نشانهها و درمان آبسه گلو
یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی و فلوشیپ سر و گردن از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، انواع آبسههای مربوط به ناحیه سر و گردن را معرفی کرد. آبسه دور لوزهای در بالای لوزه کام یا حلق به وجود میآید و معمولاً شایعترین آبسه در ناحیه گردن است که بیشتر در بزرگسالان نسبت به کودکان دیده میشود. این پزشک گفت که این آبسه ابتدا با التهاب بافت اطراف لوزه شروع میشود و اگر درمان نشود، در کمتر از چند روز به آبسه تبدیل میشود. بین نشانههای این بیماری میتوان به تورم لوزه، انحراف زبان کوچک به سمت مخالف، تغییر صدا، و در موارد شدیدتر قفل شدن فک (تریسموس) و درد در گردن اشاره کرد.
فیزیوتراپی آبسه معمولاً این مشکل بیشتر در کودکان مبتلا به ضعف اتفاق میافتد. سال، این مشکل ناشی از بیماریهای التهابی و عفونی میباشد که منتقل شده یا خود به خود بوجود آمدهاند. آبسههای خونی این بیماری در بیشتر بزرگسالان دیده میشود. فورانهای ناگهانی در ناحیه نزدیک حنجره معمولاً مربوط به آسیبهای گلو و لوزهها هستند. از علل ایجاد این آبسه میتوان به بیماریهای عفونی گلو و آسیبهای مکانیکی به غشای مخاطی اشاره کرد؛آبسه دور لوزهای ممکن است ناشی از برخی نوعهای آنژین و همچنین آسیب به غشای مخاطی گلو باشد.
علت آبسه گلو
این بیماری توسط میکروفلور مختلطی که شامل باکتریهای استرپتوکوک و استافیلوکوک است، ایجاد میشود. شایعترین دلایل آبسه گلو شامل عفونتهای التهابی و مزمن است. در برخی موارد، این آبسه به دلیل توندیت مزمن که معمولاً نوعی فولیکولی است، بوجود میآید. به طور معمول، آبسه گلو میتواند با تشدید عفونتهای مزمن ایجاد گردد. همچنین فرآیندهای التهابی در گلو میتواند به دلیل افزایش لوزههای نازوفارنکس باشد.
باکتریهای موجود در ناحیه نازوفارنکس در غشای مخاطی گلو شروع به رشد کرده و منجر به قرمزی و سپس ایجاد درد در گلو میشوند. این روند همچنین با بزرگ شدن و قرمزی لوزهها همراه است. تمام این مراحل با احساس درد در گلو همراه است که معمولاً به گوشها هم سرایت میکند.
نشانههای آبسه گلو
این بیماری تقریباً بلافاصله با علایمی مانند تب، احتقان بینی، ترشحات مخاطی، تنگی نفس، درد در گلو و التهاب غدد ظاهر میشود. بیمار معمولاً دچار سختی در بلع، تنفس، و گاهی حتی در صحبت کردن است. تجمع ترشحات میتواند حرکت عضلات ناحیه را مسدود کند. دیگر نشانهها شامل لرز، بوی بد دهان، تهوع، استفراغ، و کم آبی بدن است. همچنین، از علایم دیگر میتوان به درد عضلانی، سردرد، ضعف عمومی، خستگی و خواب آلودگی اشاره کرد. آبسهها معمولاً به شکل تورم بر روی بافتهای اطراف مشخص میشوند و وقتی که به گلو فشار داده میشود، تودهای احساس میشود. پوست ناحیه ممکن است گرم به نظر برسد و لنفها ممکن است متورم شوند.
تشخیص آبسه
تشخیص میتواند با بررسی بصری گلو بیمار انجام شود. اما در حدود 46 درصد از موارد، آبسه داخلی در بافتهای گلو وجود دارد که نیاز به آزمایشهای پیشرفته دارد. برای تشخیص این بیماری و تعیین مراحل پیشرفت التهاب، میتوان از آزمایشهای زیر استفاده کرد:
توموگرافی کامپیوتری (CT)
این آزمایش لایههای مختلف بافتهای سر و گردن را بررسی میکند و متخصص تصاویر دقیقی از ناحیه مورد نظر دریافت میکند.
رادیوگرافی
با استفاده از اشعه ایکس، تصاویری از ساختارهای تنفسی تهیه میشود.
آزمایش خون
این آزمون آزمایشگاهی به بررسی تعداد سلولهای خونی شامل پلاکتها، گلبولهای قرمز و گلبولهای سفید میپردازد.
سونوگرافی (اولتراسوند)
این روش تصویر برداری با استفاده از امواج صوتی پرقدرت انجام میشود، که به ما اجازه میدهد تصاویری دوبعدی از گلو بگیریم.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
این تکنیک برای بررسی ارگانهای مرتبط با گوش، بینی و گلو (ENT) استفاده میکند و هیچ نوع تابش مضری ندارد. این روش بر اساس یک میدان مغناطیسی ایمن و امواج رادیویی کار میکند.
درمان آبسه لوزه
معمولاً برای درمان آبسه لوزه، از آنتی بیوتیک استفاده میشود. پزشک شما ممکن است درمان آبسه را با تجویز آنتی بیوتیکها یا عمل جراحی برای تخلیه انجام دهد. اگر شما نمیتوانید غذا یا مایعات مصرف کنید، ممکن است به شما مایعات از طریق ورید (IV) و داروهای مسکن برای کاهش درد بدهند.
اگر مشکلهای جدی مانند گلودرد استرپتوکوکی مزمن و التهاب لوزهها پیش آید و آبسه برای مدت زمان طولانی ادامه یابد، پزشک ممکن است جراحی برای برداشتن لوزهها را پیشنهاد کند تا از عفونتهای آینده جلوگیری کند. این عمل فقط در بیمارستان و تحت نظارت پزشک انجام میشود و شما نیاز به بستری شدن دارید.
درمان علائمی که ممکن است تجویز شود:
این شامل داروهای ضد تب و مسکن، تزریق داروی بیحسکننده به عضلات فک برای کاهش اسپاسم، و آنتیهیستامینها برای کاهش ورم و جلوگیری از عوارض مختلف است. در موارد شدید، ممکن است نیاز به سمزدایی ضروری باشد. داروهای خاص شامل آنتیبیوتیکهای قوی است که شامل نسلهای مختلف داروهای فلوروکینولون، سولفونامیدها و پنیسیلینها است که پزشک بعد از ارزیابی وضعیت بیمار تجویز میکند. درمان جراحی نیز شامل تخلیه آبسه و تمیز کردن ناحیه است.
آیا من نیاز به بیهوشی دارم؟
برای درمان آبسه گلو، معمولاً از بیهوشی موضعی استفاده میشود و نیازی به بیهوشی عمومی نیست. بیهوشی موضعی به راحتی انجام میشود و بیمار در طول عمل در دسترس است. این نوع بیهوشی مناسب افرادی است که دچار مشکلات قلبی عروقی یا بیماریهای روانی هستند. در این روش، قبل از عمل، ناحیه مربوطه با بیحسکنندههای موضعی مانند لیدوکائین آماده میشود. زمانی که ناحیه بیحس شد، ممکن است پزشک یک برش کوچک ایجاد کند و پس از آن سوراخ را باز کرده و به آن رسیدگی کند. در ادامه، از راهحلهای خاص برای شستشوی ناحیه استفاده میشود و در صورت نیاز، ممکن است لوزهها برداشته شوند تا از بیماریهای آینده جلوگیری شود.
علائم تنزیلکتومی
عود
آبسههای مکرر، عفونتهای شدید لوزهها و آبسههای پارا-تونسیلر میتواند مشکلاتی جدی ایجاد کند. این عفونتها ممکن است سبب بدتر شدن وضعیت بیمار به ویژه بعد از انجام عمل جراحی شوند.
افرادی که جراحی لوزه انجام میدهند در معرض خطر هستند.
بیماریهای خونی، فشار خون بالا، عفونتهای حاد و دیگر بیماریها میتوانند عوارضی از قبیل خونریزی و التهاب لوزهها را به دنبال داشته باشند. پس از عمل جراحی، باید گلو با محلولهای ضدعفونیکننده شسته شود تا عفونت کاهش یابد. معمولاً لوزهها در زمان تخلیه آبسه حذف میشوند و در موارد نادر ممکن است به جلو گردن برای دسترسی به نواحی آلوده مراجعه شود. برای بهبودی بهتر، شستشوی گلو با محلولهای ضدعفونیکننده یا محلولهای نمکی ضروری است.
در مواردی که آبسه به خوبی درمان شود، نتیجه به طور معمول در دقیقههای اول پس از باز شدن آبسه قابل مشاهده است. دما کاهش مییابد، درد کم میشود و علائم مسمومیت به تدریج از بین میرود. در چنین شرایطی، پزشک میتواند بیمار را پس از پنج روز بستری شدن مرخص کند. به طور کلی، دوره بستری بیمار حدود ۱۰ روز طول میکشد.
عوارض ناشی از آبسه گلو
اگر آبسهها درمان نشوند یا به درستی درمان نشوند، عوارض جدی ممکن است پیش بیایند. ایجاد زخم در گردن میتواند به عروق داخلی آسیب بزند و خونریزی شدید را به همراه داشته باشد. خونریزی از شریانها ممکن است به مرگ ناگهانی منجر شود.
زمانی که آبسه به فضای رحم نفوذ کند، ممکن است التهاب ایجاد کند و امکانات عفونت به بافتهای دیگر بدن گسترش یابد. این میتواند منجر به عفونتهای شدید مانند عفونتهای مغزی، مننژیت، یا ترومبوز عروق مغزی شود. عفونتها همچنین میتوانند به ریهها آسیب بزنند و بیماریهای دیگر ایجاد کنند. در برخی موارد، وجود ورم در ناحیه گردن ممکن است منجر به سختی در نفس کشیدن شود.
خونریزی ممکن است در حین عمل جراحی رخ دهد، اما در بیمارستان میتوان خونریزی را سریعتر و به راحتی متوقف کرد. همچنین، آبسههای گلو میتوانند باعث وخیمتر شدن بیماریهای مزمن مانند روماتیسم، بیماریهای کلیوی، عفونتهای ریوی و بیماریهای قلبی عروقی شوند. اما پیشگیری خاصی برای آبسههای گلو وجود ندارد.
چگونه میتوان از آبسه گلو جلوگیری کرد؟
برای کاهش خطر ابتلا به آبسه گلو، مهم است که هر چه زودتر به درمان گلودرد یا بیماریهای عفونی دیگر مراجعه کنید. باید عادتهای ناپسند را ترک کرد، حداقل یک بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید، در صورت داشتن التهاب مزمن، غدد ناخواسته را حذف کرده و به بهداشت شخصی توجه کنید. همچنین تقویت سیستم ایمنی بدن میتواند کمک کند.
برای جلوگیری از عوارض، باید به توصیههای پزشک بسیار توجه کنید و دوره مصرف آنتیبیوتیکها را به صورت کامل و طبق دستور ادامه دهید. آبسه گلو به عنوان التهابای در بافتهای نرم حلق و غدد لنفاوی ناحیه پارا-تونسیلر، پرگلیوتیک یا زگیلگرم شناخته میشود. این آبسهها معمولاً به دنبال عفونتهای آنژین ایجاد میشوند اما میتوانند به علت عفونتهای دیگر نیز ایجاد شوند.
آبسه گلو یک اصطلاح کلی است که طبق ICD، شامل سه نوع بیماری میشود:
آبسه پارا-تونسیلر، آبسههای ریتروفارنژیال و عفونتهای دیگر. شروع به درمان آنتیبیوتیکی بلافاصله پس از جراحی ضروری است.
آنتیبیوتیکهای قوی معمولاً برای این بیماری تجویز میشوند:
سفالوسپورینها (مثل سفیپیر، سفازیدیم)، فلوروکینولونها (مانند لووفلوکساسین و پفلوکساسین، با احتیاط برای کودکان) و همچنین داروهای سولفونیلامید. علاوه بر این درمان، سمزدایی (مانند رئامبرین) و آنتیهیستامینها (مثل لوراتادین و تواژیل) نیز تجویز خواهد شد. همچنین توصیه میشود که گلو حداقل سه بار در روز شسته شود.
با یک محلول ضعیف از سودا و ید، یا با استفاده از فوراکیلین و سایر ضدعفونیکنندهها، دهان و گلو را شستشو دهید.
نوشیدن مایعات کافی بسیار مهم است و اکسیژن تحت فشار نیز توصیه میشود. اگر بیماری به موقع تشخیص داده شود و درمان به درستی انجام شود، بهبودی معمولاً بعد از 10 تا 14 روز رخ میدهد. عفونت گلو که به آن آبسه رتروفارنژال هم گفته میشود، به دلیل عفونتهایی که از غدد لنفاوی به گلو منتقل میشوند، به وجود میآید. این بیماری معمولاً به وسیله میکروبهای مضر ایجاد میشود که از طریق لیمفا به بدن منتقل میشوند، مثل گوش میانی و بینی.
در بعضی موارد، آبسه رتروفارنژال میتواند به علت بیماریهایی مانند:
تب ساردین؛ سرخک؛ آنفلوآنزا
همچنین، آبسههای شیری ممکن است به دلیل آسیب مکانیکی وارد شده به بافتهای نرم بینی نیز به وجود بیاید. آبسههای مختلفی در گلو وجود دارد. یکی از این نوعها، گلودرد circumindicola است که معمولاً در سنین پایینتر شیوع بیشتری دارد. این بیماری میتواند در نتیجه یک عفونت التهابی یا بعد از آن به وجود بیاید. آبسه رتروفارنژال جانبی بیشتر در بزرگسالان دیده میشود. این نوع آبسه معمولاً در نزدیکی حنجره شکل میگیرد. عوامل این عفونتها میتوانند از بیماریهای عفونی گلو یا آسیبهای مکانیکی به مخاط ناشی شوند.