سپندارمذگان روز عشق ایرانی
در ایران باستان، جشن‌هایی وجود داشت که به خاطر نام روز و ماه و بزرگ داشتن ایزد مربوط به آن، برگزار می‌شدند.
یکی از این جشن‌ها، جشن سپندارمذگان است که به پاسداشت زن و زمین اختصاص دارد. این روز که به روز عشق هم معروف شده، امروزه در میان عاشقان ایرانی بسیار محبوب است.
ما همه حتما داستان روز عشق غربی‌ها (ولنتاین) را شنیده‌ایم، اما آیا درباره این جشن باستانی ایرانی اطلاعاتی داریم؟ در ادامه با سپندارمذگان بیشتر آشنا خواهیم شد.
روز عشق ایرانی یا همان سپندارمذگان (سپندارمزگان) که به نام‌های اسپندگان و یا اسفندگان هم شناخته می‌شود، معادل ولنتاین در نظر گرفته می‌شود.
این جشن، تاریخی کهن‌تر از ولنتاین دارد و مخصوص ایرانیان باستان است که به پاسداشت زن و زمین برگزار می‌کردند.
سپندارمذگان روز عشق ایرانی چه روزی است؟
روز عشق ایرانی یا همان سپندارمذگان، که به نام‌های اسپندگان و یا اسفندگان هم معروف است، روزی است که معادل ولنتاین شناخته می‌شود. اما این روز به قدری قدیمی‌تر از ولنتاین است و مخصوص ایرانیان باستان است که به بزرگداشت زن و زمین اختصاص دارد.
روز سپندارمذگان یک جشن واقعی عشق آریایی است که در تاریخ 29 بهمن ماه برگزار می‌شود.
با اینکه هنوز در مورد تاریخ این روز اختلاف نظرهایی وجود دارد، اما تاریخ دقیق روز سپندارمذگان در ایران باستان 5 اسفند ماه بوده که در آن زمان همه ماه‌ها 30 روز داشته‌اند.
در تقویم جدید ایرانیان، چون 6 ماه اول سال 31 روزه هستند، برخی مردم معتقدند که این روز را باید در 29 بهمن جشن بگیرند.
با این حال، بعضی‌ها هنوز هم معتقدند نام اسپندگان نام پنجمین روز از ماه اسفند است و باید در همان ماه جشن بگیرند. با این وجود، به نظر می‌رسد بیشتر ایرانیان 29 بهمن را به عنوان روز تبریک این جشن انتخاب کرده‌اند.
جشن سپندارمذگان چیست؟
جشن اسفندگان یا اسپندگان (سپندارمذگان) یکی از جشن‌های ایرانی است. ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه اشاره کرده است که ایرانیان باستان پنجم اسفند را روز بزرگداشت زن و زمین می‌دانستند.
اهمیت روز سپندارمذگان چیست؟
سپندار مَذ عنوان ملی زمین است. این واژه به معنای گستراننده، مقدس و با تواضع است. زمین نماد عشق محسوب می‌شود زیرا با فروتنی، تواضع و فداکاری به همه عشق می‌ورزد. زمین به زیبایی و زشتی به یک چشم نگاه می‌کند و همه را مانند مادری با محبت در آغوش خود نگه می‌دارد. به همین خاطر، در فرهنگ باستان، اسپندارمذگان به عنوان نماد مهر مادری و باروری شناخته می‌شد.
تاریخچه جشن سپندارمذگان
در تقویم‌های باستانی ایرانی، علاوه بر اینکه ماه‌ها نام داشتند، نام‌هایی نیز برای هر روز ماه وجود داشت. در هر ماه، یک بار نام روز و ماه به طور همزمان تطابق پیدا می‌کرد و روزی“`html
مردم قدیم ایران، روزهایی را که اسم روز و ماه با هم هماهنگی داشت، جشن می‌گرفتند.
پنجم هر ماه در تقویم زرتشتی، روز اسپند است و در اسپندروز از اسپندماه، جشن سپندارمذگان برگزار می‌شود. ایزد این ماه، اسفندارمرد (سپندار مذ) بود که فرشته‌ی نگهبان زمین و زنان به شمار می‌رفت. این جشن به عنوان عید زنان شناخته می‌شود و مربوط به ایزدبانوی بزرگ ایران باستان است.
این جشن زمانی در شهرهای مرکزی ایران مانند اصفهان و ری برپا می‌شد و با نام‌های مردگیران، سپندارمزگان، سپندارمذگان و اسفندگان نیز شناخته می‌شد.
در ایران باستان، جشن‌هایی برپا می‌شد که به خاطر همزمانی نام روز و ماه و تقدیر از ایزد مربوط به آن برگزار می‌شدند. یکی از این جشن‌ها جشن سپندارمزگان است.
آیین‌های روز سپندارمذگان در گذشته چه بوده است؟
در گذشته، مردم در این روز افسون‌هایی می‌نوشتند و مویز را با دانه اناز ترکیب می‌کردند و باور داشتند که این ترکیب پادزهر نیش عقرب است. آنها افسون را روی سه کاغذ می‌نوشتند و بر سه دیوار خانه می‌چسباندند تا حشرات موذی دور شوند.
از رسوم گذشته این بود که مردان به همسران خود هدیه می‌دادند. در روز سپندارمزگان، مردان زنان خانواده را بر تخت شاهی نشسته و از آنها اطاعت می‌کردند و به آنها هدیه می‌دادند.
این یک یادآوری برای مردان بود تا مادران و همسران خود را مورد احترام قرار دهند. یاد این جشن تا مدت‌ها ادامه داشت و به شکوه خود برگزار می‌شد و همواره بر اهمیت احترام به زنان تأکید می‌کرد.
روز سپندارمذگان در لغت
واژه فارسی «اسفند» در زبان امروز، از واژه پهلوی «سپندارمت-Spandarmat» و اوستایی «سپِنتَه آرمَئی تی-SpentaArmaiti» گرفته شده است.
چطور روز سپندارمذگان را جشن بگیریم؟
امروزه جشن روز سپندارمذگان دیگر به شکوه گذشته نیست و بیشتر به عنوان روز عشق در بین ایرانیان شناخته می‌شود. افراد می‌توانند از این روز به عنوان بهانه‌ای برای ابراز محبت و گرامیداشت عزیزان خود استفاده کنند.
در روز سپندارمزگان این کارها را انجام دهید:
درباره جشن‌های باستانی ایران مطالعه کنید.
به هر فرد عزیز در زندگی‌تان این روز را تبریک بگویید تا محبت‌تان را یادآوری کنید.
در این روز زنان خانواده را محترم بشمارید و از تاریخچه این روز برای آنها صحبت کنید.
“`
تاریخ دقیق سپندارمذگان در باستان
بر اساس منابع قدیمی مانند نوشته‌های ابوریحان، تاریخ جشن سپندارمذگان روز پنجم اسفند است. اما به خاطر تغییراتی که در تقویم ایرانی در زمان خیام صورت گرفت، باید این تاریخ را به روزرسانی کنیم. به این دلیل که پس از ابوریحان، تقویم ایرانی تغییر کرد و شش ماه اولیه سال به ۳۱ روزه تبدیل شد.
امروزه زرتشتیان این جشن را در روز پنجم از ماه اسفند که به نام سپندارمذ معروف است، برگزار می‌کنند. این روز برابر با بیست و نهم بهمن در تقویم کنونی خورشیدی ما است.
اکثر پژوهشگران، از جمله استادان معروف مانند ابراهیم پورداوود، جلیل دوستخواه، رضا مرادی غیاث آبادی و پرویز رجبی، معتقدند که زمان صحیح برگزاری این جشن همانی است که در منابع قدیمی بیان شده است یعنی ۵ اسفند. آنها تغییر جدید به ۲۹ بهمن را نادرست می‌دانند.