“`html
علت و درمان درد مفصل شانه، کتف و بازو
با این بخش از رضیم همراه باشید تا با روش‌های مناسب برای درمان کوفتگی کتف و شانه آشنا شوید.
مقدمه‌ای در مورد درد در ناحیه کتف و شانه
درد شانه در ناحیه مفاصل شانه و اطراف آن احساس می‌شود. در برخی مواقع، تشخیص درد مفصل شانه از درد گردن دشوار است. گاهی اوقات درد گردن حتی می‌تواند باعث درد شانه شود و با درمان گردن درد، درد شانه نیز بهبود یابد. شانه‌ها نقطه اتصال بازوها به بدن هستند و بیشترین حرکت را بین مفاصل دارند. این میزان حرکت بالا ممکن است باعث ناپایداری نسبی مفاصل شانه شود.
درد شانه معمولاً نتیجه یک بیماری یا آسیب است که می‌تواند ساختارهای مفصل شانه از جمله تاندون‌ها، رباط‌ها، عضلات و استخوان‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. در بسیاری از مواقع، علت درد گردن می‌تواند در نقطه‌ای دورتر از خود گردن نمایان شود. برای مثال، ما بیماران زیادی داشته‌ایم که با درد شانه مراجعه کرده‌اند و با درمان درد گردن، درد شانه آن‌ها بهبود یافته است. یا برعکس، ممکن است کسی درد گردن داشته باشد اما منبع درد در نقطه‌ای دیگر مانند مشکلات دندانی یا ناراحتی‌های قلبی باشد که خود را به صورت درد گردن نشان می‌دهند.
علائم و نشانه‌ها درد شانه
درد شانه ممکن است با نشانه‌های دیگری همراه باشد که به بیماری یا مشکلی که آن را ایجاد کرده بستگی دارد. این درد می‌تواند مستقیماً از خود شانه ناشی شده باشد یا به دلیل وجود بیماری‌هایی که نواحی دیگر بدن مثل گردن را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند، بروز کند.
- نشانه‌های دیگری که ممکن است همراه با درد شانه بروز کنند عبارتند از:
- درد گردن یا درد بازو
- کبودی
- صدای غیرطبیعی در بازو هنگام حرکت
- احساس خستگی شدید
- تب
- احساس سفتی یا دررفتگی شانه
- سفتی و ضعف عضلانی
- حرکت دردناک بازو
- ورم بازو
- احساس گرمی و قرمزی
علت و دلایل درد شانه
- مشکلات مفصل شانه به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
- پارگی تاندون‌ها و التهاب تاندون (بورسیت)
- عدم استحکام و دررفتگی مکرر شانه
- آرتروز شانه
- شکستگی
- سایر علل درد شانه و گردن که کمتر شایع هستند شامل وجود تومور، عفونت و مشکلات عصبی می‌شوند.
بورسیت
بورس‌ها کیسه‌های کوچک حاوی مایع نرم هستند که در همه مفاصل بدن، از جمله شانه، وجود دارند. این بورس‌ها مانند بالشتک عمل می‌کنند و به کاهش اصطکاک بین استخوان‌ها و بافت نرم کمک می‌کنند.
گاهی اوقات، استفاده زیاد از مفصل شانه می‌تواند باعث التهاب و ورم بورس‌ها در شانه شود که به این حالت بورسیت می‌گویند. بورسیت معمولاً همراه با آسیب تاندون شانه رخ می‌دهد. در این حالت، بافت‌های شانه ملتهب و دردناک می‌شوند و انجام فعالیت‌های روزمره مانند شانه کردن موها یا پوشیدن لباس برای فرد دشوار می‌شود.
تاندنیت
تاندون‌ها رشته‌هایی هستند که مفاصل را به استخوان‌ها متصل می‌کنند. تاندنیت یا التهاب تاندون معمولاً به دلیل فرسایش آن به مرور زمان اتفاق می‌افتد. التهاب تاندون دو نوع است:
حاد
انجام حرکت‌هایی مانند بالا بردن شانه به بالای سر و حرکت دادن آن به سمت بالا، ممکن است منجر به…
“““html
به تاندنیت حاد می شود.
مزمن
بیماری‌هایی مانند آرتروز یا فرسایش تاندون به دلیل حرکات تکراری و همچنین افزایش سن می‌توانند به تدریج تاندنیت مزمن ایجاد کنند.
تاندون‌هایی که بیشتر در شانه دچار التهاب می‌شوند، چهار تاندون روتاتور کاف و تاندون‌های دو سر بازو هستند. روتاتور کاف از چهار ماهیچه و تاندون که به سر بازو متصل هستند تشکیل شده و مفصل شانه را در جای خود نگه می‌دارد.
پارگی تاندون
پارگی یا آسیب دیدگی تاندون‌های شانه ممکن است به خاطر یک حادثه یا فرسایش تدریجی تاندون‌ها به مرور زمان (مانند بالا رفتن سن یا استفاده بیش از حد از شانه) رخ دهد. پارگی تاندون ممکن است جزئی یا کامل (جدا شدن کامل تاندون به دو قسمت) باشد. در مورد پارگی کامل، تاندون به طور کامل از محل اتصالش به استخوان جدا می‌شود. پارگی تاندون‌های روتاتور کاف و تاندون‌های دو سر بازویی، شایع‌ترین نوع آسیب در این زمینه هستند.
گیرافتادگی شانه
زمانی که قسمت بالایی استخوان کتف به بافت نرم زیر آن فشار می‌آورد، گیرافتادگی شانه اتفاق می‌افتد. هنگامی که کسی دستش را بالا می‌برد (یعنی دست از بدن فاصله می‌گیرد)، استخوان کتف بر روی تاندون‌های روتاتور کاف و بورس‌های شانه فشار می‌آورد و این تاندون‌ها دچار گیرافتادگی می‌شوند.
این وضعیت می‌تواند باعث تاندنیت و بورسیت در شانه و در نتیجه درد در کتف و کاهش دامنه حرکتی شانه شود. یکی از نشانه‌های گیرافتادگی شانه این است که افراد ممکن است گردنی شبیه به قوی داشته باشند و یکی از شانه‌های آن‌ها به نسبت دیگری افتاده‌تر باشد. با گذشت زمان، گیرافتادگی شانه حتی می‌تواند منجر به پارگی تاندون شانه شود.
در رفتگی مکرر و بی‌ثباتی شانه
در این وضعیت، فشار به سر بازو وارد می‌شود و استخوان آن از محل خود در مفصل شانه خارج می‌شود. این مشکل ممکن است به دلیل یک حادثه یا استفاده زیاد از شانه ایجاد شود. دررفتگی شانه ممکن است جزئی یا کامل باشد. در دررفتگی جزئی، بالای بازو فقط کمی از محل خود جابجا می‌شود که به آن “جابجایی” گفته می‌شود. دررفتگی کامل، یعنی گوی سر استخوان بازو کاملاً از محل خود (کاسه مفصل شانه) جدا می‌شود.
اگر رباط‌ها، تاندون‌ها و ماهیچه‌های اطراف مفصل شانه ضعیف شوند، دررفتگی شانه ممکن است به طور مکرر اتفاق بیفتد. دررفتگی‌های مکرر (جزئی یا کلی) می‌تواند باعث درد و بی‌ثباتی شانه هنگام بالا بردن بازو به سمت جلو یا از کنار بدن شود. همچنین این دررفتگی‌ها می‌تواند به بروز آرتروز شانه منجر شود.
آرتروز
درد کتف و شانه ممکن است به دلیل آرتروز باشد. رایج‌ترین نوع آرتروز در مفصل شانه، استئوآرتریت یا آرتروز استخوانی است. علائم این بیماری شامل تورم، درد و خشکی شانه است که معمولاً در میانسالی ظاهر می‌شود. آرتروز شانه به تدریج شکل می‌گیرد و با گذشت زمان، درد آن افزایش می‌یابد.
افراد معمولاً برای کاهش درد ناشی از آرتروز شانه، آن را حرکت نمی‌دهند. این عمل می‌تواند منجر به ایجاد خشکی بیشتر در شانه و بافت‌های اطراف آن و در نتیجه احساس درد هنگام حرکت دادن شانه شود.
شکستگی
شکستگی شانه معمولاً در نواحی استخوان کتف، قسمت بالایی استخوان بازو یا ترقوه ایجاد می‌شود. این شکستگی همراه با درد شدید، تورم و کبودی است.
تشخیص درد کتف و شانه
برای تشخیص درد شانه، پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی کرده و معاینات فیزیکی انجام می‌دهد. در برخی موارد، ممکن است نیاز به آزمایش‌های تشخیصی برای بیمار باشد. سابقه درمانی بیمار شامل اطلاعاتی درباره شروع درد شانه و سابقه شخصی (آسیب‌ها و شرایط درمانی قبلی) بیمار و خانواده‌اش می‌تواند باشد. سابقه خانوادگی به‌ویژه…
“““html
به شناسایی مشکلات ارثی (مثل آرتروز) کمک می‌کند. در طول معاینه فیزیکی، پزشک معالج مکان دقیق درد را مشخص کرده و بررسی می‌کند که آیا شانه ناپایدار است یا دامنه حرکتی آن محدود شده است.
معاینات تشخیصی که می‌توان در این وضعیت انجام داد، شامل عکس‌های رادیولوژی و دیگر روش‌ها مانند سونوگرافی و MRI است. عموماً از رادیولوژی به‌منظور تشخیص شکستگی‌ها، ترک‌ها، مشکلات استخوانی، آرتروز شانه و جدا شدن شانه استفاده می‌شود.
در برخی موارد، یک محلول خاص قبل از انجام عکسبرداری رادیولوژی یا MRI به محل آسیب‌دیده تزریق می‌شود تا تصاویر بهتری گرفته شود. این رویه به نام آرتروگرام شناخته می‌شود و برای شناسایی مشکلات ساختاری در بافت‌های نرم مانند تاندون‌ها و عضلات، مانند پارگی، به کار می‌رود.
سونوگرافی و MRI اغلب ابزاری مفید برای شناسایی مشکلات شانه هستند. این آزمایش‌ها به‌ویژه برای ارزیابی آسیب به رباط‌ها، مفاصل و تاندون‌های شانه موثر هستند (پارگی‌های کامل یا جزئی عضلات چرخاننده بازو). در سونوگرافی از امواج رادیویی با فرکانس بالا و کامپیوتر برای ساخت تصاویر استفاده می‌شود و MRI نیز از انرژی الکترومغناطیسی برای ایجاد تصاویری با کیفیت و سه‌بعدی از محل آسیب استفاده می‌کند. این آزمایش‌ها می‌توانند اطلاعات ارزشمندی از ساختارهای شانه به پزشک ارائه دهند.
روش‌ها و شیوه‌های درمان
انتخاب روش درمان درد شانه به دلیل آن بستگی دارد. در مواردی که درد به خاطر استفاده بیش از حد، پیچ خوردگی یا کشیدگی باشد، معمولاً با روش‌های غیرجراحی می‌توان آن را درمان کرد. استراحت، بی‌حرکت نگه‌داشتن شانه، و استفاده از سرما یا گرما می‌توانند برای درمان برخی انواع درد شانه کارساز باشند.
سرما یا گرما
هنگام بروز درد شانه، مهم است که به آن استراحت بدهیم و از انجام فعالیت‌هایی که درد را تشدید می‌کنند، برای حداقل 48 ساعت پرهیز کنیم. در این حالت می‌توان از روش‌های درمانی همانند استفاده از بسته‌های یخی یا گرم‌کن برای کاهش التهاب و درد به‌صورت روزانه استفاده کرد. همچنین، پوشاندن ناحیه آسیب‌دیده با بانداژ الاستیک می‌تواند به تثبیت شانه و کاهش تورم کمک کند.
دارو درمانی
مصرف داروهای مسکن مانند استامینوفن می‌تواند برای کاهش درد شانه مفید باشد، و استفاده از داروهای ضد التهاب غیراستروئید مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. این داروها باید تنها تحت نظر پزشک مصرف شوند و نباید بیشتر از 7 تا 10 روز بدون مشورت با پزشک ادامه یابند. مصرف این داروها ممکن است عوارضی همچون درد معده، خون‌ریزی گوارشی و در موارد نادر مشکلات کبد و کلیه را ایجاد کند. در برخی موارد، این داروها می‌توانند عوارض جدی برای سیستم گوارش و قلب و عروق داشته باشند.
درمان درد شدید یا دردی که به داروهای این‌چنینی پاسخ نمی‌دهد ممکن است نیاز به تجویز داروهای قوی‌تر (مانند سلبرکس) داشته باشد. استفاده از این داروها نیز ممکن است منجر به خون‌ریزی‌های گوارشی و عوارضی در سیستم قلبی و عروقی شود. اگر درد شانه به دلیل عفونت باشد، می‌توان از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان آن استفاده کرد. اگر آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی مؤثر نباشند، ممکن است از نوع تزریقی این داروها استفاده شود.
تزریق
تزریق کورتیکواستروئیدها می‌تواند برای درمان برخی انواع درد شانه (مانند التهاب کیسه‌های مفصلی یا تاندون‌ها) که به روش‌های محافظه‌کارانه پاسخ نمی‌دهند، مفید باشد.
“`
کارانه برای پاسخگویی به درد شانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش درمانی شامل تزریق مستقیم کورتیزون (داروی ضد التهابی استروئیدی) به ناحیه شانه است. باید توجه داشت که تزریق کورتیزون با گذشت زمان ممکن است باعث ضعیف شدن و آسیب به بافت‌ها و ساختارهای داخل مفصل شانه شود.
فیزیوتراپی
روش‌های فیزیوتراپی مثل مافوق صوت، تحریک الکتریکی، سرما درمانی، درمان دستی و حرکات کششی می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند و همچنین عضلات را تقویت و اصطکاک و سایش آن‌ها را در مفصل شانه کاهش دهند. فیزیوتراپی می‌تواند آموزش روش‌های درست بدن را به بیمار بدهد تا خطر بازگشت درد شانه کمتر شود.
بعضی از انواع درد شانه مثل جدا شدن، در رفتگی، یا شکستگی نیاز به بی‌حرکت کردن مفصل دارند. برای درمان جدا شدن شانه، می‌توان شانه را با یک بند محافظ بی‌حرکت کرد. این نوع آسیب معمولاً در طول 2 تا 3 ماه بهبود می‌یابد. وقتی مفصل شانه دچار در رفتگی می‌شود، پزشک استخوان را به جای خود بازمی‌گرداند و شانه را به مدت چند هفته با بند محافظ یا ابزارهای مخصوص بی‌حرکت نگه می‌دارد.
عمل جراحی
اگر آسیب‌های شانه جدی یا شرایط پیچیده‌ای مثل قرارگیری نامناسب استخوان‌ها، آسیب به تاندون‌ها، یا پارگی شدید وجود داشته باشد، ممکن است از عمل جراحی استفاده شود. عمل جراحی شانه می‌تواند به صورت عمل جراحی باز (که نیاز به ایجاد یک شکاف بزرگ دارد) یا عمل جراحی آرتروسکوپی (با استفاده از شکاف‌های کوچک) انجام شود.
معمولاً بعد از عمل جراحی شانه، دوره‌ای برای بی‌حرکت سازی و فیزیوتراپی وجود دارد تا بیمار بتواند حرکت‌های عادی را دوباره به دست آورد. بعد از جراحی، بیمار ممکن است برای چند ماه در ناحیه شانه حساسیت و درد را احساس کند.
اگر آرتروز باعث آسیب دیدگی شدید مفصل شانه شده باشد، ممکن است نیاز به عمل جراحی تعویض مفصل شانه یا آرتروپلاستی باشد. در این روش، سر استخوان بازو و سطح آن در تیغه شانه با موارد مصنوعی تعویض می‌شود. بلافاصله بعد از عمل تعویض مفصل شانه، لازم است از حرکات تمرینی انفعالی شانه برای بهبود بیمار استفاده شود. در این نوع حرکات، یک کارشناس در خدمات بهداشتی، مفصل شانه را برای شما حرکت می‌دهد و نرمش می‌کند. حدود 3 تا 6 هفته پس از جراحی، بیمار می‌تواند ورزش‌های مربوط به کشش و تقویت شانه را آغاز کند.
پیشگیری از درد کتف و شانه
پیشگیری از درد شانه همیشه ممکن نیست، اما برای جلوگیری از آن می‌توان از فشار زیاد به مفاصل شانه پرهیز کرد و مراقب بود هنگام انجام فعالیت‌هایی که فشار به مفاصل می‌آورد، دقت شود. انجام فعالیت‌ها به نحو صحیح، گرم کردن عضلات و انجام حرکات کششی قبل از ورزش‌ها می‌تواند مفید باشد. همچنین، قبل از شروع هر برنامه تمرینی برای تقویت عضلات شانه، بهتر است با یک متخصص مشورت شود.
گردآوری شده ی مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی