در مریخ چه میگذرد؟
با این بخش از رضیم همراه باشید تا با مریخ و شرایط آب و هوایی و زندگی در آن آشنا شوید.
مریخ یا بهرام
چهارمین سیاره در سامانه خورشیدی است که به دور خورشید می‌چرخد. این سیاره مداری طولانی‌تر و با سرعتی کمتر از زمین دارد. هر بار که این سیاره به دور خورشید می‌گردد، ۶۸۷ روز به طول می‌انجامد ، و شب و روزهای آن نیز از زمین کمی طولانی‌تر است. نام فارسی این سیاره بهرام و نام عربی-یونانی آن مریخ است. در متون قدیمی فارسی به آن فلک شحنهٔ پنجم و سایس رواق پنجم نیز گفته‌اند.
قطر بهرام نزدیک به نیمی از قطر زمین و برابر با ۶٬۷۹۰ کیلومتر است. (قطر زمین: ۱۲٬۷۵۶ کیلومتر). نوری که از خورشید به مریخ می‌رسد نصف نوری است که زمین دریافت می‌کند، اما روز مریخی چهل دقیقه طولانی‌تر از روز زمینی است. به همین دلیل شرایط نوری تقریباً مشابه فصل زمستان زمین است و به این خاطر امکان رشد گیاهان در شرایط گلخانه‌ای در مریخ وجود دارد. روز بهرام ۲۴ ساعت و ۳۷ دقیقه طول می‌کشد. همانند زمین، بهرام نیز فصل‌ها دارد زیرا محور چرخش آن ۲۴ درجه کج است. اما هر سال مریخی تقریباً دو برابر سال زمین یعنی ۶۷۸ روز به طول می‌انجامد.
جو بهرام سرخ‌فام است و در شب از زمین به خوبی دیده می‌شود. این سیاره دو ماه کوچک به نام‌های فوبوس و دِیموس دارد که شکل‌های نامنظمی دارند. این دو ماه ممکن است شهاب‌سنگ‌هایی باشند که در مدار بهرام به دام افتاده‌اند. اگر کسی در مریخ باشد، می‌بیند که فوبوس سه بار در یک روز طلوع و غروب می‌کند. دیموس کوچک‌تر از فوبوس است و اگر از مریخ به آن نگاه کنیم، بیشتر شبیه یک ستاره خواهد بود تا یک ماه. خورشیدگرفتگی در مریخ کامل نیست زیرا قمرهای آن کوچک هستند. بزرگ‌ترین قمر مریخ، فوبوس، در مدتی نزدیک به ۷ ساعت و ۳۹ دقیقه و ۲۷ ثانیه به دور سیاره چرخش می‌کند. و زمان گردش دیموس ۱ روز و ۶ ساعت و ۲۱ دقیقه و ۱۶ ثانیه است.
بهرام، سیارهٔ سرخ‌فام سامانهٔ خورشیدی، یک دوم زمین قطر دارد و مساحت سطح آن برابر با مساحت خشکی‌های روی زمین است. مانند زمین، یخ‌های قطبی، دره‌های عمیق، کوه‌ها، گرد و غبار، توفان و فصل دارد. در دشت‌های آن مانند ماه، گودال‌هایی به‌وجود آمده از برخورد سنگ‌های آسمانی دیده می‌شود. با وجود اندازهٔ کوچکش، بلندترین قلهٔ سامانهٔ خورشیدی به نام کوه المپوس و بزرگ‌ترین درهٔ سامانهٔ خورشیدی در این سیارهٔ قرار دارند. فرسودگی بیشتر دهانه‌های برخوردی سیارهٔ بهرام نشان‌دهندهٔ فعالیت زیاد پدیده‌های زمین‌شناختی در این سیاره‌است.
وجود آب
تمامی مشاهدات قبلی از طریق ماهواره‌ها و مریخ‌نوردها نشان می‌دهند که سیاره سرخ، زمانی پوشیده از لایه‌ای ضخیم از گازها بوده که امکان وجود آب مایع بر سطح آن را فراهم می‌کرده‌است. این نشانه‌ها مثل وجود بستر رودها، دلتاها و دریاچه‌ها نشان‌دهندهٔ وجود آب سطحی هستند. اما فشار هوای مریخ امروز کمتر از یک درصد زمین است، یعنی اگر آب مایع را روی سطح بریزید (بسته به مکان آن) می‌جوشد و بخار می‌شود یا یخ می‌بندد. در ماه آوریل ۲۰۱۵، مریخ‌نورد ناسا که حدود سه سال در این سیاره کار کرده است، خاکی مرطوب با آب نمک را کشف کرد که می‌تواند دمای انجماد را کاهش دهد.
در ماه سپتامبر، مریخ‌نورد به صخره‌هایی در زیر سطح مریخ دست یافت
که نشان می‌دهد این صخره‌ها چهار برابر آنچه که قبلاً فکر می‌شد، مرطوب هستند. همچنین، تصاویری که ماهواره‌ها از سنگ‌ریزه‌های روی این سیاره گرفتند، نشان می‌دهد که در گذشته، آب در این سیاره جاری بوده است. با بررسی تصاویری که مریخ‌نورد از سنگ‌های بازالتی و تیره سطح مریخ به دست آورد، به نظر می‌رسد که این سیاره در سال‌های دور از آب پوشیده بوده است.
ناسا در یک کنفرانس خبری در ۶ مهر ۱۳۹۴ (۲۸ سپتامبر ۲۰۱۵) اعلام کرد که وجود آب در مریخ تأیید شده و در ماه‌های گرما، آب در این سیاره جاری است. تصاویری ترسیم شده از مریخ نشان می‌دهند که رگه‌های تیره روی شیب‌ها چگونه در فصل‌های مختلف تغییر می‌کنند. این رگه‌ها که به نام خطوط شیب برگردنده (recurrent slope linea) شناخته می‌شوند، در ماه‌های گرم تا پایین شیب‌ها کشیده می‌شوند اما در فصل‌های سرد ناپدید می‌شوند. دانشمندان ناسا بیان کردند که این رگه‌های تیره مطمئناً آب جاری هستند که در تابستان مشاهده می‌شوند و در زمستان محو می‌شوند. باید توجه داشت که آب کشف شده کاملاً خالص نیست و نوعی نمک در آن وجود دارد که باعث می‌شود این آب بتواند در دمای حدود ۵۰ درجه سلسیوس زیر صفر مریخ جاری باشد. این می‌تواند نشان دهد که ممکن است نوعی حیات در مریخ وجود داشته باشد.
اگر شما هم سوال یا نظری درباره‌ی مطلب در مریخ چه میگذرد؟
دارید، لطفاً آن را در قسمت نظرات با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.
———————————————————————————————
مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی