خوبی است. برای این کار، ۲ قاشق غذاخوری سرکه سیب را با آب گرم ترکیب کرده و واژن خود را با این محلول دو بار در روز به مدت ۲ تا ۳ روز بشویید. سرکه باعث می‌شود واژن اسیدی شود و باکتری‌ها نمی‌توانند در آن ایجاد شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر با رعایت نکات بالا بهبودی در وضعیتتان حاصل نشد و همچنان با خارش واژن مواجه بودید یا اگر بهبودی حاصل شده اما پس از چند روز دوباره خارش شروع شد، لازم است مشکل خود را با پزشک در میان بگذارید.