چرا پلاکت خون بالا می‌رود؟
پلاکت‌های خون ممکن است به شکل غیرعادی وجود داشته باشند، یعنی یا خیلی زیاد یا خیلی کم، یا اینکه تعداد آنها صحیح باشد اما کارایی درستی نداشته باشند.
تعداد معمول پلاکت خون در تست شمارش کامل خون (CBC) ارزیابی می‌شود و باید بین ۱۵۰۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰۰ باشد.
چرا تعداد پلاکت‌ها زیاد می‌شود؟
افزایش تعداد پلاکت‌ها یا فعالیت آنها می‌تواند منجر به تشکیل لخته‌های غیرعادی در خون شود. این لخته‌ها که به آنها ترومبوز می‌گویند، می‌توانند باعث مشکلات جدی در عملکرد اعضای حیاتی مانند قلب، مغز، کلیه‌ها و ریه‌ها شوند و در موارد شدید، ممکن است به مرگ ناگهانی منجر شود.
کاهش پلاکت خون چه نشانه‌ای دارد؟
کاهش پلاکت خون نشانه وجود بیماری‌ای به نام ترومبوسیتوپنی است و ممکن است باعث افزایش احتمال خونریزی شود.
آغاز این مشکل ممکن است با بروز خونریزی از لثه، خونریزی بینی و کبود شدن پوست همراه باشد.
شایع‌ترین علت کاهش تعداد پلاکت خون در قلب و عروق ممکن است به دلیل واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی به داروها باشد، به ویژه هپارین، که یک رقیق‌کننده خون است. همچنین ممکن است به طور نادر ناشی از داروهای دیگر برای کنترل فشار خون یا نارسایی قلبی باشد.
افزایش تعداد پلاکت خون بسیاری اوقات با بیماری‌های ناشی از افزایش سن ارتباط دارد و می‌تواند منجر به لخته شدن بیش از حد و یا حتی خونریزی غیرعادی شود.
عملکرد پلاکت‌های خون
پلاکت‌های خون برای متوقف کردن خونریزی در آسیب‌هایی مانند بریدگی یا کبودی بسیار حیاتی هستند. مشکلات جدی مربوط به پلاکت‌ها به صورت ارثی نادر است.
محققان تغییرات ژنتیکی ملایمی در پلاکت‌ها به نام پلی‌مورفیسم پیدا کرده‌اند که ممکن است با همکاری سایر عوامل ریسک، احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش دهد.
این پلی‌مورفیسم همچنین می‌تواند به درک این نکته کمک کند که چه کسانی ممکن است بیشترین بهره را از داروهایی مانند آسپرین ببرند که عملکرد پلاکت‌ها را تغییر می‌دهند.
چون لخته‌های غیرطبیعی موجب حمله قلبی می‌شوند، پزشک شما ممکن است داروهای ضد پلاکتی برای جلوگیری از تشکیل لخته خون و کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی تجویز کند.
مغز استخوان که پلاکت‌های خون را تولید می‌کند، به پلاکت‌ها نیز ترومبوسیت گفته می‌شود و این پلاکت‌ها را به دستگاه گردش خون آزاد می‌کند.
این عناصر کوچک خون در واقع قطعاتی از سلول‌های بزرگ‌تر هستند و با گروهی از پروتئین‌های خون که عوامل لخته شدن نامیده می‌شوند، در ارتباط هستند و موجب تشکیل لخته‌های خون می‌شوند.
دلایل اصلی افزایش پلاکت خون
1. ترومبوسیتمی ضروری یا اولیه
ترومبوسیتمی ضروری یک اختلال در مغز استخوان است که موجب تولید زیاد پلاکت‌ها و افزایش پلاکت خون می‌شود. این پلاکت‌های تولید شده غیرطبیعی هستند.
به دلیل چسبندگی بیش از حد، این پلاکت‌ها ممکن است موجب تشکیل لخته‌های خون به طور خودکار شوند و در عوض ممکن است با عوامل لخته شدن به طور معمول همکاری نکنند، که این باعث کبودی و خونریزی آسان در فرد بیمار می‌شود.
افرادی که به ترومبوسیتمی ضروری مبتلا هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان خون قرار دارند.
2. سرطان
“`html
تعداد پلاکت های غیر طبیعی که ناشی از شرایط دیگری است، ترومبوسیتوز ثانویه یا واکنشی نامیده می شود.
سرطان یک علت شایع ترومبوسیتوز ثانویه است. سرطان های روده بزرگ، معده، ریه، پستان و تخمدان و لنفوم با افزایش تعداد پلاکت های خون همراه است.
به طور قابل توجهی، وجود تعداد پلاکت بالا، اغلب نشانگر پیش آگهی ضعیف در میان افراد مبتلا به سرطان است.
3. کمبود آهن و آنمی فقر آهن
افراد مبتلا به کمبود آهن یا آنمی فقر آهن ممکن است ترومبوسیتوز ثانویه داشته باشند.
اگرچه ارتباط بین این نوع از کم خونی و ترومبوسیتوز ثانویه به خوبی تشریح شده است؛ اما مکانیزم دقیقی که باعث این اتفاق است، هنوز توسط دانشمندان در حال بررسی است.
4. پلی سیتمی ورا
پلی سیتمی ورا یک بیماری نادر است که در آن مغز استخوان سلول‌های قرمز خون را به صورت غیرعادی تولید می کند. در این شرایط تولید پلاکت خون معمولا به طور آشکاری افزایش می یابد.
افزایش تعداد گلبول‌های قرمز باعث ایجاد غلظت خون غیر طبیعی می‌شود که جریان خون را کند می‌کند. علائم احتمالی پلی سیتمی ورا شامل رنگ پوست قرمز، سردرد، تنگی نفس، سرگیجه، درد قفسه سینه و خستگی است.
درمان اصلی برای پلی سیتمی ورا، فرایند درمان فیزیولوژیک است که در آن خون از بدن خارج می‌شود تا تعداد سلول‌های خون کاهش یابد. افرادی که به پلی سیتمی ورا مبتلا هستند، خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان خون حاد دارند.
چگونه پلاکت خون را کاهش دهیم ؟
شایع‌ترین عامل برای کاهش پلاکت خون، استفاده از آسپرین است. همچنین ممکن است برای شما داروهای خوراکی دیگری مانند تیکلوپیدین، کلوپیدوگرل و یا دی پیریدامول، یا داروهای ضد پلاکت خون داخل وریدی مثل abciximab یا eptifibatide در حین بستری در بیمارستان یا درمان آنژیوپلاستی تجویز شود.
هر یک از این داروها به روشی کمی متفاوت عمل کرده و ممکن است عوارض جانبی خاصی داشته باشند، اما همه آنها به کاهش خطر تشکیل لخته خون کمک می‌کنند. پزشک شما دارویی را که برای وضعیت شما مناسب‌تر است، تجویز خواهد کرد.
داروهای ضد پلاکت با رقیق کننده‌های خون مانند وارفارین (کومادین، بریستول مایرز Squibb) و یا هپارین متفاوت هستند. رقیق کننده‌ها مرحله دوم در لخته شدن خون را مسدود می‌کنند اما به صورت مستقیم بر پلاکت‌ها تأثیر نمی‌گذارند.
اگر شما از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنید، باید با پزشک خود مشورت کنید که آیا مصرف داروهای ضد پلاکت مثل آسپرین برای شما مناسب است یا خیر؟
درمان گیاهی پلاکت خون بالا
- سیر خام یا خرد شده، حاوی ترکیب “آلیسین” است که می‌تواند تولید پلاکت را تحت تاثیر قرار دهد و تعداد آنها را در خون کاهش دهد.
- جنسینگ حاوی “جین سنوزید” است که به کاهش تجمع پلاکتی کمک می‌کند و از تشکیل لخته جلوگیری می‌کند.
- انار دارای ماده‌ای به نام پلی‌فنول است که اثر ضد پلاکتی دارد و تولید پلاکت خون را کاهش می‌دهد و از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند.
- خوردن غذاهای دریایی غنی از امگا ۳ به کنترل تولید پلاکت کمک می‌کند. اسیدهای چرب امگا ۳ بر روی فعالیت پلاکت‌ها تأثیر می‌گذارد و ضریب احتمال لخته شدن خون را کاهش می‌دهد.
- میوه و سبزی هایی که حاوی “سالیسیلات” هستند، به رقیق شدن خون کمک کرده و از لخته شدن آن جلوگیری می‌کنند. همچنین سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به حفظ تعداد طبیعی پلاکت‌ها کمک می‌کنند. سبزیجات حاوی سالیسیلات شامل خیار، قارچ، کدو سبز، تربچه و یونجه هستند. میوه‌های حاوی سالیسیلات شامل انواع توت‌ها، گیلاس، کشمش و پرتقال می‌شوند.
- دارچین حاوی ترکیبی به نام “سینامالدئید” است که به کاهش تجمع پلاکتی کمک می‌کند.
- قهوه خاصیتی دارد که اجازه نمی‌دهد پلاکت‌های خون زیاد شوند و تجمع کنند.
“““html
لخته شدن خون یک مشکل شناخته شده است.
چه زمانی از داروهای ضد پلاکت خون استفاده می‌شود؟
داروهای ضد پلاکت معمولاً برای درمان مشکلات شایع قلبی و عروقی به کار می‌روند. اگر شما عوامل خطر برای بیماری‌های قلبی داشته باشید، پزشک ممکن است به شما آسپرین پیشنهاد دهد تا از حمله قلبی جلوگیری کند.
آسپرین و سایر داروهای ضد پلاکت ممکن است زمانی که دچار درد قفسه سینه شدید یا حمله قلبی شده‌اید، استفاده شوند.
بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`