مولداویت، خواص و کاربردهای آن
به گزارش رضیم: مولداویت که در جمهوری چک به نام «سنگ بطری» یا «Vltavin» شناخته می‌شود، سنگی شفاف با رنگ‌های سبز زیتونی تا قهوه‌ای-سبز است. این سنگ به خاطر منشاء خاص خودش شهرت زیادی پیدا کرده است.
گفته می‌شود مولداویت از سنگی متراکم به وجود آمده که پس از برخورد شهاب‌سنگ‌ها شکل گرفته است. این سنگ جزو دسته‌ای به نام تکتیت‌ها قرار می‌گیرد که نوعی شیشه طبیعی هستند.
برخی مولداویت را به عنوان «تنها سنگ جواهر غیرزمینی» یا «سنگ جواهر متولد ستاره‌ها» می‌شناسند. در گذشته به اشتباه برخی آن را یک محصول مصنوعی و نوعی شیشه آتشفشانی مانند ابسیدین تصور کرده بودند. مولداویت برای اولین بار توسط پروفسور جوزف میر از دانشگاه پراگ معرفی شد.
به زودی نام «مولداویت» که از نام شهر «Moldauthein» گرفته شده، به جای «chysolites» قرار گرفت. این سنگ جواهر به طور معمول در دو درجه کیفیت معمولی و موزه یافت می‌شود.
بهترین نوع آن مربوط به درجه موزه است که شفافیت بالایی دارد و الگوی سرخس شکل را به نمایش می‌گذارد. مولداویت معمولی اغلب رنگ سبز تیره‌تر و متمایل به قهوه‌ای دارد و به نظر می‌رسد سطح آن حفره‌دار و ساییده شده است.
تشخیص سنگ مولداویت اصل
مولداویت سنگ جواهری به رنگ سبز روشن تا تیره یا قهوه‌ای-سبز است که به گروه تکتیت‌ها تعلق دارد. از نظر گوهرشناسی، این سنگ نوعی شیشه طبیعی با ساختار بلور آمورف به شمار می‌آید. این سنگ شامل سیلیکون دی اکسید(SiO2) و آلومینیوم دی اکسید(AlO3) است.
مولداویت سختی خوبی دارد و در مقیاس موس در درجه ۵.۵ قرار دارد. چگالی این سنگ از ۲.۳۲ تا ۲.۳۸ متفاوت است و ویژگی انکسار آن مشابه شیشه آتشفشانی ابسیدین است. پس از برش و صیقل، مولداویت درخشندگی شیشه‌ای دارد و اغلب سطح سخت و شکاف‌دار است.
خاستگاه و منابع مولداویت
نام مولداویت از شهر Moldauthein در جمهوری چک که نخستین بار در آنجا کشف شده، گرفته شده است. در حال حاضر ذخایر مولداویت در جنوب و شمال غرب بوهیمیا، موراویای غربی، لوزاتیا (آلمان) و والدوبرتل (اتریش) وجود دارند. طبق تحقیقات، حدود ۹۹٪ از همه سنگ‌های مولداویت از بوهیمیای جنوبی استخراج می‌شوند و ۱٪ در موراویای جنوبی قرار دارد.
مولداویت‌های کوچک و خراشیده‌شده با کیفیت سنگ جواهر نیز در درسدن، بوهیمیای غربی و اتریش یافت می‌شوند. مجموع ذخایر مولداویت در جهان حدود ۲۷۵ تن تخمین زده می‌شود. در گذشته چهار معدن مولداویت در جمهوری چک فعال بودند، اما امروز تنها یک معدن باقی مانده که مولدایت‌های تجاری از آن استخراج می‌شود. بر اساس محاسبات، مولدایت‌های با کیفیت سنگ جواهر در حدود ده سال آینده از بین خواهند رفت.
رنگ سنگ مولداویت چه رنگی است؟
مولداویت در رنگ‌های متنوع سبز از جمله تیره، سبز جنگلی و روشن تا سبز زیتونی یافت می‌شود. همچنین مولدایت‌های موراوی به رنگ قهوه‌ای متمایل به سبز هستند. برخی از زیباترین رنگ‌ها سبز خالص و روشن هستند که تیره نمی‌شوند.
وضوح و درخشندگی سنگ مولداویت
مولداویت در انواع شفاف و کدر وجود دارد. بهترین نوع آن شفاف و بسیار کمیاب است. در حال حاضر بیشتر سنگ‌های مولداویت کدر و کمی شفاف هستند. به طور کلی، هر چه میزان شفافیت بیشتر باشد، سنگ ارزش بیشتری خواهد داشت. بین «درجه معمولی» و «درجه موزه» مولدایت تفاوت قیمت زیادی وجود دارد.
برش و شکل مولداویت
مولداویت در برش‌های مختلف و اشکال متنوع در دسترس است. تنها بهترین و شفاف‌ترین اشکال این سنگ مانند قطره‌ای، گرد، بیضی، تخم‌مرغی یا مارپیچ و همچنین اشکال «پاشیده شدن قطرات» معمولاً به خاطر الگوی برخورد مایعات به وجود می‌آیند. مولدایت بوهیمی معمولاً به شکل قطره‌ای و مولدایت موراوی به شکل کروی است.
مولداویت معروف به مروارید آتش
خواص گوهرشناختی مولداویت :
- فرمول شیمیایی : SiO(+Al2O3) دی‌اکسید سیلیسیوم و اکسید آلومینیوم
- ساختار بلوری : نامنظم
- رنگ : از سبز تا قهوه‌ای-سبز
- سختی : ۵.۵۰
- شاخصه‌ی انکساری : بین ۱.۴۸ تا ۱.۵۴
- تراکم : بین ۲.۳۲ تا ۲.۳۸
- کلیواژ : ندارد
- شفافیت : از شفاف تا کدر
- انکسار مضاعف یا شکست نور : ندارد
- درخشندگی : شیشه‌ای
- فلورسنس : ندارد
سنگ‌های جواهر مرتبط و مشابه با مولداویت
مولداویت جزء گروه تکتیت‌ها است که مواد معدنی خاصی هستند. این سنگ نوعی شیشه به شمار می‌آید و ارتباط نزدیکی با شیشه آتشفشانی به نام ابسیدین دارد. ابسیدین سنگی شناخته‌شده است که با نام‌های مختلفی مثل «ابسیدین درخشان طلایی» و «ابسیدین دانه برفی» نیز شناخته می‌شود.
این سنگ را می‌توان در لایه‌های مختلف سنگ‌های طبیعی و مصنوعی مشاهده کرد. از جمله سنگ‌هایی که با مولداویت شباهت زیادی دارند، می‌توان به آپاتیت، دیوپسید، بریل، یاقوت کبود، تورمالین و شیشه‌ی سبز اشاره کرد.
مولداویت همچنین به خاطر جایی که پیدا شده، با تکتیت‌های مشابه دیگری نیز مرتبط است که اسامی مختلفی مثل آستریت (استرالیا)، بیلتونیت (بورنئو)، جورجیات (جورجیا، ایالات متحده)، ایندوچینیت (ایندونچین)، جاوانیت (جاوا) و فیلیپینیس (فیلیپین) دارند.
خواص درمانی و ویژگی‌های متافیزیکال و افسانه‌ای سنگ جواهر مولداویت
بر اساس افسانه‌های معروف در چک‌اسلواکی، مولداویت برای افرادی که آن را می‌پوشیدند، خوش‌شانسی و اقبال خوب به همراه داشت. این سنگ معمولاً برای بهبود روابط زناشویی و جادو مورد استفاده قرار می‌گرفت و به ارمغان‌آورنده‌ی خوش‌شانسی، ایمنی و باروری تلقی می‌شد.
در طول قرون وسطی، مولداویت بسیار ارزشمند بود و فقط به افراد خاندان سلطنتی و شخصیت‌های برجسته تعلق داشت. نام مولداویت در زبان سانسکریت به معنی «مروارید آتش» است و با ققنوس افسانه‌ای که از آتش جان دوباره می‌گیرد، مرتبط است.
مولداویت معمولاً به عنوان سنگ ماه تولد شناخته نمی‌شود، اما به نوعی سنگ متولدین خوش‌شانس نیمه‌ی بهار یعنی از ۲۰ آوریل تا ۲۰ مه محسوب می‌شود. اگرچه مولداویت به هیچ یک از نشانه‌های زودیاک مرتبط نیست، اما به عنوان سنگ ستاره‌ها معرفی می‌شود و برای تمام نشانه‌های ستاره‌شناسی مناسب است. از نظر جسمانی، مولداویت می‌تواند در بهبود نقرس، آسم، آلرژی‌ها و خارش‌ها مؤثر باشد و علائم آنفولانزا، آنمی و سرماخوردگی را کاهش دهد.
سنگ جواهر مولداویت و ایده‌های طراحی جواهر
مولداویت نسبت به بسیاری از سنگ‌های جواهر نرم‌تر است و کمیابی آن باعث می‌شود که در طراحی‌های ظریف و خاص به کار برود. معمولاً سنگ‌های با کیفیت و شفاف به صورت جواهرات دست‌ساز استفاده می‌شوند. بلورهای سخت معمولاً به شکل آویز استفاده می‌شوند ولی بیشتر گونه‌های مولداویت توسط کلکسیونرها جمع‌آوری می‌شوند.
سنگ‌های جواهر مولداویت مشهور
در دهه‌ی ۱۹۶۰، ملکه الیزابت دوم به مناسبت دهمین سالگرد تاجگذاری‌اش یک سنگ مولداویت را از دولت سویس به عنوان هدیه دریافت کرد. این سنگ خام در پلاتین قرار داده شده و با الماس و مروارید سیاه تزئین شده بود. مدونا نیز یک تسبیح با مهره‌هایی از مولداویت داشت.
مولداویت پخ داری که برای پاپ ژان پل دوم ساخته شده بود، هدیه‌ای از سوی مردم چک‌اسلواکی به پاپ بود. در کروملوف چک، موزه‌ای وجود دارد که انواع مختلف مولداویت را به نمایش می‌گذارد.
مراقبت و شستشوی سنگ جواهر مولداویت
مولداویت نسبت به دیگر سنگ‌های جواهر نرم‌تر و حساس‌تر است، به همین دلیل به مراقبت بیشتری نیاز دارد. وقتی می‌خواهید سنگ مولداویت را بشویید، هیچ‌گونه مواد شیمیایی یا پاک‌کننده‌های قوی را استفاده نکنید. همچنین از بخارشوها و پاک‌کننده‌های التراسونیک هم فاصله بگیرید. شما می‌توانید با یک پارچه ساده و آب و صابون ملایم سنگ خود را تمیز کنید.
خیلی مهم است که همه‌ی آثار صابون را به خوبی از روی سنگ پاک کنید. جواهرات و سنگ‌های مولداویت را دور از تغییرات ناگهانی دما نگه دارید و از تابش مستقیم نور خورشید برای مدت طولانی جلوگیری کنید. همچنین، سنگ جواهر و جواهرات مولداویت را با سایر سنگ‌ها نگهداری نکنید.
سنگ‌های جواهر باید به صورت جداگانه و درون یک پارچه نرم و داخل جعبه جواهر با آستر پارچه‌ای نگهداری شوند.
همیشه قبل از انجام هر گونه تمرین ورزشی یا کارهای منزل، جواهرات مولداویت خود را در جای مناسب قرار دهید.