“`html
همه چیز در مورد بلوک قلبی
بلوک قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که یک پیام الکتریکی که باید از قسمت‌های بالایی قلب (دهلیزها) به قسمت‌های پایینی (بطن‌ها) برود، با تأخیر یا اصلاً به آنها نمی‌رسد. در این وضعیت، هماهنگی بین انقباضات دهلیزها و بطن‌ها به هم می‌خورد. یعنی، قلب نمی‌تواند ضربان خود را به‌صورت طبیعی تغییر دهد؛ مثلاً در زمان فعالیت یا استرس نمی‌تواند سریع‌تر و در زمان استراحت کند‌تر بزند. بلوک قلبی ممکن است در هر سنی رخ دهد.
ساختار قلب
یک قلب سالم تقریباً ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه می‌زند. ضربان قلب نتیجه انقباض ماهیچه‌های قلب است که خون را در سراسر بدن به حرکت درمی‌آورد.قلب انسان شامل دو پمپ است: پمپ راست که خون را از قسمت‌های دیگر بدن دریافت می‌کند و به ریه‌ها می‌فرستد.
پمپ چپ که خون اکسیژنه را از ریه‌ها می‌گیرد و دوباره آن را به قسمت‌های مختلف بدن پمپ می‌کند. هر یک از این پمپ‌ها از یک دهلیز و یک بطن تشکیل شده است. دهلیزها خون را به بطن‌ها می‌فرستند و بطن‌ها با انقباض خود فشار زیادی به خون وارد می‌کنند تا آن را در مسیر گردش خون جلو ببرند.
قلب دارای یک سیستم خاص برای هدایت الکتریکی است که به آن اجازه می‌دهد ضربان طبیعی خود را حفظ کند. این سیستم پتانسیل‌های عمل را به تمام عضلات قلب می‌فرستد. هر بار که قلب می‌زند، یک پتانسیل عمل به‌طور خودکار آغاز می‌شود. این شروع از گره سینوسی واقع در دهلیز راست، نزدیک به ورودی ورید اجوف فوقانی است. پتانسیل عمل هم در دهلیزها و هم در گره و دسته A-V حرکت می‌کند و به بطن‌ها می‌رسد.
تحریک ریتمیک قلب
قلب دارای یک سیستم خاص برای تولید ایمپالس‌های ریتمیک است که باعث انقباضات مکرر می‌شود. این سیستم ایمپالس‌ها را به کل قلب می‌فرستد. به همین دلیل، دهلیزها زودتر از بطن‌ها منقبض می‌شوند و بطن‌ها فرصت کافی برای پر شدن بیشتر از خون را دارند.
دستگاه ویژه تحریک و هدایت در قلب
بخش‌های دستگاه هدایت ریتمیک و وظایف آنها به شرح زیر است:
- گره سینوسی یا گره سینوسی دهلیزی که ایمپالس قلبی را آغاز می‌کند.
- مسیر بین‌گره‌ای که ایمپالس‌ها را از گره سینوسی به گره دهلیزی-بطنی منتقل می‌کند.
- گره A-V که باعث تاخیر در انتقال ایمپالس‌ها از دهلیزها به بطن‌ها می‌شود.
- باندل (دسته) A-V که ایمپالس‌ها را کند می‌کند و آنها را از گره A-V به بطن‌ها می‌فرستد.
- باندل‌های راست و چپ فیبرهای پورکنژ که ایمپالس‌ها را به تمامی بخش‌های بطن‌ها منتقل می‌کنند.
- گره سینوسی کنترل کننده سرعت ضربان قلب است. این گره طبیعی‌ترین ضربان ساز قلب است چون سریع‌تر از بافت‌های دیگر دستگاه هدایتی قلب فعالیت می‌کند. وقتی که گره سینوسی فعال می‌شود، ایمپالس‌ها را به گره A-V و فیبرهای پورکنژ می‌فرستد و آنها را قبل از تخلیه خود، تحریک می‌کند.
بلوک قلبی چیست؟
گاهی اوقات مشکلات قلبی به دلیل اختلال در خود عضله قلب نیست، بلکه ناشی از ریتم غیر طبیعی قلب است. علت‌های ایجاد ریتم غیر طبیعی قلب عبارتند از:
- ریتم غیر طبیعی در گره سینوسی.
- مشکلات در انتقال پیام از گره سینوسی به دیگر قسمت‌های قلب.
- قطع یا توقف هدایت ایمپالس در قلب.
- وجود مسیر غیر طبیعی برای هدایت ایمپالس در قلب.
- تولید ناخواسته ایمپالس‌های غیر طبیعی در هر نقطه از قلب.
انواع بلوک قلبی
بلوک قلبی نوعی مشکل در سیستم الکتریکی قلب است که باعث تغییر در نواخت یا ریتم ضربان قلب می‌شود. ممکن است سیگنال‌های الکتریکی در بعضی نقاط کم یا متوقف شوند. بیشتر اوقات، بلوک قلبی به علت مشکلی در گره A-V اتفاق می‌افتد و این نوع بلوک شایع‌ترین نوع بلوک قلبی است. سطوح مختلف بلوک قلبی شامل:
بلوک قلبی درجه اول: سیگنال‌های الکتریکی تنها کمی کند می‌شوند و ممکن است هیچ علامتی نداشته باشید. بلوک قلبی درجه اول رایج است.
بلوک قلب درجه دوم: برخی از سیگنال‌های الکتریکی به بطن‌های قلب نمی‌رسند. ضربان
“`
قلب می‌تواند به طور آهسته یا نامنظم بزند.
بلوک درجه سوم (بلوک کامل قلب): در این حالت، سیگنال‌های الکتریکی از قسمت‌های بالایی قلب به قسمت‌های پایینی نمی‌رسد. این مشکل می‌تواند باعث شود که قلب نتواند خون و اکسیژن کافی به مغز و سایر قسمت‌های بدن پمپاژ کند.
علت‌های بلوک قلبی چیست؟
بلوک قلبی ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:
- بیماری‌های شریان‌های قلب.
- مشکلات در عضله قلب.
- حملات قلبی.
- برخی جراحی‌ها.
- مصرف بعضی داروها.
- افزایش سن.
- زایمان زودرس و مشکلات مادرزادی.
- بیماری‌های قلبی.
- تب روماتیسمی.
- عفونت‌های قلب.
- نشانه‌ها و علائم بلوک قلبی：
- خستگی.
- ضعف یا سردرگمی و احساس سبکی سر.
- تپش قلب یا کندی و نامنظمی در ضربان قلب.
- تنگی نفس.
- درد قفسه سینه.
- نارسایی قلب.
- غش کردن.
- از دست دادن ناگهانی هوشیاری.
- تشنج. در برخی موارد خفیف، ممکن است هیچ نشانه‌ای وجود نداشته باشد.
چگونه بلوک قلبی تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص بلوک قلبی چندین آزمایش وجود دارد. الکتروکاردیوگرام (ECG) رایج‌ترین این آزمایش‌هاست. تشخیص ممکن است با نوار قلبی و در صورت نیاز با تست ورزش یا سایر آزمایش‌های قلبی انجام شود.بررسی‌های تشخیصی خاص برای سنجش فعالیت الکتریکی قلب:
مانند استفاده از دستگاه هولتر که به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت به بیمار وصل می‌شود. این دستگاه می‌تواند اختلالات ضربان قلب را طی یک روز تا دو هفته بررسی کند و در زمان‌های مشخص، ضربان قلب را ثبت می‌کند.
چگونه بلوک قلبی درمان می‌شود؟
نوع درمان بستگی به نوع بلوک قلبی و علت آن دارد. معمولاً بلوک قلبی نیازی به درمان ندارد. اگر بلوک شدید باشد، ممکن است جراحی لازم باشد. در جراحی، یک دستگاه ضربان ساز زیر پوست قفسه سینه قرار داده می‌شود. ضربان ساز به کمک یک باتری، ضربان قلب را در ریتم سالمی نگه می‌دارد.
این دستگاه به طور معمول توسط پزشکان زیر پوست بیماران ایمپلنت می‌شود. سیم‌های متصل به دستگاه بر روی سطح قلب (در نوزادان) یا از طریق رگ‌ها به قلب (در کودکان بزرگ‌تر و نوجوانان) متصل می‌شوند. سیم‌های ضربان ساز به عنوان جایگزین سینوس و گره‌های A-V عمل می‌کنند و سیگنال‌های الکتریکی را به بطن‌ها می‌رسانند و مشکل بلوک قلب را حل می‌کنند.
نکات مهم برای افرادی که دچار بلوک قلبی هستند
برنامه درمانی خود را به دقت دنبال کنید و مطمئن شوید داروهای تجویز شده را به درستی مصرف می‌کنید. سعی کنید سبک زندگی سالمی داشته باشید، غذاهای سالم تهیه کنید و به وزن ایده‌آل خود برسید. اگر اضافه وزن دارید، سعی کنید وزن خود را کاهش دهید. ورزش‌های سبک ممکن است مناسب شما باشد.
اگر سیگاری هستید، ترک آن را در نظر بگیرید. خواب کافی داشته باشید و از پزشک خود بپرسید که چه فعالیت‌هایی برای شما مناسب است. از او بخواهید زمان مناسب برای بازگشت به فعالیت‌های عادی خود را مشخص کند و مراقبت از خود در خانه را یاد بگیرید.
چگونه می‌توان از بلوک قلبی پیشگیری کرد؟