معرفی زیره
زیره یکی از گیاهانی است که به راحتی در ایران پیدا می‌شود. این گیاه بیشتر برای طعم و عطر خاصش استفاده می‌شود، اما خبر خوب این است که دانه‌های کوچک زیره دارای خواص زیادی هستند.
زیره به دو نوع سبز و سیاه وجود دارد و ما در این مقاله درباره خواص زیره سیاه صحبت خواهیم کرد.
آشنایی با زیره سیاه، که به نام شاه زیره یا زیره کرمانی نیز شناخته می‌شود.
محل‌های رشد زیره: شمال و مرکز اروپا، عراق، ایران، افغانستان، پاکستان و روسیه.
در ایران، زیره در مناطق کرمان، تهران، قزوین، سمنان، مازندران و همدان رشد می‌کند.
زیره چه ویژگی‌هایی دارد؟
زیره یک گیاه دوساله است که ریشه‌ای دوکی شکل و ساقه‌ای با ارتفاع حدود 60 سانتیمتر دارد. دانه‌های آن که به آن میوه نیز گفته می‌شود، کشیده و مخروطی شکل هستند و خط‌های طولی روی آنها قابل مشاهده است.
زمانی که میوه‌ها رسیده باشند، زمان مناسب برای جمع‌آوری زیره خواهد بود.
ترکیبات شیمیایی زیره
زیره سیاه دارای مقدار زیادی پروتئین است و حدود 4 تا 5 درصد روغن اسانس فرار دارد. این مقدار در انواع مختلف زیره با توجه به منطقه کشت متفاوت است.
اسانس زیره سیاه از بخار دادن زیره خرد شده به دست می‌آید و تفاله زیره که دارای پروتئین است، برای تغذیه دام‌های شیری بسیار ارزشمند است. در روغن اسانس آن، حدود 45 تا 65 درصد کارون و همچنین مقداری کارول موجود است. بوی زیره نیز به خاطر وجود ماده‌ای به نام کومینول است.
خواص درمانی زیره سیاه چیست؟
زیره سیاه خواص زیادی دارد که به عنوان خاصیت‌های درمانی آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
طبع زیره سیاه گرم و خشک است.
زیره سیاه خواص مدر، بادشکن، تقویت‌کننده، افزایش‌دهنده شیر، قاعده‌آور، نیروبخش، ضد کرم، هضم‌کننده، ضد تشنج، قابض، معرق، تقویت‌کننده معده و از بین برنده اسپرم دارد.
زیره سیاه در مورد بلع هوا، نفخ شکم، سوء هاضمه، تسهیل هضم غذا، دل‌پیچه کودکان، انگل‌های معده و روده، دفع بادهای کلیه و مثانه، تنگی نفس، خفقان سرد، سکسکه‌های نفخی و ورم به‌کار می‌رود.
زیره سیاه یک داروی سنتی برای رفع سوء هاضمه به خصوص نفخ شکم محسوب می‌شود.
مصرف زیره سیاه یا روغن آن در بهبود سوء هاضمه و دل‌درد کودکان تأثیرگذار است.
زیره سیاه خاصیت ضد گرفتگی دارد و برای کاهش گرفتگی‌های دوران قاعدگی مفید است.
این گیاه تقویت‌کننده بدن و چاق‌کننده است و معده را گرم و تقویت می‌کند و کرم‌های تنیا را از بین می‌برد. همچنین در جلوگیری از ایجاد بادهای اضافی در روده و درمان اسهال مؤثر است.
دم‌کرده یک قاشق مرباخوری زیره سیاه له‌شده در نیم لیتر آب جوش برای مشکلات گوارشی، بی‌اشتهایی، باد یا درد روده مصرف می‌شود و دانه‌های زیره را می‌توان یا جوید و یا از پودر آن در آب میل کرد.
دم‌کرده زیره سیاه یا جویدن آن در کاهش دردهای ناشی از قاعدگی، دردهای روده و بی‌اشتهایی مؤثر است. همچنین مصرف زیره سیاه یا روغن آن در بهبود سوء هاضمه و دل‌درد کودکان و تنگی نفس کاربرد گسترده‌ای دارد.
دم‌کرده زیره سیاه…
سياه به همراه گياه “اوجی” برای درمان اسهال، نفخ و سندرم تحریک‌پذیری روده بسیار مفید است.
این گیاه دارای خواص ضدعفونی‌کننده، ضد کرم، ضد تشنج و شل‌کننده عضلات است و به عنوان یک داروی مقوی و نیرومند شناخته می‌شود؛ بنابراین، مصرف آن به افرادی که با این مشکلات مواجه‌اند، توصیه می‌شود.
خواص و اثرات دارویی زیره سبز چیست؟
- ضد تشنج
- برای دفع گاز معده و روده بسیار مفید است
- قاعده‌آور بوده و دردهای ناشی از قاعدگی را بهبود می‌بخشد
- در درمان مشکلات مثانه و کلیه موثر است
- برای درمان برونشیت می‌توان از دم‌کرده زیره استفاده کرد
- برای دل‌درد کودکان مفید است
زیره و مصرف سنتی آن
زیره سیاه از گیاهان قدیمی است که از زمان‌های دور در کشورهای مختلف به عنوان دارو مصرف می‌شود. دیاوسکوردیس، پزشک و گیاه‌شناس یونانی در قرن اول میلادی، زیره سیاه را به عنوان داروی تقویت‌کننده برای دختران جوان ضعیف تجویز می‌کرد.
در نشریات طب سنتی در مورد خواص و کاربرد زیره سیاه در کشورهای شرق آسیا آمده است که تخم زیره سیاه ضد نفخ است. در شبه‌جزیره مالایا، زیره سیاه یکی از ۹ گیاهی است که آن را با دیگر گیاهان مخلوط کرده و به زنان تازه زایمان کرده در فواصل معین می‌دهند.
در اندونزی، در شهر مالی، برگ‌های گیاه را با سیر مخلوط کرده و کاملاً له می‌کنند و بر روی پوست ملتهب و مبتلا به اگزما استفاده می‌کنند. در هند، تخم زیره سیاه به عنوان ضد نفخ و تقویت‌کننده معده مصرف می‌شود و به مادران توصیه می‌شود برای افزایش ترشح شیر از آن استفاده کنند.
زیره سیاه و کاهش وزن
بسیاری از افرادی که دچار اضافه وزن یا چاقی هستند، اگر به عطاری مراجعه کنند، حتماً یکی از موادی که به آنها پیشنهاد می‌شود، عرق زیره است. اما آیا عرق زیره تأثیری در کاهش وزن دارد؟ آیا بدون داشتن رژیم غذایی و اصلاح شیوه زندگی و تنها با خوردن عرق زیره می‌توان به کاهش وزن رسید؟ آیا مصرف مداوم آن عوارض جانبی ندارد؟
در منابع علمی از دانه‌های زیره به عنوان موادی برای تحریک اشتها یاد شده است، اما تأثیر عرق زیره بر کاهش وزن به‌طور علمی ثابت نشده است. در تحقیقاتی که اثر عرق زیره را بر افزایش چربی‌های خون در موش‌ها بررسی کردند، یکی از نتایج جانبی آن کاهش وزن موش‌ها بود.
به تازگی محققان تأثیر مخلوط چهار گیاه که شامل زیره است را در کاهش وزن در انسان بررسی کردند. در پایان این مطالعه، مصرف چهار نوع گیاه در افراد شرکت‌کننده باعث کاهش وزن شد.
با توجه به مطالب بالا، باید به این نکته توجه کرد که برای اثبات اثر مفید زیره در کاهش وزن نیاز به مطالعات بالینی و کنترل‌شده بر روی انسان وجود دارد تا بتوان به‌طور قطع مصرف آن را به افراد توصیه کرد. از نظر متخصصین تغذیه، بهترین راه برای کاهش وزن پایدار، استفاده از یک رژیم غذایی متوازن و علمی تحت نظر متخصص به همراه افزایش فعالیت بدنی و اصلاح رفتارهای غذایی است.
استفاده از عرق زیره به‌تنهایی ضامن کاهش وزن پایدار نیست؛ اما با توجه به خواص دانه‌های زیره که در بالا به آن اشاره شد، توصیه می‌شود در هنگام پخت غذاها از این دانه‌های مفید استفاده بیشتری شود.
“`html
روش تهیه دمنوش زیره
نام علمی: Bunium persicum
برای تهیه دمنوش زیره، یک قاشق غذاخوری زیره سیاه را در قوری بریزید و به آن آب داغ با دمای ۸۰ درجه اضافه کنید. بگذارید به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه دم بکشد.
مواردی که باید در مصرف زیره رعایت شود
- مصرف زیاد زیره که دارای طبع گرمی است ممکن است موجب بروز کهیر شود.
- زیره بر روی ترشح هورمون تیروئید تاثیر دارد و مقدار ترشحات را افزایش می‌دهد. بنابراین برای افرادی که از کم‌کاری تیروئید رنج می‌برند، موثر است. اما کسانی که لاغر هستند و تیروئید دارند نباید در مصرف آن زیاده‌روی کنند، چون ممکن است دچار پرکاری تیروئید شوند.
ویدئویی درباره خواص زیره
جمع‌آوری شده توسط مجله‌ی اینترنتی رضیم
مرجان امینی
سایت رضیم
“`