“`html
پیشگیری و درمان دفع سخت مدفوع
ساعت24-یبوست به معنی متوقف شدن بیش از حد مواد دفعی در روده است. زمان دفع در هر فرد متفاوت است. برای بعضی افراد، دفع دو بار در روز طبیعی محسوب می‌شود و برای برخی دیگر، دو بار در هفته. اما معمولاً این عمل هر ۱۲ ساعت یا حتی هر ۷۲ ساعت یکبار اتفاق می‌افتد.
بیشتر مردم حداقل یک بار در زندگی خود یبوست را تجربه کرده‌اند. یبوست معمولاً مشکل حادی نیست، اما برای اینکه به دردسرهای آن مبتلا نشویم، باید درباره‌اش بیشتر بدانیم. یبوست یک بیماری نیست، بلکه می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌ها و مشکلات دیگری باشد. اگر رژیم غذایی‌تان شامل فیبر کافی نباشد، دچار یبوست می‌شوید. افراد مسن‌تر به احتمال زیاد بیشتر یبوست را تجربه می‌کنند. با این مطلب از رضیم همراه باشید تا با راهنمایی‌های مناسب برای درمان یبوست مزمن آشنا شوید.
یبوست چگونه به وجود می‌آید؟
یبوست معمولاً به خاطر اختلال عملکرد روده اتفاق می‌افتد، نه به دلیل مشکلات ساختاری. دلایل اصلی یبوست شامل موارد زیر است:
- نوشیدن آب کم در طول روز
- کمبود فیبر در رژیم غذایی
- تغییر در عادات غذایی، مثلاً در سفر
- نداشتن ورزش کافی
- مصرف زیاد لبنیات
- استرس
- نگهداشتن مدفوع به محض حس کردن نیاز به دفع
- استفاده بیش از حد از ملین‌ها که باعث ضعف حرکات روده می‌شود
- کم‌کاری تیروئید
- بیماری‌های عصبی مثل MS و پارکینسون
- مصرف داروهای حاوی کلسیم و آلومینیوم
- قرص‌های ضد افسردگی و آهن
- افسردگی و حالات روحی نامناسب
- اختلالات گوارشی و تغذیه‌ای
- بارداری
- سندرم روده تحریک پذیر (Irritable bowel syndrome)
————————————————————–
سرطان کولون
در موارد نادر، کمبود عصب رسانی به ماهیچه‌های روده نیز ممکن است باعث یبوست شود. یبوست یکی از مسائلی است که مردم تمایل به صحبت درباره‌اش ندارند و حتی در صورت داشتن این مشکل و احساس درد، نمی‌خواهند با پزشک یا دیگران مشورت کنند. بنابراین ضروری است که اطلاعات کاملی در این باره داشته باشید.
————————————————————–
یبوست چیست؟
یبوست زمانی به وجود می‌آید که حرکات روده به درستی انجام نشود یا تعداد آنها از حالت طبیعی کمتر شود. زمان هر حرکت روده‌ای ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد، به همین دلیل ممکن است کسی روزی سه بار دفع داشته باشد و دیگری فقط دو بار در هفته. معمولاً اگر فردی در مدت سه روز دفع نداشته باشد، این زمان طولانی در نظر گرفته می‌شود، زیرا بعد از این مدت، مدفوع سخت شده و دفع آن مشکل می‌شود.
————————————————————–
دلایل بروز یبوست
یبوست معمولاً به خاطر اختلالات عملکردی روده شکل می‌گیرد، نه مشکلات ساختاری. دلایل اصلی و عمده یبوست به شرح زیر است:
- نوشیدن آب ناکافی روزانه
- کمبود فیبر در رژیم غذایی
- تغییر در عادات غذایی روزمره، مانند در حین سفر
- عدم فعالیت کافی و ورزش نکردن
- مصرف زیاد لبنیات روزانه
- استرس
- نگهداشتن مدفوع در زمان احساس نیاز به دفع
- استفاده‌ی مکرر از ملین‌ها که در طولانی مدت حرکات روده را ضعیف می‌کنند
- کاهش فعالیت تیروئید یا هایپوتیروئیدیسم
- بیماری‌های عصبی مثل MS و پارکینسون
- مصرف داروهای حاوی کلسیم و آلومینیوم
- قرص‌های ضد افسردگی و آهن
- حالت‌های روحی نامناسب و افسردگی
- مشکلات گوارشی و تغذیه‌ای
- بارداری
- سندرم روده تحریک پذیر (Irritable bowel syndrome)
“““html
در موارد بسیار کم، عدم انتقال صحیح پیام‌های عصبی به ماهیچه‌های روده می‌تواند باعث ایجاد یبوست شود.
علائم یبوست چیست؟
به طور کلی، علائم یبوست شامل موارد زیر هستند:
- دفع مدفوع کمتر از دو بار در هفته یا سختی در دفع
- تورم شکم و درد در ناحیه روده
- احساس درد
- استفراغ
————————————————————–
علل مشکلات دفع مدفوع
علل شایع این مشکل ممکن است شامل اختلالات غدد درون‌ریز مانند دیابت و کم‌کاری تیروئید و همچنین بارداری باشد. در دیابت، آسیب‌های عصبی ایجاد شده، باعث کاهش حرکات روده و در نتیجه یبوست می‌شود. در دوران بارداری، به دلیل تأثیر هورمون‌های زنانه، حرکات روده کاهش یافته و در نتیجه یبوست در بیش از ۳۰ درصد از زنان باردار تجربه می‌شود؛ با این حال، این موضوع طبیعی است و پس از زایمان برطرف می‌شود.
علل دیگر یبوست می‌تواند شامل بیماری‌های سیستم عصبی مانند سکته‌های مغزی، تومور مغزی، بیماری ام اس، پارکینسون، و همچنین بیماری‌های مادرزادی مرتبط با سیستم عصبی روده باشد. مشکلات آناتومیک مانند هموروئید (بواسیر)، افتادگی لگن، انسداد در ناحیه انتهایی سیستم دفع و چسبندگی‌های روده نیز از دیگر دلایل ایجاد این مشکل هستند. داروها نیز می‌توانند باعث یبوست یا عدم کنترل در دفع شوند. از جمله داروهای این‌چنینی می‌توان به داروهای فشار خون، داروهای ضد افسردگی و آنتی‌اسیدهایی که حاوی آلومینیوم هستند و معمولاً برای ناراحتی معده استفاده می‌شوند، اشاره کرد.
————————————————————–
یبوست به چه دلایلی ایجاد می‌شود؟
گاهی اوقات رژیم‌های کاهش وزن می‌تواند باعث بروز یبوست شود، اما به طور کلی دلایل اصلی آن عبارتند از:
عدم تحرک کافی و کاهش فعالیت بدنی، چاقی، تنبلی روده‌ها، استفاده طولانی‌مدت از داروهای مسهل و ملین، مصرف کم میوه و سبزیجات، مصرف بیش از حد حبوبات و غلات بدون سبوس، انتخاب نان‌های سفید، مصرف آب کم، فشارهای روحی و عصبی، کمبود ویتامین‌های گروه B، خودداری از دفع مدفوع به‌موقع به خاطر تنبلی و بی‌حوصلگی، کمبود کلسیم و … .
شایان ذکر است که اضافه وزن و شکم بزرگ به دلیل عدم تحرک و فشار چربی‌ها بر روی روده‌ها می‌تواند مانع حرکت مناسب آنها شده و به یبوست منجر شود.
————————————————————–
عوارض یبوست چیست؟
یبوست به دلیل توقف طولانی‌مدت مدفوع در روده بزرگ می‌تواند عوارضی مانند بدخلقی، سردرد، بی‌حوصلگی، حالت تهوع و مشکلات گوارشی مانند درد شکم، عفونت روده‌ها، هموروئید (بواسیر)، و شقاق را ایجاد کند.
————————————————————–
چند توصیه برای پیشگیری از یبوست:
- به طور منظم و مکرر آب بنوشید و از مصرف چای غلیظ پرهیز کنید.
- هر روز از میوه‌ها و سبزی‌ها استفاده کنید.
- تا جایی که ممکن است میوه‌ها را با پوست مصرف کنید.
- مصرف میوه‌ها و سبزیجات به تأمین فیبر رژیمی کمک کرده و موجب سیری و افزایش حرکات سیستم گوارشی می‌شود. همچنین، میوه‌ها به دلیل داشتن ویتامین‌ها و مواد معدنی به سلامت روحی و جسمی شما کمک می‌کنند.
- از میوه‌های ملین مانند انجیر و آلو بیشتر استفاده کنید.
- حبوبات و غلات را با پوست مصرف کنید.
- بهتر است به جای نان‌های سفید، نان‌های سبوس‌دار مانند سنگک، بربری و نان جو را انتخاب کنید.
- در هنگام دفع مدفوع سهل‌انگاری نکنید و به موقع اقدام کنید.
“““html
- از مصرف مداوم و خودسرانه قرص‌های ملین و مسهل پرهیز کنید، زیرا این کار می‌تواند باعث تنبلی روده‌ها شود.
- سعی کنید کمتر تحت فشارهای روحی قرار بگیرید و بی‌دلیل عصبانی نشوید.
- وزن اضافی خود را کاهش دهید.
- به طور مرتب ورزش‌هایی مرتبط با شکم انجام دهید تا علاوه بر کوچک شدن شکم، حرکات روده‌ها نیز بهبود یابد.
- هر روز ورزش کنید و پیاده‌روی کنید تا علاوه بر کاهش وزن، از نظر روحی نیز احساس بهتری داشته باشید.
- تمرین ورزشی که در ادامه توضیح داده می‌شود را هر روز به طور مرتب انجام دهید.
————————————————————–
ورزشی مؤثر و مفید برای پیشگیری و درمان یبوست:
ورزش‌ها به تنظیم فعالیت اعضای بدن کمک می‌کنند، اما این ورزش ویژگی‌های خاصی دارد، از جمله:
- در دفع مواد زاید مؤثر است.
- اجابت مزاج را به حالت طبیعی و منظم برمی‌گرداند.
- برای انقباض و تقویت عضلات شکم مفید بوده و از بزرگ شدن آن جلوگیری می‌کند.
حرکات زیر را انجام دهید:
۱) بایستید و پاها را چند سانتی‌متر از هم جدا کنید، کمی زانوها را خم کنید. کمی به جلو خم شوید و کف دست‌ها را روی ران‌های خود بگذارید به طوری که انگشتان رو به داخل باشند.
۲) هوای داخل ریه‌ها را تا حد امکان از دهان خارج کنید. (در حین انجام این ورزش، ریه‌ها باید خالی از هوا باشند.)
۳) شکم را به داخل و بالا بکشید به طوری که به ستون مهره‌ها فشار بیاورید (عضلات شکم را منقبض کنید) و برای یک ثانیه نگه دارید و یک، دو، سه بشمارید.
۴) سپس عضلات شکم را شل کنید به طوری که شکم آزاد شده و به جلو بیاید.
۵) بدون اینکه نفس بکشید، دوباره شکم را به داخل و بالا بکشید و برای یک ثانیه در حال انقباض نگه دارید و یک، دو، سه بشمارید و سپس رها کنید. این عمل را به مدت چهار تا پنج بار تکرار کنید، در حالی که هنوز نفس خود را تجدید نکرده‌اید و پس از آن راست بایستید و شروع به نفس کشیدن کنید. چند دقیقه استراحت کنید تا نفس شما به حالت طبیعی و راحت برگردد.
۶) تمام حرکات از شماره یک تا پنج را مجدداً تکرار کنید.
————————————————————–
چند نکته که در هنگام انجام این تمرین باید در نظر داشته باشید:
پنج بار تکرار در هر بار شروع خوبی است. همیشه مطمئن شوید که قبل از انقباض شکمی، هوای ریه‌های خود را کاملاً خالی کرده‌اید و در حالی که این حرکات را انجام می‌دهید، اجازه ندهید کمترین مقدار هوا به داخل ریه‌ها برود.
توصیه می‌شود انقباض‌های عضلات شکمی را جلوی یک آینه انجام دهید. وقتی می‌بینید که شکم را محکم به داخل و به سمت ستون فقرات کشیده‌اید و یک قوس ایجاد شده است، مطمئن خواهید شد که درست انجام داده‌اید.
انقباض شکمی باید زمانی انجام شود که معده خالی باشد. به طور کلی، بهترین زمان این است که قبل از صبحانه و وقتی از خواب بیدار می‌شوید، این حرکات را انجام دهید.
————————————————————–
یبوست مزمن چیست؟
تعریف دقیقی برای یبوست وجود ندارد. برای خیلی از افراد، یبوست می‌تواند با یک یا چند مورد از علائم زیر بروز کند:
▪ اجابت مزاج به میزان کمتر از سه بار در هفته.
▪ وجود مدفوع سخت و گلوله‌ای.
▪ مدفوعی…
“““html
که به سختی دفع می‌شود.
▪ داشتن اجابت مزاج دردناک.
▪ احساس عدم تخلیه کامل پس از اجابت مزاج.
▪ برای اینکه بفهمید چرا یبوست پیش می‌آید، باید اول عملکرد طبیعی روده را بشناسید.
عملکرد طبیعی روده
غذاها و مایعات سفر طولانی خود را در دستگاه گوارش شما با عبور سریع از دهان تا معده آغاز می‌کنند. عضلات معده شل می‌شوند تا جا برای غذایی که بلعیده‌اید فراهم شود، اما مایعات در طی ۲۰ دقیقه به روده کوچک وارد می‌شوند و مواد جامد چند دقیقه دیرتر به آنجا می‌رسند. اگرچه این فرایند از معده و دهان شروع می‌شود، اما بیشتر مراحل گوارش در روده کوچک انجام می‌شود. وقتی غذا و مایعات به خون وارد می‌شوند، محتویات روده سفت‌تر و فشرده‌تر می‌شوند.
دیواره روده دارای عضلاتی است که به طور منظم منقبض شده و غذا را به جلو می‌رانند. یک شبکه بزرگ از اعصاب این انقباضات را هماهنگ کرده و هورمون‌های مختلف این روند را تنظیم می‌کنند.
در افراد سالم حدود شش ساعت طول می‌کشد تا غذا از روده کوچک عبور کند. سپس مواد غذایی وارد روده بزرگ یا کولون (یا قولون) می‌شوند. آب اضافی این غذا در روده بزرگ جذب می‌شود و میلیون‌ها باکتری که در آنجا زندگی می‌کنند، به مدفوع بو و رنگ خاصی می‌دهند. انقباضات غیرارادی عضلات دیواره روده بزرگ محتویات غذایی را به جلو می‌رانند. زمان لازم برای عبور مواد از کولون متفاوت است و در افراد سالم به طور متوسط به ۱۸ تا ۲۰ ساعت می‌رسد.
سپس نوبت به راست‌روده می‌رسد که در انتهای کولون قرار دارد. روده بزرگ می‌تواند مقدار زیادی مدفوع را در خود نگه دارد. وقتی راست‌روده پر می‌شود، علائمی از نیاز به تخلیه می‌فرستد. در این حالت دو حلقه عضلانی که مجرای مقعد را بسته‌اند و از نشت مواد جلوگیری می‌کنند، شروع به شل شدن می‌کنند. همزمان عضلات روده بزرگ منقبض می‌شوند تا مدفوع را به بیرون برانند و انقباض عضلات شکمی این کار را تسهیل می‌کند.
اختلال در این فرایند پیچیده می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند.
لطفاً اگر سوال یا نکته‌ای درباره مطلب پیشگیری و درمان دفع سخت مدفوع دارید، آن را در قسمت نظرات با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.
منبع:سایت خبری تحلیلی
————————————————————–
مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی
سایت رضیم
“`