خواب زمستانی لاکپشت و فراهم کردن فضای مناسب برای آن
لاکپشتها وقتی روزها کوتاه و دما کمتر از ۱۵ درجه میشود، آماده خواب زمستانی میشوند. در طبیعت، آنها با حفر یک گودال در زمین جا برای خواب خود فراهم میکنند و درون آن پناه میگیرند. به طور معمول، این جا با برگهای درختان که در پاییز میافتند، پوشیده میشود.
لاکپشتهای آبزی در کف آب و در میان لای و لجن میخوابند. مدت خواب زمستانی بسته به آب و هوا و نوع لاکپشت متفاوت است. اکثر آنها به طور متوسط ۶ تا ۱۲ هفته به خواب فرو میروند. این زمان برای لاکپشتهای جوان کمی کمتر است.
با سرد شدن هوا، لاکپشتها کمتحرک و گوشهگیر میشوند و میل به غذا خوردنشان کم میشود. کسانی که قبلاً تجربه نگهداری از لاکپشت نداشتهاند، ممکن است با دیدن این حال تصور کنند که لاکپشت بیمار است و سعی کنند به زور به او غذا بدهند. در حالی که لاکپشتها به طور طبیعی سه هفته قبل از خواب زمستانی روزه میگیرند تا رودههای خود را خالی کنند.
لاکپشتهای خشکیزی که در فضای باز نگهداری میشوند، وقتی فصل سرما میرسد، خود به خود یک مکان مناسب برای خواب زمستانی پیدا کرده و به خواب میروند و به کمک صاحب خود نیازی ندارند. آنها در فصل بهار و با گرم شدن هوا از لانه خود بیرون میآیند.
اگر دما از ۵ درجه زیر صفر کمتر نشود، آنها در امان هستند. اما اگر لاکپشت در جای بسیار سرد و غیرطبیعی نگهداری میشود، باید طبق دستورالعملهای زیر، جا مناسبی برای خواب زمستانیاش فراهم شود.
خواب زمستانی یک رفتار نیست که در همه لاکپشتها دیده شود. لاکپشتهایی که در مناطق گرمسیر زندگی میکنند، این خواب را ندارند. این لاکپشتها در فصلهایی که دما افت میکند و طول روز کمتر میشود، کمی کند و کمتحرک میشوند.
هرگز نباید شرایط نگهداری لاکپشتهایی که عادت به خواب زمستانی ندارند، به گونهای باشد که آنها را وادار به خواب زمستانی کند، چون بدنشان به طور طبیعی نمیتواند این دوره را تحمل کند.
به طور کلی لاکپشتهایی که در مناطق بیابانی زندگی میکنند، همه به خواب زمستانی میروند. برخی از لاکپشتهای نیمه آبی، به ویژه نوعهای تستودینا مانند کلمیس (Clemmys) و تراکمیس (Trachemys)، به خواب زمستانی میروند.
فضای مناسب خواب زمستانی لاکپشت
برای فراهم کردن فضای مناسب خواب زمستانی لاکپشت به دو جعبه یا کارتن خالی نیاز دارید. یکی از جعبهها باید کمی بزرگتر از بدن لاکپشت باشد و دیگری باید به اندازهای باشد که جعبه اول را به همراه مقداری کاه در خود جا دهد. سپس طبق مراحل زیر عمل کنید:
داخل جعبه کوچکتر را با چند تکه روزنامه بپوشانید.
لاکپشت را درون این جعبه و میان روزنامهها قرار دهید.
در جعبه را بدون چسب ببندید. فقط زبانهها را در هم قفل کنید.
اگر بیش از یک لاکپشت دارید، هر کدام را در جعبهای جداگانه قرار دهید.
جعبه دوم را با مقداری کاه خشک پر کرده و جعبه حاوی لاکپشت را در آن قرار دهید.
با بند یا طناب در جعبه دوم را محکم ببندید. از چسب نواری استفاده نکنید.
دور این جعبه را با مقداری روزنامه بپیچید و سپس پتوی نازکی به دور آن بپیچید.
این بستهبندی باید به گونهای باشد که هوا بتواند وارد جعبه بزرگتر شود.
جعبه باید در فضایی خنک با دمای حدود ۵ درجه نگهداری شود تا به فصل بهار برسیم.
از باز کردن جعبهها تا فصل بهار خودداری کنید.
بسیاری از لاکپشتهای نیمه آبی که در آکواریوم نگهداری میشوند چون در محیطی غیرطبیعی هستند، وارد خواب زمستانی نمیشوند. بهتر است با فراهم کردن گرمای مناسب، از ورود آنها به خواب زمستانی جلوگیری کنید.
در مراکز تحقیقاتی که لاکپشتها پرورش داده میشوند، میتوان یک لاکپشت با خواب زمستانی را در یک جعبه بستهبندی نموده و در یخچالی با دمای کنترلشده ۵ درجه قرار داد. این یخچال نباید برای نگهداری مواد غذایی انسانی استفاده شود. لازم است هر ۳ تا ۴ روز یک بار در یخچال را باز کنید تا هوای تازه در آن جریان پیدا کند.
اگر لاکپشت شما در حیاط یا باغ نگهداری میشود و در همانجا خواب زمستانی میرود، باید به یک نکته مهم توجه کنید. در انتهای زمستان، به منظور آمادهسازی زمین برای فصل بهار، ممکن است خاک باغچه را حفر کنند یا آن را به اصطلاح بیل بزنند.
اگر نمیدانید لاکپشت کجا خوابیده، باید از باغبان بخواهید تا با احتیاط این کار را انجام دهد تا به لاکپشت خوابآلود آسیب نرسد. بارها پیش آمده که لاکپشتها در مزارع به دلیل ضربهای که از وسایل کشاورزی میخورند دچار آسیب و شکستگی لاک شدهاند. اگر با لاکپشتی که خوابیده است مواجه شوید، باید او را به آرامی در یک گودال نه چندان عمیق قرار داده و رویش را با مقداری برگ بپوشانید.
بهتر است در مکانی که لاکپشت خوابیده علامتی نصب شود تا افرادی که از حضور او مطلع نیستند به او آسیب نرسانند. هرگز نباید لاکپشت را به داخل خانه یا جایی گرم ببرید یا سعی کنید او را از خواب زمستانی بیدار کنید، چون این کار باعث میشود سلامت او به هم بریزد. میتوانید با روشهایی که قبلاً گفته شد از لاکپشت در طول خواب زمستانی مراقبت کنید.
مراقبت پس از خواب زمستانی
در فصل بهار، با گرم شدن هوا و طولانیتر شدن روز، لاکپشت از خواب زمستانی بیدار میشود. لاکپشتها بعد از بیدار شدن به مراقبتهای خاصی نیاز دارند. معمولاً بدنشان بسیار کمآب میشود و چشمانشان ورم کرده و فرو رفتهاند. باید چند بار لاکپشت را در آب ولرم حمام کنید و چشمانش را با پنبه تمیز کنید.
شنا کردن در آب به لاکپشت کمک میکند تا مقداری آب بنوشد و بعد از چند ماه خواب، برای اولین بار ادرار کند. خالی کردن ادرار کهنه پس از بیدار شدن بسیار مهم است و نشان میدهد که لاکپشت سالم است. اگر لاکپشت ادرار نکند، باید حتماً از دامپزشک کمک بگیرید.
برای حمام دادن به لاکپشت، باید ظرفی را با آب پر کنید به گونهای که سر و بینی او در آب نرود. کافیست لاکپشت را به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در آب نگه دارید. این کار باید هر دو روز یکبار تکرار شود. معمولاً سه تا چهار بار حمام برای بیدار شدن کامل لاکپشت و تخلیه ادرار و بازگشت به زندگی عادی کافیست.
ممکن است که لاکپشتها حدود ده روز پس از بیدار شدن از خواب زمستانی علاقه چندانی به غذا نداشته باشند. در این زمان، بهتر است غذایی ساده مانند خیار، برگهای سبز یا مغز کاهو را در اختیارشان بگذارید تا به تدریج به رژیم غذایی معمولی خود بازگردند. واقعاً باید گفت که در روزهای اول پس از بیداری مصرف آب مهمتر از غذاست.
همچنین مهم است که لاکپشت از نور خورشید و هوای تازه بهرهمند شود. اگر بعد از خواب زمستانی لاکپشت وزنش بیشتر از قبل ثبت شده باشد، باید او را دوباره پس از بیدار شدن وزن کنید. در اکثر مواقع، کاهش وزن در حدود ۲ تا ۵ درصد است. اما اگر کاهش وزن بیش از این مقدار بود، بهتر است لاکپشت را برای معاینه کامل به دامپزشک ببرید.
منبع : فروشگاه دام ماکان