آکرومگالی یک بیماری مهم و نادر است که به خاطر تولید زیاد هورمون رشد در خون به وجود می‌آید. این هورمون از غده هیپوفیز که در پایین مغز واقع شده ترشح می‌شود.
این هورمون از طریق خون به سایر قسمت‌های بدن می‌رود. در کودکان باعث رشد و نمو می‌شود و در بالغین به انرژی بدن، قدرت عضلات و سلامت استخوان‌ها کمک می‌کند.
وقتی در کودکان مقدار هورمون رشد زیاد باشد، به بیماری «ژیگانتیسم» منجر می‌شود که بسیار نادر است. در بزرگسالان، آکرومگالی بیشتر در میان مردان و زنان میانسال دیده می‌شود.
هر سال، سه مورد جدید از آکرومگالی به ازای هر یک میلیون نفر بروز می‌کند.
***آکرومگالی چگونه به وجود می‌آید؟
آکرومگالی معمولاً به دلیل وجود یک توده غیرسرطانی به نام آدنوم هیپوفیز در غده هیپوفیز ایجاد می‌شود. این تومور مقدار زیادی هورمون رشد تولید می‌کند.
***علائم آکرومگالی چیست؟
بزرگ شدن لب‌ها، پیشانی و فک، فاصله بیشتر بین دندان‌ها و افزایش عرق کردن از دیگر علائم هستند.
این تومور همچنین می‌تواند به بافت هیپوفیز آسیب بزند و باعث کمبود سایر هورمون‌های بدن شود. در نهایت، ممکن است سردرد و حالت تهوع به دلیل فشار تومور بر بافت‌های اطراف مغز به وجود آید.
آکرومگالی و روش‌های درمان آن
***چگونه آکرومگالی تشخیص داده می‌شود؟
اگر پزشک به آکرومگالی شک کند، از شما آزمایش خون می‌گیرد تا سطح هورمون رشد را اندازه‌گیری کند.
این آزمایش که تست تحمل گلوکز نامیده می‌شود، بعد از نوشیدن مقدار مشخصی قند توسط بیمار انجام می‌شود. به طور طبیعی، پس از مصرف قند، غده هیپوفیز تولید هورمون رشد را متوقف می‌کند و بنابراین سطح آن کاهش می‌یابد؛ اما اگر تومور وجود داشته باشد، این تولید متوقف نمی‌شود و سطح هورمون رشد در خون همچنان بالا می‌ماند. اگر نتایج آزمایش نشان‌دهنده سطح بالای هورمون رشد باشد، شروع یک اسکن MRI برای بررسی هیپوفیز ضروری است.
***آکرومگالی چگونه درمان می‌شود؟
هدف اصلی درمان کاهش سطح هورمون رشد به سطح نرمال است. روش‌های درمان می‌تواند شامل جراحی، پرتودرمانی، دارو یا ترکیبی از این‌ها باشد.
اگر علت آکرومگالی تومور هیپوفیز باشد، اولین قدم عمل جراحی برای برداشتن تومور است. گاهی برداشتن تومور دشوار است و در این صورت درمان‌های کمکی برای عادی کردن سطح هورمون‌ها نیاز خواهد بود.
اگر بعد از جراحی سطح هورمون رشد طبیعی نشود یا امکان عمل برای بیمار وجود نداشته باشد، از پرتودرمانی یا دارو استفاده می‌شود.
تأثیر پرتودرمانی برای کاهش هورمون رشد ممکن است چند سال بعد (حتی 10 تا 20 سال) دیده شود، اما اگر به هدف درمانی برسیم، تأثیر آن دائمی خواهد بود.
داروهایی که برای درمان آکرومگالی استفاده می‌شوند، اثر دائمی ندارند و اگر جراحی و پرتودرمانی سطح هورمون را کاهش ندهند، باید داروها تا آخر عمر مصرف شوند. البته در موارد نادر ممکن است امکان قطع دارو وجود داشته باشد.
***با این اطلاعات چه کنیم؟
آکرومگالی بیماری نادری است که نیاز به مراقبت ویژه دارد. میزان بالای هورمون رشد می‌تواند بر کیفیت و طول عمر تأثیر بگذارد.
چنانچه زودتر این بیماری شناسایی شود، درمان آن بهتر در می‌آید. بنابراین با شناخت علائم و نشانه‌ها، در صورت بروز آنها هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
منبع:وبدا