با شروع تابستان، پنکه‌های سقفی و ایستاده به یکی از وسایل پرکاربرد برای خنک کردن هوا تبدیل می‌شوند. بنابراین کاملاً طبیعی است که برخی از کاربران با مشکلاتی در استفاده از آن‌ها روبرو شوند. از جمله شایع‌ترین مشکلات می‌توان به نچرخیدن پنکه یا کاهش سرعت چرخش آن اشاره کرد.
نکات کلیدی
سوختن یا اختلال در موتور پنکه یکی از دلایل اصلی نچرخیدن آن به شمار می‌آید.
فلایویل شکسته یکی دیگر از دلایل نچرخیدن پنکه‌های رومیزی، دیواری و ایستاده است.
بهتر است اگر پنکه کار نمی‌کند، هر چه سریع‌تر دوک و پره پنکه را بررسی و تمیز کنید.
انواع پنکه‌ها
قبل از اینکه به بررسی دلایل نچرخیدن پنکه بپردازیم، بهتر است با انواع پنکه‌های موجود در بازار آشنا شویم. آشنایی با این تنوع می‌تواند در تشخیص مشکل نچرخیدن پنکه و سایر اختلالات کمک کند. در ادامه با معروف‌ترین پنکه‌های موجود در بازار آشنا خواهیم شد.
پنکه‌های سقفی
پنکه سقفی یکی از محبوب‌ترین نوع پنکه‌ها در منازل و ادارات است. این پنکه از سقف آویزان شده و هوای کل اتاق را به گردش درمی‌آورد. پنکه‌های سقفی به راحتی روی انواع سقف‌ها نصب می‌شوند، از سقف‌های صاف گرفته تا شیب‌دار و بلند.
نصب آسان، قیمت مناسب و قابلیت استفاده در زمستان به دلیل ویژگی چرخش معکوس، از جمله مزایای این نوع پنکه‌هاست. معمولاً وقتی پنکه سقفی کار نمی‌کند، مشکل از موتور آن است.
پنکه‌های رومیزی
پنکه‌های رومیزی به دلیل قابلیت حمل آسان، گزینه محبوبی برای بسیاری از افراد هستند. این پنکه‌ها عموماً کوچک‌ترند و می‌توانند روی میز یا صندلی قرار بگیرند و با چرخش پره‌های خود، محیط را خنک کنند.
چرخش این جنبه از پنکه‌ها باعث می‌شود که هوای اتاق از چپ به راست خنک شود. اما یکی از مشکلات رایج این پنکه‌ها نچرخیدن به چپ و راست است که در ادامه در مورد عیب‌یابی آن صحبت خواهیم کرد.
پنکه ایستاده
پنکه‌های ایستاده مشابه پنکه‌های رومیزی هستند، اما این پنکه‌ها دارای پایه‌های تنظیم‌پذیرند که امکان تغییر ارتفاع آن‌ها را فراهم می‌کند. این پنکه‌ها سبک و با قیمت مناسب هستند.
معمولاً زمانی که پنکه ایستاده نچرخد، مشکل می‌تواند به خازن یا موتور مربوط باشد و بهتر است توسط یک تعمیرکار حرفه‌ای بررسی شود.
پنکه مه پاش
پنکه‌های مه پاش بهترین گزینه برای مناطق گرم هستند. این پنکه‌ها می‌توانند بخار آب تولید کنند و هوای محیط را خنک‌تر کنند.
این پنکه‌ها با کمک یک پمپ آب، غبار را به محیط اضافه می‌کنند. معمولاً این پنکه‌ها در مراکز تجاری و عمومی استفاده می‌شوند و گاهی مشکلات نچرخیدن آن‌ها به دلیل اختلال در پمپ‌های آب است.
پنکه‌های دیواری
پنکه‌های دیواری شباهت زیادی به پنکه‌های رومیزی دارند، با این تفاوت که آن‌ها روی دیوار نصب می‌شوند و هوای اتاق را خنک می‌کنند. معمولاً این پنکه‌ها برای منازلی با سقف‌های بلند مناسب هستند.
پنکه‌های پنجره‌ای
این پنکه‌ها به جالب‌ترین شکل عمل می‌کنند. آن‌ها در کنار یا روی پنجره‌ها نصب می‌شوند و هوای تازه را به داخل اتاق هدایت می‌کنند. این پنکه‌ها معمولاً دارای دو فن هستند و قیمت پایین و توانایی انتقال هوا به داخل خانه از مزایای آن‌هاست.
پنکه مخصوص کابینت
شاید عجیب به نظر برسد اما برخی کابینت‌ها به تهویه نیاز دارند؛ بنابراین پنکه‌های کوچک با صفحه‌نمایش LED در این کابینت‌ها نصب شده‌اند تا هوای داخل آن را خنک نگه‌دارند و از فاسد شدن بعضی مواد جلوگیری کنند.
پنکه
برج طبقه‌ای
پنکه برج یکی از انواع پنکه‌ها است که به‌خاطر طراحی خاص و مدرن خود، فضای کمتری را اشغال می‌کند. این پنکه‌ها به صورت بلند و باریک ساخته شده‌اند و می‌توانند فضای بیشتری را خنک کنند. نکته جالب این است که پنکه‌های برج برخلاف پنکه‌های ایستاده و رومیزی، پره‌های عمودی دارند.
پنکه بدون پره
پنکه‌های بدون پره یکی از جدیدترین و مدرن‌ترین انواع پنکه‌ها هستند. در این پنکه‌ها، فن در بخشی پنهان شده و باعث خنک شدن هوا می‌شود. این نوع پنکه‌ها به‌دلیل طراحی خاص و پیشرفته‌شان معمولاً قیمت بالاتری دارند.
پنکه‌های صنعتی
پنکه‌های صنعتی معمولاً قدرت بیشتری دارند و فن‌های بزرگ‌تری دارند که می‌توانند هوای آلوده‌ای که در محیط‌های صنعتی وجود دارد را به بیرون منتقل کنند. این پنکه‌ها برای استفاده در مکان‌هایی مانند کارخانه‌ها و کارگاه‌ها بسیار مناسب هستند.
پنکه اگزوز
پنکه‌های اگزوز معمولاً در مکان‌هایی مانند آشپزخانه و حمام نصب می‌شوند و وظیفه آن‌ها خارج کردن هوای گرم از فضا است. این پنکه‌ها معمولاً نزدیک سقف نصب می‌شوند و قیمت کمتری دارند.
علت نچرخیدن پنکه + راه حل مشکل
حالا که با انواع پنکه آشنا شدیم، وقت آن است که به دلیل نچرخیدن پنکه بپردازیم.
۱. فرسوده شدن دوک و بوش پنکه
یکی از دلایل نچرخیدن پنکه، فرسوده شدن دوک یا بوش آن است. اگر پره‌های پنکه نمی‌چرخند یا به آرامی می‌چرخند، بهتر است پنکه را خاموش کنید و بوش را تعویض نمایید تا عملکرد آن به حالت قبلی برگردد.
۲. دوک و پروانه کثیف
عموماً کثیفی و گرد و غبار جمع شده از دلایل اصلی نچرخیدن پنکه هستند. کثیفی وقتی تجمع می‌یابد که بر روی پروانه‌ها و دوک بنشیند و این می‌تواند باعث سنگین شدن آن‌ها شود و در نتیجه پنکه نچرخد. بهتر است هر وقت پنکه کار نکرد، دوک و پروانه را بررسی و تمیز کنید.
۳. نوسان برق
گاهی نچرخیدن پنکه به دلیل نوسان برق است. در این صورت بهتر است از محافظ‌ها بررسی کنید و یا با مولتی‌متر وضعیت برق را چک کنید و اگر نوسان در برق وجود داشت، برای جلوگیری از آسیب به پنکه آن را خاموش کنید.
۴. اختلال در موتور پنکه
اگر موتور پنکه سوخته باشد یا دچار مشکل شده باشد، این یکی از شایع‌ترین دلایل نچرخیدن پنکه است. علائمی مانند بوی سوختگی یا کار نکردن پنکه از نشانه‌های این مشکل است.
۵. سوختن خازن
بعضی اوقات، نچرخیدن پنکه به خاطر کهنه شدن یا سوختن خازن آن است. گرم شدن پنکه یا استفاده طولانی‌مدت از آن می‌تواند منجر به سوختن خازن شود. در این صورت، برای رفع مشکل باید خازن را با کمک تعمیرکار تعویض کنید.
۶. فلایویل شکسته
اگرچه این مورد نادر است، اما گاهی شکستن فلایویل می‌تواند دلیل نچرخیدن پنکه باشد. در این حالت شاید موتور کار کند اما تیغه‌ها به علت این مشکل کار نکنند. برای حل این مشکل باید فلایویل شکسته را با یک فلایویل جدید عوض کنید.
۷. یخ زدن بلبرینگ
در برخی موارد، یخ زدن بلبرینگ پنکه سقفی می‌تواند باعث نچرخیدن آن شود. در این صورت، تیغه‌ها به‌سختی حرکت می‌کنند. در این حالت، تعویض بلبرینگ یا تیغه‌ها می‌تواند به بهبود عملکرد پنکه کمک کند.
منبع : آچاره