عقرب گاردیوم :
گاردیوم (نام علمی: Hemiscorpius lepturus) یک نوع عقرب سمی است که در استان خوزستان یافت میشود.
زهر این عقرب میتواند به راحتی یک انسان بالغ را به زمین بیندازد، در حالی که زهر دیگر عقربها فقط عوارض جزئی به همراه دارد.
این عقرب سمیترین نوع عقرب در دنیا است. حتی عقرب دمقرمز مکزیکی زیر آن قرار دارد. سم آن در شدت قابل مقایسه با سم عنکبوتهای خطرناک مثل بیوه سیاه است که در جنگلهای آمازون زندگی میکنند.
رنگ بدن نر آن به رنگ توسی متمایل به کرم و رنگ ماده آن کمی به قهوهای نزدیکتر است. شایعاتی وجود دارد که میگویند اگر کسی از این عقرب نیش بخورد و فلج نشود، حدود ۵ دقیقه وقت دارد تا سرم ضدسم را دریافت کند.
انقباضات عضلانی ناشی از گزش بسیار شدید است و ممکن است آرواره فرد از محل اصلی خود خارج شود.
علاوه بر این، سم این عقرب میتواند گلبولهای قرمز خون را تخریب کند. در جنوب ایران، به این عقرب، “عقرب بیشعور” نیز میگویند.
مشخصات عقرب گاردیوم :
سم این نوع عقرب به دلیل دارای بودن خاصیت سینوتوکسیک، باعث ایجاد آسیبهای پوستی در فرد میشود. به دلیل شباهت ظاهری بین ۶ زیرگونه موجود در ایران، مردم خیلی از اوقات این زیرگونهها را به اشتباه به نام گاردیوم خطاب میکنند، در حالی که گاردیوم تنها یکی از این ۶ زیرگونه است.
گزش این عقرب در نواحی جنوبی بسیار رایج و شناختهشده است و هر ساله بسیاری از افراد به خاطر نیش این عقرب آسیب میبینند.
در زیرگونه همیاسکرپیوس لپتروس یا گاردیوم، اندازه بدن عقرب بالغ بین ۵۰ تا ۸۵ میلیمتر است. بدن این عقرب باریک و تخت است و معمولاً به رنگ زرد یا زرد متمایل به قهوهای دیده میشود و یک نوار تیره رنگ روی قسمت شکمی آن قابل مشاهده است. طول دم این عقرب معمولاً از سایر عقربها بلندتر است.
عقرب گاردیوم بیشتر در مناطق شرجی و مرطوب و گرم آسیا و خاورمیانه یافت میشود و معمولاً به داخل خانهها نیز میآید. این عقرب به خوردن حشرات و بندپایان عادت دارد و بدن باریک و تخت آن به آن اجازه میدهد در شکافها و درزها پنهان شود.
این عقرب غیرفاپار شناخته شده و به نامهای گاردیوم یا گادیوم نیز نامیده میشود و به وفور در جنوب و جنوب غربی ایران یافت میشود. نرها دم بلندی دارند در حالی که مادهها دمهای کوتاهتری دارند.
نحوه عملکرد سم کژدم گاردیوم :
محل گزش شبیه سوختگیهای درجه ۳ است و بهبودی آن بسیار کند است. سم این عقرب بسیار قوی است و شامل مواد نئوروتوکسیک، کاردیوتوکسیک و هموتوکسیک است. زهر این عقرب میتواند موجب گسترش آسیب بافتی میشود و میتواند منجر به نارسایی کلیوی شود.
بسیاری از موارد گزش این عقرب منجر به مرگ افراد شده است. در ایران ۲ تا ۵ درصد از گزشهای این عقرب به مرگ منتهی شده است.
شایعاتی وجود دارد که میگویند در صورت گزش، فرد تنها ۵ دقیقه فرصت دارد تا سرم ضد زهر دریافت کند، ولی این ادعا از نظر علمی تأیید نشده و مدارکی برای آن موجود نیست.
زهر این عقرب به راحتی میتواند یک انسان بالغ را از پا درآورد در حالی که زهر دیگر عقربها معمولاً عوارض جزئی به دنبال دارد. همچنین سم این عقرب میتواند گلبولهای قرمز خون را تخریب کند و در مناطق جنوبی ایران به آن “عقرب مرگ” نیز میگویند.
عقرب گادیوم را میتوان در کجا پیدا کرد ؟
این عقرب در استانهای خوزستان (اهواز، ایذه، مسجدسلیمان، رامهرمز و شوش)، سمنان، فارس (شیراز)، کردستان (مریوان)، هرمزگان (بندرعباس)، بوشهر، ایلام (مهران، ایوان و دهلران)، لرستان (پلدختر و الیگودرز)، و کرمانشاه (جوانرود، سرپل ذهاب، قصرشیرین و پاوه) پراکندگی دارد.
کاربر گرامی، اگر این مطلب برای شما مفید است، لطفاً لایک کنید یا نظرات و تجربیات خود را با دیگر کاربران مجله رضیم به اشتراک بگذارید.
تهیه و گردآوری مجله رضیم
جهان باورصاد