باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌توانند باعث بیماری شوند، اما این دو نوع جرم بسیار متفاوت هستند. باکتری‌ها تک‌سلولی‌اند و می‌توانند به تنهایی زندگی کنند، اما ویروس‌ها موجود زنده‌ای نیستند و نمی‌توان آنها را به راحتی از بین برد.
هر دو این میکروها به قدری کوچک هستند که نمی‌توان آنها را با چشم دید. آنها به سرعت تکثیر می‌شوند و می‌توانند ما را بیمار کنند. اما با هم تفاوت‌های زیادی دارند.
تفاوت باکتری و ویروس
باکتری‌ها به صورت مستقل زندگی می‌کنند
باکتری‌ها موجودات زنده‌ای هستند که فقط از یک سلول تشکیل می‌شوند. این سلول‌ها تمام چیزهای لازم برای زندگی، از جمله ویژگی‌های ژنتیکی و ماشین‌هایی برای تولید پروتئین و تأمین انرژی را دارند. بیماری‌هایی مانند دیفتری، وبا، سل و سیاه‌سرفه توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شوند.
اما همه باکتری‌ها برای انسان بد نیستند. به عنوان مثال، برخی باکتری‌ها که در روده وجود دارند برای هضم غذا ضروری هستند.
ویروس‌ها، ماشین‌های تولیدمثل
بر خلاف باکتری‌ها، ویروس‌ها عفونت‌زا هستند و سلول به حساب نمی‌آیند. آنها شامل یک بخش از دی‌ان‌ای یا رونوشت RNA هستند که در یک پوشش پروتئینی محصور شده‌اند.
به همین دلیل، ویروس‌ها نمی‌توانند انرژی و پروتئین تولید کنند یا خودشان زاد و ولد کنند. بنابراین، ویروس‌ها بسیار کوچک‌تر از باکتری‌ها هستند. اندازه باکتری‌ها حدود ۰۰۱ / ۰ میلی‌متر است، در حالی که ویروس‌ها فقط یک‌صدم این اندازه دارند.
بسیاری از دانشمندان فکر می‌کنند که ویروس‌ها موجودات زنده نیستند، اما هنوز تعریف دقیقی از ویژگی‌های یک موجود زنده وجود ندارد.
چگونه ویروس‌ها تولیدمثل می‌کنند؟
روند تکثیر ویروس‌ها کاملاً متفاوت از باکتری‌هاست. آنها برای تکثیر به سلول‌های دیگر نیاز دارند. ویروس‌ها اطلاعات ژنتیکی خود را به سلول‌های موجودات زنده منتقل می‌کنند و سیستم آنها را به هم می‌ریزند: به نوعی آنها سلول‌های میزبان را فریب می‌دهند تا فقط ذرات ویروسی تولید کنند. سپس، بعد از بزرگ شدن این سلول‌ها، آنها می‌ترکند و ویروس‌های جدید آزاد می‌شوند.
هر ویروس به نوع خاصی از سلول‌های میزبان حمله می‌کند. بعضی از ویروس‌ها به گیاهان، برخی دیگر به حیوانات و برخی به انسان‌ها حمله می‌کنند. ویروس‌ها می‌توانند در انسان باعث بیماری‌های مختلفی مانند ایدز، هرپس، هپاتیت، تب زرد، آنفلوانزا و سرخک شوند.
داروهای ویژه برای مقابله با ویروس‌ها
برای مقابله با باکتری‌ها از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌شود، اما ویروس‌ها چون زنده نیستند، کشتن آنها ممکن نیست. برای درمان ویروس‌ها، داروهای خاصی به نام “ضد ویروسی” (Antiviral) وجود دارد که رشد ویروس‌ها را متوقف می‌کند و از ورود آنها به سلول‌های میزبان جلوگیری می‌کند.
با این حال، پزشکان ممکن است در صورت بروز عفونت ویروسی آنتی‌بیوتیک تجویز کنند. دلیل آن این است که وقتی یک فرد به ویروس آلوده می‌شود، سیستم دفاعی بدنش ضعیف می‌شود و باکتری‌ها راحت‌تر می‌توانند وارد بدن او شوند. به همین دلیل، پزشکان ممکن است در این موارد هم آنتی‌بیوتیک تجویز کنند.
روش دیگری که می‌توان استفاده کرد، واکسن است که می‌تواند هم برای مقابله با باکتری‌ها و هم برای ویروس‌ها کارساز باشد.
سیمرغ