“`html
تداخلات دارویی و عوارض مصرف دیکلوفناک
دیکلوفناک (Diclofenac) یکی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی است که معمولاً جهت کنترل درد استفاده می‌شود.
با رضیم همراه باشید تا با دیکلوفناک (Diclofenac) و موارد مصرف این دارو آشنا شوید.
دیکلوفناک Diclofenac یا دیکلوفناک سدیم
این دارو یک نوع ضد التهابی غیر استروئیدی NSAID است و رایج ترین نام تجاری آن ولتارن Voltaren می‌باشد. دیکلوفناک تولید موادی را که باعث التهاب در بدن می‌شوند، متوقف می‌کند. از این دارو برای کنترل علائم آرتریت یا التهاب مفصلی (مثل روماتیسم مفصلی، آرتروز، اسپوندیلیت انکیلوزان)، کشیدگی‌های رباط‌ها، کوبیدگی‌های عضلانی، نقرس، میگرن، درد دندان، دردهای قاعدگی، کمردرد و دردهای بعد از جراحی استفاده می‌شود. این دارو درد را کاهش داده و التهاب را برطرف می‌کند.
طرز کار دیکلوفناک با مهار آنزیم چرخه سیکلواکسیژناز Cyclo-oxygenase است. این آنزیم باعث تولید موادی به نام پروستاگلاندین Prostaglandin می‌شود. پروستاگلاندین‌ها موجب درد و التهاب می‌شوند. با مهار آنزیم سیکلواکسیژناز، تولید پروستاگلاندین کاهش یافته و درد و تورم کمتر می‌شود. همچنین دیکلوفناک پتاسیم وجود دارد که زودتر از دیکلوفناک سدیم در بدن جذب می‌شود و درد را سریع‌تر از بین می‌برد.
قبل از مصرف دیکلوفناک
برخی افراد به علت بیماری‌های خاص نمی‌توانند داروهای خاصی را مصرف کنند و یا در صورت نیاز به استفاده از این داروها باید نکات ویژه‌ای را رعایت نمایند. پس قبل از استفاده از دیکلوفناک، اگر مشکلات زیر را دارید به پزشک خود اطلاع دهید:
- آسم یا دیگر آلرژی‌ها
- سابقه حساسیت به داروهای ضد التهاب
- زخم معده یا دوازدهه
- بیماری‌های التهابی روده مثل کولیت اولسرو یا بیماری کرون
- سه ماهه اول و سوم بارداری
- بارداری یا شیردهی
- سن بالای 65 سال
- بیماری‌های کلیه و کبد
- مشکلات قلب و عروقی یا فشار خون
- مشکلات مرتبط با انعقاد خون
- بیماری پورفیری Porphyria که یک بیماری خونی نادر است
- بیماری لوپوس سیستمیک
- مصرف داروهای دیگر حتی داروهای گیاهی
اشکال دارویی دیکلوفناک
دیکلوفناک به صورت قرص های 25، 50 و 100 میلی‌گرمی و شیاف 50 و 100 میلی‌گرمی و آمپول 75 میلی‌گرمی و ژل موضعی یک درصد و قطره چشمی یک دهم درصد در دسترس است. این دارو را می‌توان به صورت ۳-۲ بار در روز مصرف کرد. حداکثر دوز روزانه دیکلوفناک 150 میلی‌گرم است.
در مصرف دیکلوفناک به موارد زیر توجه کنید
- قبل از آغاز مصرف دیکلوفناک، کاغذی که از طرف سازنده در جعبه آن گذاشته شده را بخوانید. این نوشته اطلاعات زیادی درباره دارو و عوارض ممکن آن در دسترس شما قرار می‌دهد.
- دیکلوفناک را دقیقاً طبق تجویز پزشک مصرف کنید و برای افزایش تأثیر، مقدار مصرفی را بیشتر نکنید.
- هر روز دیکلوفناک را در ساعات مشخصی مصرف کنید تا احتمال فراموش کردن یک وعده کمتر شود.
- اگر یک وعده مصرف دیکلوفناک را فراموش کردید، آن را در اولین زمانی که به یاد آوردید مصرف کنید، اما اگر زمان به یاد آوری همزمان با زمان مصرف دوز بعدی باشد، دوز را دو برابر نکنید و فقط دوز جدید را مصرف کنید.
- از مصرف طولانی‌مدت دیکلوفناک خودداری کنید. در صورت نیاز به مدت زمان طولانی به مصرف این دارو، پزشک معمولاً داروهای دیگری را به همراه دیکلوفناک برای محافظت از دستگاه گوارش شما تجویز می‌کند.
- اگر آسم دارید، ممکن است با مصرف دیکلوفناک مشکلات تنفسی یا خس خس سینه شما بیشتر شود.
“““html
- اگر در حین مصرف دارو مشکلی پیش آمد، مصرف آن را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.
- اگر دیکلوفناک مصرف می‌کنید و داروی دیگری نیاز دارید، حتماً از پزشک یا داروساز بپرسید که آن دارو با دیکلوفناک تداخل نداشته باشد.
- هر قرص دیکلوفناک را با یک لیوان پر آب مصرف کنید و حداقل ده دقیقه بعد از مصرف دراز نکشید.
- اگر دیکلوفناک باعث ناراحتی معده شما می‌شود، آن را بعد از غذا یا با شیر یا آنتی‌اسید بنوشید.
- پزشک شما میزان مصرف دارو را در کمترین حد و زمان استفاده از آن را نیز کوتاه‌ترین مدت ممکن در نظر می‌گیرد تا عوارض آن کمتر شود. به هیچ‌وجه خودسرانه مقدار یا زمان مصرف دارو را افزایش ندهید.
- اگر دیکلوفناک را برای کنترل علائم آرتریت یا التهاب مفصل می‌خورید، بدانید که تأثیر آن بعد از دو هفته مصرف مداوم بیشینه می‌شود. اگر دیکلوفناک را فقط در زمان درد می‌خورید، قبل از اینکه درد به اوج خود برسد، آن را مصرف کنید؛ زیرا وقتی درد شدید شده، اثر زیادی نخواهد داشت.
- مصرف دیکلوفناک در دوران بارداری می‌تواند موجب بروز مشکلات قلبی و عروقی در جنین شود. به همین دلیل، این دارو باید در دوران بارداری، به ویژه در سه‌ماهه اول و سوم، استفاده نشود.
هشدارها و اثرات جانبی دیکلوفناک
اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، مصرف دیکلوفناک را قطع کرده و با پزشک خود تماس بگیرید:
خستگی یا خواب آلودگی شدید؛ دیدن نقطه‌های سیاه؛ گیجی؛ افسردگی؛ سوزش سردل یا سوءهاضمه؛ بی‌اشتهایی؛ تهوع یا استفراغ؛ مدفوع سیاه یا قیری یا خونی؛ اسهال؛ علائم شبیه آنفلوآنزا (مثل لرز، تب یا دردهای عضلانی)، به ویژه اگر همزمان با جوش‌های پوستی رخ دهند؛ تنگی نفس یا مشکل در تنفس؛ سرفه؛ کمر درد؛ ادرار کدر، خونی یا صورتی؛ تورم صورت یا پاها یا سایر اندام‌ها؛ افزایش وزن؛ سردرد شدید یا سفتی گردن و کمر؛ کبودی یا خونریزی غیرعادی؛ جوش‌های پوستی، خارش، کهیر یا زخم‌های تاولی؛ زردی چشم‌ها یا پوست؛ صدای زنگ در گوش؛ تاری دید؛ زخم‌های دهانی؛ یا تب یا گلودردی که قبل از شروع درمان وجود نداشته و مربوط به مشکلی که به خاطر آن دیکلوفناک مصرف می‌کنید نباشد. افراد مسن‌تر بیشتر در معرض خطر مشکلات گوارشی و خونریزی قرار دارند.
یک واکنش حساسیتی نادر به دیکلوفناک، آنافیلاکسی است که نیاز به توجه فوری پزشکی دارد. آنافیلاکسی به سرعت پیشرفت می‌کند. فوراً پس از بروز تورم لب‌ها و اطراف چشم، کهیر یا تورم‌های پوستی، ضربان قلب سریع، یا خس‌خس سینه یا مشکل در تنفس، مصرف دیکلوفناک را متوقف کرده و با مرکز خدمات اضطراری تماس بگیرید. ممکن است علائم دیگری نیز بروز کند، اما فقط در صورتی که باعث مشکل شوند باید با پزشک در میان گذاشته شوند؛ این علائم شامل: اضطراب، نگرانی؛ سرگیجه، دیدن نقطه‌های سیاه؛ سردرد خفیف؛ مشکل در خوابیدن؛ خشکی دهان؛ دل‌پیچه خفیف؛ نفخ و تولید گاز زیاد یا اسهال یا یبوست.
موارد احتیاط
قبل از مصرف دیکلوفناک، در صورت وجود هر یک از موارد زیر، پزشک خود را مطلع کنید:
حساسیت به آسپرین یا دیگر داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی
بارداری یا شیردهی
مصرف داروهای دیگر، به ویژه داروهای ضدالتهابی دیگر (مثل ناپروکسن)، آسپرین، داروهای رقیق‌کننده خون (مثل وارفارین)، آنتی‌بیوتیک‌ها (سفالوسپورین‌ها)، داروهای ضدسرطان (متوترکسات، پلیکامایسین)، سیکلوسپورین، لیتیم، پروبنسید (یک داروی نقرس)، تریامترن (یک داروی مدر) و والپروئیک اسید یا دی‌والپروئکس.
مصرف سه قوطي يا بيشتر
“`
مصرف دیكلوفناك و احتیاط‌های لازم
- اگر شما سابقه‌ی بیماری‌های خاصی مانند پولیپ‌های بینی، زخم یا التهاب در معده، فشار خون بالا، هموفیلی، مشکلات خونریزی، نارسایی مغز استخوان، زخم‌های دهانی یا بیماری‌های کبدی و کلیوی دارید، باید مراقب مصرف دیكلوفناك باشید.
- زمانی که دیكلوفناك را مصرف می‌کنید، موارد زیر را رعایت کنید:
- برچسب روی دارو را به دقت بخوانید و از دستورالعمل‌های آن پیروی کنید.
- برچسب سایر داروهای بدون نسخه را هم چک کنید تا مطمئن شوید که داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (مانند آسپرین یا ایبوپروفن) نداشته باشد و با دیكلوفناك تداخل نکند.
- به صورت منظم به پزشک مراجعه کنید.
- قبل از انجام هرگونه عمل جراحی یا کارهای دندانپزشکی، پزشکان دیگر را در مورد مصرف دیكلوفناك خود مطلع کنید.
- برای برطرف کردن خشکی دهان، از آدامس‌های بدون قند و آب‌نبات‌ها و همچنین نوشیدن آب استفاده کنید.
- اگر نسبت به نور حساسیت دارید، از قرار گرفتن در آفتاب بین ساعت 10 صبح تا 3 بعدازظهر دوری کنید و محل‌های در معرض نور را با کرم‌های ضد آفتاب با قدرت محافظتی حداقل (SPF 15) بپوشانید.
- دیكلوفناك را در مکانی دور از دسترس کودکان و دور از گرما، نور مستقیم و رطوبت نگهداری کنید، زیرا در این شرایط ممکن است فساد پیدا کند.
- داروهای تاریخ گذشته را دور از دسترس کودکان در توالت دور بریزید.
هنگام مصرف دیكلوفناك باید از این موارد پرهیز کنید:
نوشیدن مشروبات الکلی باعث افزایش احتمال آسیب به معده می‌شود.
تا زمانی که مشخص نشود بدنتان چطور به دارو واکنش می‌دهد، از رانندگی و انجام فعالیت‌های خطرناک پرهیز کنید، زیرا این دارو ممکن است در برخی افراد باعث گیجی، سرگیجه یا خواب‌آلودگی شود.
اگر سوال یا نکته‌ای در مورد داروی دیکلوفناک دارید، لطفاً آن را با ما و سایر کاربران در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید.
——————————————————————————————————————
مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی