گنبد آهنین چیست ؟
گنبد آهنین، یک سیستم دفاع هوایی کوتاه برد است که می‌تواند راکت‌ها و گلوله‌های توپ را در فاصله ۴ تا ۷۰ کیلومتر مورد هدف قرار دهد.
این سیستم شامل راداری چندمنظوره و یک یا چند پرتابگر است که دارای ۲۰ تا ۳۰ لانچر موشک تامیر می‌باشد. گنبد آهنین می‌تواند محل برخورد راکت‌های دشمن را پیش‌بینی کند و راکت‌هایی که به زمین‌های خالی برخورد می‌کنند را نادیده بگیرد تا هزینه‌ها کاهش یابد.
امروز سیستم‌های جدیدتری مانند ختس و فلاخن داوود به جای گنبد آهنین استفاده می‌شود که برای مقابله با تهدیدات موشکی میان‌برد طراحی شده‌اند.
گنبد آهنین چگونه کار می‌کند ؟
بر اساس اطلاعات موجود درباره سیستم گنبد آهنین اسرائیل که معمولاً توسط سازنده آن منتشر می‌شود، این سیستم از سه قسمت اصلی تشکیل شده است که به شرح زیر هستند:
رادار ردیابی: نخستین بخش این سامانه راداری است که از نوع چندمنظوره می‌باشد. این رادار، ساخت شرکت التا و مدل EL/M-2084 است. این رادار می‌تواند هواپیماهای معمولی را تا فاصله ۳۰۰ تا ۳۵۰ کیلومتر و گلوله‌های خمپاره و راکت‌ها را تا ۱۰۰ کیلومتر ردیابی کند.
سیستم مدیریت و کنترل: این بخش برای مدیریت و کنترل سلاح‌ها به کار می‌رود و محصول شرکت Mprest است. این قسمت که به عنوان قلب سیستم شناخته می‌شود، مسئول دریافت اطلاعات از رادار، تحلیل و محاسبات و نهایتاً صدور دستور شلیک به موشک‌هاست. نرم‌افزار این سیستم وظیفه تحلیل اطلاعات دریافتی از رادار و محاسبات پیش‌بینی محل برخورد را دارد.
واحد پرتاب: این بخش از یک موشک رهگیر به نام تامیر (Tamir) استفاده می‌کند. طراحی و تولید این قسمت به عهده شرکت رافائل است.
این سیستم همزمان با هدایت موشک‌ها، نتایج عملیات را نیز تحلیل و پیگیری می‌کند.
هزینه گنبد آهنین چقدر است ؟
آمریکا از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ نزدیک به ۹۰۰ میلیون دلار برای تولید این سیستم به اسرائیل کمک کرده‌است. مجلس نمایندگان آمریکا نیز در سال ۲۰۱۳ درخواست کمک ۶۸۰ میلیون دلاری را تصویب کرد و خواستار شد که تکنولوژی این سیستم در اختیار آمریکا قرار گیرد و اگر لازم باشد، تولید مشترک آن انجام شود. این مشابه اقداماتی است که برای موشک‌های ضد بالستیک ختس و موشک‌های سطح به هوای فلاخن داوود صورت گرفته و تکنولوژی‌های آن‌ها به ایالات متحده منتقل شده‌است.
پروژه گنبد آهنین در پنج سال نخست تقریباً ۵۵ میلیون دلار هزینه داشته‌است. مقامات اسرائیل بر این باورند که در مجموع ۱۳ سکوی عملیاتی از این سیستم دفاع هوایی می‌توانند کشور را به‌خوبی تأمین کنند.
هزینه برپا کردن هر سکوی عملیاتی گنبد آهنین ۵۰ میلیون دلار است.
رئوون پداتزور، تحلیلگر نظامی و خلبان سابق، با مقایسه هزینه هر موشک رهگیر تامیر با هر موشک قسام، از نظر اقتصادی این سامانه را زیر سوال برده و می‌گوید که شلیک تعداد زیادی قسام می‌تواند از نظر اقتصادی اسرائیل را تهدید کند.
مقامات رسمی به این انتقاد پاسخ می‌دهند که این سیستم مانع حملات راکتی خطرناک می‌شود که می‌تواند به جنگی منجر شود که روزانه ۳۸۰ میلیون دلار هزینه دارد.
در زمان جنگ، هزینه‌های عملیات گنبد آهنین به سرعت افزایش می‌یابد. هر موشک حدود ۴۰ هزار دلار هزینه دارد، بنابراین کنترل هزاران راکت ورودی هزینه زیادی خواهد داشت. دولت آمریکا بیش از ۱.۵ میلیارد دلار در برنامه گنبد آهنین و تحقیقات مربوط به آن سرمایه‌گذاری کرده است. یک مقام آمریکایی به CNN گفته است که اسرائیل احتمالاً پس از حمله اخیر درخواست کمک‌های بیشتری از واشنگتن خواهد کرد.