“`html
دلیل ابتلا به عفونت معده
عفونت معده یا عفونت ناشی از باکتری هلیکوباکتر پیلوری، نوعی باکتری معمول است که در دستگاه گوارش رشد می‌کند و به ویژه به معده آسیب می‌زند. تقریباً 60 درصد از بزرگسالان در جهان به این باکتری مبتلا هستند. عفونت معده معمولاً خطرناک نیست، اما می‌تواند بر زخم معده و روده کوچک تأثیر بگذارد.
هلیکوباکتر پیلوری یک باکتری گرم منفی است که به طور اصلی در دیواره معده زندگی می‌کند. این باکتری می‌تواند با روش‌های خاص خود در محیط اسیدی معده زنده بماند و با همین روش‌ها به دیواره معده آسیب بزند. این باکتری می‌تواند به نحو طبیعی و نیز از طریق سیستم ایمنی بدن و تولید مواد شیمیایی خاص، التهاب در معده ایجاد کند.
اغلب، درد و سوزش معده از نشانه‌های زخم معده است. این درد ممکن است در زمان‌های خاص، به ویژه وقتی معده خالی است (مثل نیمه‌شب یا بین وعده‌های غذایی) بروز کند و بعد خودبه‌خود خوب شود. درد معده ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد و معمولاً بعد از خوردن غذا، نوشیدن شیر یا استفاده از داروهای ضداسید کاهش می‌یابد.
علت ایجاد عفونت معده
هنوز به طور دقیق مشخص نیست که عفونت معده ناشی از هلیکوباکتر پیلوری چگونه گسترش می‌یابد. این باکتری‌ها هزاران سال است که با انسان‌ها زندگی می‌کنند و برآورد می‌شود که این عفونت‌ها از دهان یک فرد به نفر دیگر منتقل می‌شوند. همچنین ممکن است از مدفوع به دهان منتقل شوند، مخصوصاً زمانی که فرد پس از استفاده از توالت دستان خود را به خوبی بشوید. هلیکوباکتر پیلوری ممکن است از طریق تماس با آب یا غذای آلوده نیز منتقل شود.
زمانی که هلیکوباکتر پیلوری به معده نفوذ کند و مواد شیمیایی تولید کند که اسید معده را خنثی می‌کند، منجر به بروز عفونت معده می‌شود.
این امر باعث می‌شود که سلول‌های معده به طور بیشتر در برابر اسیدهای معده آسیب‌پذیر شوند. هم اسید معده و هم عفونت معده موجب تحریک معده شده و می‌توانند در نهایت باعث ایجاد زخم معده یا زخم اثنی عشر (نخستین قسمت روده کوچک) شوند.
علائم عفونت معده
بیشتر افراد مبتلا به عفونت معده هیچ علامتی ندارند. وقتی که عفونت منجر به زخم معده شود، علائم ممکن است شامل درد شکم باشد، به ویژه وقتی معده شما در شب یا چند ساعت پس از خوردن غذا خالی باشد. این درد معمولاً به صورت متناوب بروز می‌کند و ممکن است برود و بیاید. خوردن غذا یا مصرف داروهای آنتی اسید ممکن است این درد را کم کند. اگر درد به اندازه‌ای باشد که از بین نرود، باید به پزشک مراجعه کنید.
از علائم دیگری که ممکن است نشان‌دهنده عفونت معده باشد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آروغ زدن زیاد
- احساس نفخ در معده و شکم
- حالت تهوع
- سوزش معده
- درد معده
- تب
- کمبود اشتها یا بی‌اشتهایی
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص
اگر علائم زیر را مشاهده کردید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید
- مشکل در بلع
- کم‌خونی
- وجود خون در مدفوع
البته، این علائم ممکن است در بیماری‌های دیگر نیز دیده شود. بعضی از علائم عفونت معده نیز ممکن است توسط افراد سالم تجربه شوند. اگر هر یک از این نشانه‌ها ادامه یابد یا موجب نگرانی شود، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. اگر خون یا رنگ سیاهی در مدفوع یا استفراغ مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
“““html
به اینجا مراجعه کنید.
چه عواملی خطر ابتلا به عفونت معده را افزایش می‌دهند؟
- کودکان به دلیل عدم رعایت اصول بهداشتی بیشتر در معرض عفونت معده قرار دارند.
- خطر ابتلا به عفونت معده تا حدی به محیط زندگی و شرایط شما بستگی دارد. خطر شما بیشتر است اگر:
- در کشور در حال توسعه زندگی کنید.
- با افرادی که به عفونت معده مبتلا هستند، در یک خانه زندگی کنید.
- در مکان‌های شلوغ و پرجمعیت ساکن باشید.
- به آب گرم دسترسی نداشته باشید، چون آب گرم کمک می‌کند تا محیط خانه تمیزتر و عاری از باکتری باشد.
- از نژاد سیاه‌پوست آفریقایی یا مکزیکی باشید.
طبق گزارش کلینیک مایو، حدود 10 درصد از افرادی که دچار عفونت معده هستند، به زخم معده مبتلا می‌شوند. استفاده طولانی‌مدت از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی نیز خطر ابتلا به زخم معده را بالا می‌برد.
چگونه عفونت معده تشخیص داده می‌شود؟
پزشک شما احتمالاً درباره تاریخچه دارویی و خانوادگی شما سوال می‌کند. حتماً به پزشک بگویید که چه داروهایی، از جمله ویتامین‌ها یا مکمل‌ها، مصرف می‌کنید. اگر علائم زخم معده دارید، پزشک به طور خاص از شما درباره مصرف استروئیدها و مسکن‌ها سوال خواهد کرد.
پزشک شما همچنین می‌تواند آزمایش‌ها و روش‌های مختلف دیگری انجام دهد تا تشخیص خود را تأیید کند.
معاینه بدنی
در طول معاینه بدنی، پزشک معده شما را برای بررسی وجود هرگونه علائم نفخ، حساسیت یا درد معاینه می‌کند. همچنین به صداهای داخلی شکم شما گوش می‌دهد.
آزمایش خون
شما ممکن است به یک آزمایش خون نیاز داشته باشید تا عفونت میکروبی هلیکوباکتر پیلوری تشخیص داده شود. در این آزمایش، مقداری از خون شما از طریق دستتان خون‌گیری می‌شود و سپس به آزمایشگاه ارسال می‌گردد. اگر عفونت معده درمان نشده باشد، این آزمایش می‌تواند بهترین روش برای تشخیص و درمان آن باشد.
آزمایش مدفوع
برای بررسی علائم میکروب هلیکوباکتر پیلوری در مدفوع شما، نیاز به یک نمونه مدفوع است. پزشک به شما یک ظرف می‌دهد تا نمونه مدفوع را به خانه بیاورید و سپس آن را به پزشک برگردانید تا برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال شود. قبل از این آزمایش و تست تنفس، باید مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها متوقف شود.
تست تنفس
اگر تست تنفس انجام دهید، لازم است مقدار زیادی اوره ببلعید. اگر میکروبی به نام هلیکوباکتر پیلوری وجود داشته باشد، آنزیم‌هایی تولید می‌کند که به تجزیه این ماده و آزاد شدن دی‌اکسید کربن منجر می‌شود. این عمل با استفاده از دستگاه‌های خاص قابل شناسایی است.
آندوسکوپی
اگر آندوسکوپی انجام دهید، پزشک یک ابزار باریک و طویل به نام آندوسکوپ را از طریق دهان به معده و اثنی عشر شما وارد می‌کند. دوربینی که به آندوسکوپ متصل است، تصاویر را به یک مانیتور منتقل می‌کند تا پزشک بتواند آن را ببیند. هر ناحیه غیرطبیعی بررسی می‌شود و در صورت نیاز، پزشک می‌تواند از ابزارهای ویژه‌ای که با آندوسکوپ استفاده می‌شوند بهره ببرد.
“““html
مناطق نمونه برداری کند.
عوارض عفونت معده
عفونت معده که به خاطر میکروب هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می‌شود، می‌تواند به زخم‌های گوارشی منجر شود و این عفونت یا زخم ممکن است عوارض جدی‌تری به همراه داشته باشد. این عوارض شامل موارد زیر هستند:
- خونریزی داخلی: این زمانی رخ می‌دهد که زخم معده عروق خونی را بشکافد و معمولاً با کم‌خونی و فقر آهن همراه است.
- انسداد: زمانی اتفاق می‌افتد که مواد غذایی به شکل توده‌ای در معده جمع می‌شوند و حرکت نمی‌کنند.
- سوراخ معده: وقتی زخم معده دیواره معده را سوراخ کند.
- پریتونیت یا التهاب صفاق: یک عفونت در پوشش حفره شکمی که باعث دردهای شدید شکم می‌شود.
- در حالی که میکروب هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند عامل اصلی سرطان معده باشد، اما اکثر کسانی که به عفونت معده مبتلا هستند هرگز به سرطان معده مبتلا نمی‌شوند.
درمان عفونت معده
اگر شما دچار عفونت معده هستید، این موضوع تنها به خودی خود مشکل جدی برای شما ایجاد نمی‌کند و احتمال سرطان معده شما هم به اندازه زیادی کم است. بنابراین درمان آن همیشه الزامی نیست.
سرطان معده، زخم معده و مشکلات مرتبط دیگر به باکتری هلیکوباکتر پیلوری مربوط می‌شوند. اگر در خانواده شما سابقه سرطان معده یا زخم معده وجود دارد، پزشک شما ممکن است به درخواست آزمایش‌های خاصی بپردازد تا اطمینان حاصل کند. درمان زخم معده همچنین می‌تواند خطر سرطان معده را کاهش دهد.
به طور کلی، درمان شامل مصرف دو نوع آنتی‌بیوتیک مختلف به همراه دارویی است که باعث کاهش اسید معده می‌شود. کاهش اسید معده به آنتی‌بیوتیک‌ها کمک می‌کند تا بهتر عمل کنند. به این درمان «درمان سه‌گانه» می‌گویند.
پس از دوره درمان، شما باید یک آزمایش پیگیری انجام دهید تا بررسی شود که آیا عفونت معده از بین رفته است. در بیشتر موارد، یک دوره مصرف آنتی‌بیوتیک کافی است، اما ممکن است نیاز به مصرف داروهای بیشتری داشته باشید.
هیچ مدرکی وجود ندارد که تغذیه یا نوع غذاهایی که می‌خورید در ایجاد یا جلوگیری از زخم معده تأثیر داشته باشد. اما غذاهای تند، الکل و سیگار کشیدن می‌توانند زخم معده را بدتر کنند و روند درمان را مختل سازند.
عفونت معده در دراز مدت چه تاثیری دارد؟
برای بسیاری از افرادی که به میکروب معده مبتلا هستند، عفونت دچار مشکل خاصی نمی‌شود. اگر علائمش را دارید و درمان‌های لازم را انجام داده‌اید، پیش‌آگهی بلندمدت شما معمولاً خوب است. پزشک شما حداقل چهار هفته پس از پایان درمان شما را بررسی می‌کند تا مطمئن شود که عفونت معده به درستی درمان شده است. بسته به سن و سایر مشکلات پزشکی، ممکن است از تست تنفس یا آزمایش مدفوع برای بررسی اثرگذاری درمان شما استفاده کند.
اگر بیماری‌های مرتبط با عفونت معده دارید، آینده شما بستگی به این بیماری‌ها دارد؛ یعنی چه زمانی شناسایی و چگونه درمان شوند. ممکن است برای از بین بردن میکروب معده به بیش از یک دوره درمان نیاز داشته باشید.
اگر عفونت معده بعد از یک دوره درمان هنوز وجود داشت، زخم معده ممکن است دوباره عود کند و در موارد نادر، به سرطان معده برسد. اما تعداد کمی از افراد مبتلا به عفونت معده به سرطان معده دچار می‌شوند. با این حال، اگر سابقه خانوادگی سرطان معده دارید، باید به آزمایش و درمان عفونت معده اهمیت دهید.
توصیه های غذایی در صورت ابتلا به عفونت معده
از آنجا که ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری براساس مدت و شدت
“`
عفونت می‌تواند علائمی از قبیل التهاب معده یا زخم معده نشان دهد. برای بهبود وضعیت این بیماران، توصیه‌های غذایی عمومی برای همه بیماران گوارش صادق است: خوب جویدن غذا، خوردن وعده‌های کم و مکرر در طول روز و خودداری از وعده‌های سنگین قبل از خواب می‌تواند کمک کننده باشد. میوه‌ها و سبزیجات تازه و غذاهایی که دارای سلنیوم هستند مانند مغزها، به ویژه بادام هندی، غذاهای دریایی، گوشت مرغ، گوشت گوسفند و جگر برای سلامتی معده مفید هستند.
قبلاً به افراد مبتلا به زخم یا التهاب معده توصیه می‌شد از غذاهای اسیدی دوری کنند، اما اکنون می‌توان بر اساس تحمل فرد، برخی از این غذاها مانند مرکبات و گوجه‌فرنگی را مصرف کرد. نوشیدنی‌های الکلی می‌توانند وضعیت را بدتر کنند و نوشیدنی‌های کافئین‌دار مثل چای و قهوه ممکن است درد را افزایش دهند. مصرف پودر فلفل قرمز می‌تواند دو اثر متفاوت داشته باشد؛ اگر زیاد مصرف شود، ممکن است علائم را تشدید کند، اما مقدار کم آن می‌تواند به تولید موکوس و بهبود زخم معده کمک کند.
برخی غذاها ممکن است از معده در برابر باکتری هلیکوباکترپیلوری محافظت کنند یا در کنار درمان دارویی به از بین بردن این باکتری کمک کنند:
1. زردچوبه، عصاره زنجبیل و غذاهایی که حاوی مواد فنولیک هستند مانند قره‌قاط می‌توانند در از بین بردن این باکتری موثر باشند.
2. تحقیقات نشان داده‌اند که برخی از انواع عسل نیز در درمان هلیکوباکترپیلوری موثرند.
3. غذاهایی که حاوی سولفورفان هستند، از جمله انواع کلم، می‌توانند به عنوان باکتری‌کش قوی عمل کنند و در از بین بردن هلیکوباکترپیلوری موثر باشند.
4. مصرف سویا ممکن است تولید واسطه‌های التهابی ناشی از هلیکوباکترپیلوری را کاهش دهد.
5. پونه علاوه بر خاصیت آنتی‌اکسیدانی، می‌تواند به تخریب هلیکوباکترپیلوری کمک کند.
6. مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، به ویژه آنهایی که سرشار از ویتامین C، ویتامین E (انواع مغزها و دانه‌های روغنی)، و لیکوپن (سبزیجات و میوه‌هایی با رنگ قرمز) هستند، نیز می‌تواند مفید باشد.
7. مصرف پودر سیر نیز می‌تواند در کنار تجویز آنتی‌بیوتیک به کاهش عفونت و از بین بردن بیشتر این باکتری کمک کند.
بیشتر بخوانید:
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله رضیم