چگونه تنگی کانال نخاعی در ناحیه کمر ایجاد می‌شود
با رضیم همراه باشید تا در مورد تنگی کانال نخاعی بیشتر بگوییم.
در تنگی کانال نخاعی به دلایل گوناگون فضایی که نخاع و ریشه‌های عصبی در آن قرار دارند تنگ می‌شود. این تنگی باعث فشار به ریشه‌های عصبی می‌گردد و نتیجه‌اش بروز علائم بیماری است.
به طور خاص، یکی از علل رایج کمردرد تنگی کانال نخاعی می‌باشد. این عارضه بیشتر در افراد میانسال و سالخورده مشاهده می‌شود.
نخاع در داخل یک کانال استخوانی است که از مهره‌هایی که به هم چسبیده‌اند تشکیل شده. زمانی که به هر دلیلی این کانال تنگ شود، فضای مورد نیاز برای نخاع کاهش می‌یابد و این ممکن است به آن فشار وارد کند. این فشار همچنین به اعصابی که از نخاع خارج می‌شوند و به پاها می‌روند، فشار می‌آورد و به بروز علائم بیماری کمک می‌کند. تنگی ممکن است در هر قسمتی از کانال نخاعی رخ دهد و علائم آن در ناحیه گردن یا کمر متفاوت خواهد بود.
“تنگی کانال نخاعی” (استنوسیز) به معنی تنگ شدن کانال نخاعی و ریشه عصب‌هاست که اغلب ناشی از روند طبیعی پیری است، اما ممکن است به دلیل آرتروز، آسیب‌ها یا جراحی‌های قبلی نیز به وجود آید. با تنگ شدن این کانال، فضای کمتری برای خروج عصب‌ها و حرکات آزادانه آنها وجود دارد. بنابراین ممکن است عصب‌ها متورم و ملتهب شوند و درد، گرفتگی، بی‌حسی یا ضعف در پاها، کمر، گردن یا بازوها را به همراه داشته باشند. علائم خفیف تا متوسط را می‌توان با مصرف دارو، فیزیوتراپی و تزریق دارویی کنترل کرد، اما علائم شدید ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشند.
کانال نخاعی از کنار هم قرار گرفتن سوراخ‌هایی که در وسط مهره‌ها هستند، شکل می‌گیرد و از داخل توسط غشاء محکمی به نام لیگامان زرد حمایت می‌شود.
تنگی کانال نخاع (spinal canal stenosis) وضعیتی غیرعادی است که می‌تواند در هر قسمتی از کانال نخاعی در بدن رخ دهد، اما این حالت در ناحیه کمر بیشتر از سایر نواحی ستون فقرات مشاهده می‌شود. این تنگی فضایی که برای نخاع وجود دارد را کاهش می‌دهد و به این ترتیب علائم بیماری بروز می‌کنند.
چگونه تنگی کانال نخاعی در ناحیه کمر ایجاد می‌شود
تنگ شدن کانال نخاع به علت رشد استخوان و بافت‌های دیگر به سمت داخل این کانال است. این رشد بافت‌های اضافی بخشی از روند طبیعی پیری است. این بیماری معمولاً در افراد بالای 50 تا 60 سال دیده می‌شود. در مردان و زنان به یک اندازه شایع است، اما معمولاً در خانم‌ها با علائم بیشتری بروز می‌کند و بیشتر به درمان نیاز دارند.
این بیماری معمولاً از پیر شدن دیسک‌های بین مهره‌ها شروع می‌شود. با بالا رفتن سن، دیسک‌های بین مهره‌ها آب خود را از دست می‌دهند و چروکیده و کوچک می‌شوند.
کاهش ارتفاع دیسک‌ها باعث نزدیک‌تر شدن مهره‌ها به یکدیگر می‌شود و این نزدیک شدن دو مشکل به وجود می‌آورد. یکی اینکه سوراخی که بین دو مهره مجاور و در دو طرف آنها قرار دارد تنگ می‌شود. این سوراخ‌ها محل خروج ریشه‌های عصبی از نخاع هستند. بنابراین به این اعصاب فشار وارد می‌شود. مشکل دیگر این است که با نزدیک‌تر شدن مهره‌ها به هم، فشار بیشتری به مفاصل بین مهره‌ها وارد می‌شود که به نوبه خود باعث آرتروز و سائیدگی مفاصل می‌گردد.
“`html
کانال نخاعی تنگ شده
هر مفصل که فرسوده می‌شود، شروع به تولید استخوان‌های اضافی در اطراف خود می‌کند. همچنین، رباط‌های اطراف مفصل نیز ضخیم‌تر می‌شوند. مفاصل موجود بین مهره‌ها نیز همین کار را انجام می‌دهند. این استخوان‌های اضافی و ضخیم‌شده‌ی رباط‌ها باعث تنگ‌تر شدن فضای بین مهره‌ها و کانال نخاع می‌شوند. مجموعه این مشکلات فشار بیشتری بر روی ریشه‌های عصبی وارد می‌کند که از نخاع خارج می‌شوند. در برخی افراد، کانال نخاعی به طور ارثی تنگ است. این وضعیت بیشتر در مردان دیده می‌شود و معمولاً علائم آن بین سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی ظهور می‌کند.
تنگی کانال نخاعی یک بیماری دژنراتیو (تخریب پیشرونده) است که به تدریج در طول زمان بروز می‌کند و شامل موارد زیر است: تنگ شدن کانال ریشه‌های عصبی و کانال نخاع، بزرگ شدن مفاصل بین مهره‌ای (فاست)، سفت شدن رباط‌ها، رشد غیرطبیعی استخوان و تشکیل اسپرز (زائده) استخوان (شکل زیر).
تنگی کانال نخاعی ممکن است در هر بخشی از ستون فقرات (گردن، سینه، کمر) ایجاد شود، اما در ناحیه کمر شایع‌تر از بخش‌های دیگر است. تقریبا تمام افراد بالغ با افزایش سن، دچار تنگی کانال نخاعی می‌شوند. با این حال، برای بسیاری از افراد علائم آن بروز نمی‌کند. تنگی کانال ریشه‌های عصبی (تنگی جانبی) به اعصاب نخاع فشار وارد می‌کند و باعث التهاب و درد کمر می‌شود. تنگی کانال نخاعی (تنگی مرکزی) با فشار آوردن بر روی نخاع، باعث التهاب و ضعف عضلانی می‌گردد.
علل بروز تنگی نخاعی
ضخیم شدن رباط‌های داخل کانال، بیرون‌زدگی یا برجسته شدن دیسک‌ها و ایجاد خارهای استخوانی در داخل کانال، شکستگی مهره‌ها و تغییر در مفاصل کنار مهره‌ها (مفاصل فاست) از علل تنگ شدن کانال نخاع هستند.
در برخی افراد، فضای داخل کانال به طور ارثی تنگ‌تر از حد معمول است و آنها بیشتر از دیگران احتمال دارد که دچار علائم تنگی کانال شوند. بیماران با مشکلات لغزشی یا انحراف ستون فقرات نیز بیشتر از بقیه مستعد ابتلا به تنگی کانال هستند.
علائم تنگی کانال نخاع چیست؟
- احساس گزگز، مورمور و بی‌حسی در پاها و محدودیت در مسافتی که بیمار می‌تواند پیاده‌روی کند، از علائم تنگی کانال نخاع است.
- در این عارضه، درد در کمر و پا به تدریج و با گذشت زمان شدیدتر می‌شود. همچنین درد ممکن است گاهی بیشتر یا کمتر شود و برخی روزها فرد حتی دردی احساس نکند. تشدید درد نیز ممکن است به صورت درد سیاتیکی که به پاها انتشار پیدا می‌کند یا در حین راه رفتن یا ایستادن طولانی ایجاد شود.
- با بروز درد، بیمار معمولا حالت خمیده به جلو به خود می‌گیرد و این درد ممکن است فقط در طول شب احساس شود. در موارد شدید، ممکن است با کاهش قدرت حرکتی یا اختلال در کنترل ادرار همراه باشد.
“““html
تشخیص پزشکی در مورد تنگی کانال نخاعی
بهتر است وقتی برای اولین بار درد را احساس کردید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای شناسایی علائم بیماری، تاریخچه پزشکی شما را به طور کامل بررسی می‌کند. این شامل هرگونه جراحت قبلی یا مشکلاتی است که ممکن است داشته باشید و همچنین عادات زندگی‌تان که ممکن است باعث درد شده باشد. سپس، پزشک معاینه جسمی انجام می‌دهد تا منبع درد را شناسایی کرده و هر نوع ضعف عضلانی یا بی‌حسی را بررسی کند.
پزشک ممکن است چند آزمایش تصویربرداری برای شما تجویز کند که شامل رادیوگرافی، MRI، میلوگرام، سی تی اسکن و یا سونوگرافی داپلر شریانی است. بر اساس نتایج آزمایش‌ها، شما را به یک متخصص مغز و اعصاب، ارتوپد یا جراح مغز و اعصاب ارجاع خواهد داد.
اسکن ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)
این یک آزمایش کم‌تهاجمی است که با استفاده از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی، تصاویری دقیق از بافت‌های نرم ستون فقرات ایجاد می‌کند. برخلاف عکس‌های اشعه ایکس، در تصاویر ام آر آی، اعصاب و دیسک‌ها به وضوح دیده می‌شوند. با این آزمایش، پزشک می‌تواند نمای سه بعدی ستون فقرات را به صورت برش‌های متفاوت مشاهده کند. این پروسه ممکن است با تزریق ماده‌ای حاجب (رنگی) یا بدون آن انجام شود. ام آر آی می‌تواند علاوه بر بررسی فشردگی اعصاب، مشکلات دیگری مانند رشد غیرطبیعی استخوان، تومورها و یا آبسه‌ها را نیز تشخیص دهد.
میلوگرام، عکسبرداری تخصصی با اشعه ایکس
در این نوع تصویربرداری، ماده حاجب از طریق مایع نخاعی به داخل کانال نخاع تزریق می‌شود. پس از آن به کمک فلوروسکوپ اشعه ایکس، تصاویری از رنگ ایجاد شده گرفته می‌شود. میلوگرام برای نشان دادن فشردگی اعصاب ناشی از فتق دیسک، رشد غیرطبیعی استخوان، تومورها و آبسه‌ها به کار می‌رود. عکسبرداری عادی اشعه ایکس تنها تصاویری از استخوان‌ها ارائه می‌دهد، ولی در میلوگرام، رنگ سفید در اشعه ایکس نشان‌دهنده جزئیات بهتر نخاع و کانال نخاعی است. ممکن است بعد از این آزمایش، یک سی تی اسکن نیز نیاز باشد.
سی تی اسکن (CT)
این یک آزمایش کم‌تهاجمی و بی‌خطر است که با استفاده از پرتو اشعه ایکس و کامپیوتر، تصاویری دو بعدی از ستون فقرات ارائه می‌دهد. سی تی اسکن مانند ام آر آی به پزشک امکان می‌دهد که ستون فقرات را به صورت لایه لایه بررسی کند و عکس هر برش را نیز مشاهده کند. این آزمایش ممکن است با تزریق ماده‌ای حاجب انجام شود یا بدون آن. این روش به ویژه در شناسایی تغییرات در ساختار استخوان‌ها مفید است.
سونوگرافی داپلر
این یک آزمایش کم‌تهاجمی است که با استفاده از امواج صوتی برای بررسی جریان خون در رگ‌های خونی انجام می‌شود. این آزمایش ممکن است برای شناسایی مشکلات عروق محیطی که می‌تواند باعث درد در پاها شود، انجام شود.
درمان جراحی تنگی کانال نخاع کمری چیست؟
این نوع درمان برای افرادی که به روش‌های غیر جراحی پاسخ مناسبی نمی‌دهند و درد و علائم آنها زندگی روزمره‌شان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، استفاده می‌شود. دو نوع درمان جراحی برای این بیماران وجود دارد.
لامینکتومی Laminectomy
در این روش، بخشی از استخوان…
“`
در این جراحی، جراحان با حذف قسمتی از مهره‌ها و لیگامان‌های ضخیم که باعث ایجاد فشار روی اعصاب شده‌اند، به بهبود وضعیت کمک می‌کنند. به این روش دکمپرشن (Decompression) می‌گویند زیرا فشار را از روی اعصاب برمی‌دارد.
جوش دادن مهره‌ها (Spinal fusion)
این روش جراحی برای افرادی انجام می‌شود که به دلیل فرسودگی مفاصل بین مهره‌ای، مهره‌ها ناپایدار شده‌اند. در این عمل، بعد از دکمپرشن و برداشتن فشار از روی اعصاب، مهره‌های نزدیک به هم جوش داده می‌شوند. برای این کار ممکن است از پیوند استخوان و وسایل فلزی مانند پیچ و میله استفاده شود تا مهره‌ها به خوبی و سریع‌تر جوش بخورند.
منبع: مجله‌ی اینترنتی رضیم
نویسنده: مرجان امینی