همه چیز در مورد بیماری دیستمپر سگ
با این بخش از رضیم همراه باشید تا با بیماری دیستمپر سگ آشنا شوید.
دیستمپر چیست؟
بیماری دیستمپر سگ یا ویروس دیستمپر کانین، یک بیماری ویروسی است که عمدتاً بر ریه، روده و سیستم عصبی سگ‌ها تأثیر می‌گذارد. این بیماری بعد از هاری، دومین بیماری کشنده ویروسی در سگ‌ها به شمار می‌رود. ویروس به آسانی از سگی به سگ دیگر منتقل می‌شود و تنها نیاز به تماس نزدیک دارد. این ویروس در محیطی که به خوبی ضدعفونی شده باشد، به راحتی از بین می‌رود. در گرمای معمولی، ویروس ظرف چند دقیقه از بین می‌رود ولی در دماهای نزدیک به انجماد می‌تواند برای هفته‌ها زنده بماند.
دیستمپر یکی از بیماری‌های تب‌دار و بسیار مسری است که بین سگ‌ها و دیگر گوشتخواران شیوع دارد و در سطح جهانی گسترش می‌یابد. این ویروس نسبت به دیگر ویروس‌هایی که سگ‌ها را بیمار می‌کنند، ایجاد بیماری و مرگ بیشتری می‌کند. بروز این بیماری بیشتر در سگ‌های جوان 3 تا 6 ماهه دیده می‌شود که سیستم ایمنی کافی ندارند. تنها ویروس هاری نسبت به ویروس دیستمپر میزان مرگ و میر بیشتری دارد.
********************************************
عامل بیماری ویروس دیستمپر
این ویروس به خانواده پارامیکسوویریده تعلق دارد و از نظر طبقه‌بندی، زیرمجموعه Morbilli virus است. روش‌های معمولی که برای تمیز کردن و ضدعفونی کردن کلینیک‌های دامپزشکی و محل نگهداری سگ‌ها استفاده می‌شود، می‌توانند ویروس را از سطوح و اشیاء مختلف از بین ببرند. این ویروس در هوای گرم نمی‌تواند مدت طولانی زنده بماند اما در دماهای سرد و در زمستان برای مدت‌زمان بیشتری زنده می‌ماند. این ویروس به اشعه ماوراء بنفش حساس است، اما استفاده از لامپ‌های ضدعفونی‌کننده در بیمارستان‌های دامپزشکی برای کنترل این ویروس تاثیر چندانی ندارد.
********************************************
علت بیماری دیستمپر سگ
این ویروس به سرعت در اثر نور خورشید، گرما و مواد ضد ویروسی از بین می‌رود. این ویروس با حمله به گلبول‌های سفید و تأثیر بر سیستم لنفاوی، باعث از کار افتادن حیوان می‌شود. در فصل سرما به خوبی دوام می‌آورد و غالباً در فصل‌های پاییز و زمستان مشاهده می‌شود.
********************************************
میزبان بیماری ویروس دیستمپر
این بیماری در سراسر جهان مشاهده می‌شود و بیشتر به توله‌سگ‌های 3 تا 6 ماهه آسیب می‌زند و بیشترین تعداد مرگ و میر را به خود اختصاص می‌دهد. همچنین، سگ‌های مسن‌تر که واکسینه نشده‌اند نیز در معرض خطر هستند. در سگ‌های بزرگ‌تر، معمولاً علائم بیماری خفیف‌تر است. این ویروس سایر حیوانات از خانواده سگ‌ها مانند راکون‌ها، پانداهای قرمز، راسوها و گورکن‌ها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. اخیراً کشف شده که این ویروس می‌تواند در بدن گربه‌سانان بزرگ مانند شیرها نیز رشد کند. همچنین گرازهای وحشی نیز به این بیماری مبتلا می‌شوند. گزارش شده که این ویروس می‌تواند در بدن انسان نیز بدون ایجاد علامت و بیماری زنده بماند. این بیماری در گربه‌ها وجود ندارد، اما ویروس مشابهی به نام پانلوکوپنیا (Panleukopenia) وجود دارد.
شیوه انتقال بیماری ویروس دیستمپر
این ویروس به راحتی از طریق ذراتی که هنگام عطسه و سرفه از بدن خارج می‌شوند، منتقل می‌شود. پس از ابتلا، این ویروس به غدد لنفاوی آسیب می‌زند و در طی ۲ تا ۵ روز، می‌تواند کل بدن را تحت تأثیر قرار دهد. معمولاً در روزهای ششم تا نهم، این ویروس در خون به وجود می‌آید و بر روی سیستم‌های تنفسی، گوارشی و در نهایت عصبی تأثیر می‌گذارد. این بیماری بیشتر در توله‌سگ‌هایی که هنوز پادتن مادری در بدن آنها تمام شده، شایع است. ویروس می‌تواند تمامی سیستم‌های بدن را درگیر کند. یک هفته پس از ابتلا، ریزش موی شدید آغاز می‌شود. این ویروس در خارج از بدن نمی‌تواند مدت زیادی زنده بماند و پس از ۳ تا ۶ روز از شروع بیماری، علائم آن ظاهر می‌شود. روز هفتم، تب و افسردگی شدید در حیوان نمایان می‌شود. اگر حیوان حدود دو هفته دوام بیاورد، بدن شروع به تولید آنتی‌بادی علیه این ویروس می‌کند و شانس زنده ماندن بیشتر می‌شود.
از دیگر علائمی که ممکن است مشاهده شود، ترشحات چشمی، بی‌اشتهایی و پوسته‌پوسته شدن کف پاهاست. دیستمپر یک بیماری با علائم متنوع است و در هر سگ ممکن است به گونه‌ای متفاوت بروز کند. در برخی سگ‌های مسن، ممکن است علائم خیلی خفیف باشد و به راحتی قابل مشاهده نباشد. در سگ‌های مبتلا، آسیب به سیستم عصبی می‌تواند منجر به مرگ شود. از دیگر симптомهای این بیماری کاهش آب بدن، بی‌اشتهایی و اسهال است. تلو تلو خوردن و عطسه‌های شدید نیز نشانه‌های انتقال ویروس به سیستم عصبی هستند. برخی سگ‌ها ممکن است در اثر آسیب ویروس به شبکه چشم، نابینا شوند و برخی دیگر مشکل در راه رفتن پیدا کنند. پوسته‌پوسته شدن و خشکی بینی هم از نشانه‌های دیگر این بیماری است. بدن حیوان مبتلا، پس از روز دهم از ابتلا، شروع به تولید آنتی‌بادی و مبارزه با ویروس می‌کند و اگر حیوان به این بیماری مقاوم باشد، ممکن است تا سال‌ها حتی تا آخر عمر نسبت به دیستمپر مقاوم شود.
********************************************
پیشگیری:
این بیماری بسیار کشنده و مسری است، اما می‌توان با واکسیناسیون مناسب تا حد زیادی از بروز آن جلوگیری کرد. بهتر است اگر قصد دارید یک توله‌سگ به سن کم (بین ۳۰ تا ۹۰ روز) تهیه کنید، قبل از واکسیناسیون از کیت‌های آماده یا آزمایشات برای اطمینان از عدم وجود ویروس در بدن خود استفاده کنید. اگر توله‌سگ‌های زیادی در یک مکان نگهداری می‌شوند و اولین علائم ظاهر می‌شود، بهتر است فورا سگ بیمار را قرنطینه کنید و از باقی سگ‌ها جدا نگه دارید. این ویروس کشنده است اما با پاک‌کننده‌های معمولی مانند ساولون و مایع سفیدکننده از بین می‌رود؛ بنابراین قبل از ورود توله‌های جدید، به خصوص توله‌های غیر ایمن و واکسن‌نخورده، باید مکان جدید به خوبی ضدعفونی شود. این ویروس می‌تواند بعد از بهبود از حیوانات مبتلا تا مدت زیادی (حدود یک ماه) دفع شود و باید همچنان حیوان قرنطینه شود.
********************************************
درمان دیستمپر
متأسفانه هیچ دارویی برای درمان بیماری دیستمپر وجود ندارد. این ویروس به تمامی سطوح ریه‌ها و امعاء و روده آسیب می‌زند. برای کاهش اسهال در حیوان، داروهایی تجویز می‌شود. کم‌آبی بدن که ناشی از اسهال است، می‌تواند با سرم‌های وریدی کنترل شود. همچنین می‌توان از ویتامین‌های تزریقی و سرم‌های مغذی برای سگ‌های ضعیف شده‌ای که قادر به خوردن غذا نیستند، استفاده کرد.
********************************************
زمان واکسیناسیون:
سگی که از این بیماری جان سالم به در برد، تا آخر عمرش از دیستمپر مصون می‌ماند. معمولاً توله‌سگ‌ها باید در ۶ یا ۷ هفتگی واکسینه شوند (این واکسن ترکیبی از ویروس زنده ضعیف‌شده دیستمپر و سرخک است).
********************************************
روش‌های دیگر کنترل بیماری:
باید سگ‌های مبتلا به طور کامل از سایر سگ‌ها جدا نگهداری شوند و محیط را با مایع سفیدکننده (وایتکس) به نسبت ۱ به ۲۰ ضدعفونی کرد. سال‌ها پیش، تصور می‌شد که ویروس دیستمپر می‌تواند انسان‌ها را هم آلوده کند، اما تحقیقات در ۱۵ سال گذشته این نظریه را کاملاً رد کرده است.
********************************************
گردآوری شده از مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی