“`html
فرق املا و انشا
املا یک درس مهم در آموزش رسمی کشور است و در دوره ی ابتدایی بسیار مهم است.
انشا به معنی خلق کردن و به وجود آوردن چیزی جدید است. انشا به نوشته‌ای گفته می‌شود که نویسنده آن را از افکار و کلمات خود می‌نویسد.
املا با انشا چه فرقی دارد؟
تعریف املا
در اصطلاح، نوشتن یک کلمه به روش صحیح، دیکته نامیده می‌شود که به معنی نوشته‌ای است که یک نفر می‌خواند و دیگری می‌نویسد. می‌توانیم آن را برنویسی یا نوشته گفتاری بنامیم.
هدف‌های املا چیست؟
هدف‌های املا که در کتاب‌های آموزشی آمده، به این شرح است :
- ارزیابی و تمرین آنچه دانش‌آموزان در کتاب‌های درسی یاد گرفته و توانایی آن‌ها در نوشتن درست کلمات.
- یادگیری کلمات مهم و رایج برای کمک به خواندن و نوشتن.
- آموزش قواعد نگارش و نوشتن صحیح کلمات و یادگیری معانی و کاربرد کلمات جدید.
- شناسایی اشتباهات املایی و تلاش برای رفع آن‌ها و افزایش دایره واژگان.
- رسیدن به مرحله خودآموزی.
- دانش‌آموز به تدریج زیبایی‌ها و دقایق خط فارسی را درک کرده و در نوشتن رعایت کند.
- تقویت حافظه بصری برای حفظ شکل و معانی کلمات.
- افزایش تحمل دانش‌آموزان در نوشتن متون طولانی و سرعت نوشتن آن‌ها.
- تقویت مهارت گوش دادن.
- ایجاد هماهنگی بین چشم، گوش و دست.
از این رو، ساعت املا تنها به دیکته کردن معلم و نوشتن دانش‌آموز نیست، بلکه املا هم مانند سایر دروس باید آموزش داده شود و فقط به عنوان ارزیابی مطرح نشود.
اهمیت املا چیست؟
اگر خط وجود نداشت، گذشتگان ما نمی‌توانستند آثار خود را برای نسل‌های بعدی بگذارند. به همین دلیل گفته‌اند که: «علم شکار ارزشمند بود که به دام خط افتاد و باقی ماند.» اگر خط نبود، دانش و تجربیات بشر فراموش می‌شد. دانش بشر با نوک قلم روی سطوح مختلف مانند سنگ و چوب، و در نهایت روی کاغذ به شکل نشانه‌هایی درآمد که به آن خط می‌گوییم. اگر امروزه از گذشتگان خود خبری داریم، به خاطر همین پدیده ارزشمند یعنی خط است. هرچه خط دقیق‌تر و درست‌تر باشد، بهتر می‌تواند معانی را منتقل کند.
تفاوت املا با انشا
انشاء چیست؟
در لغت‌نامه، انشاء به معنی آفرینش، نویسندگی و تهیه نوشته‌ای زیبا و دلنشین است. انشاء یعنی تنظیم افکار به گونه‌ای که بیان محکم و جذابی به وجود آید؛ اگر افکار به خوبی منظم نشوند، بیان آن مبهم و دشوار خواهد بود.
به همین دلیل، انشاء به معنی نظم دادن به افکار و نوشتن آن‌ها است و به فن انشاء مربوط می‌شود که به معنای ایجاد و خلق کلام است.
معادل فارسی انشاء، دبیری است که به مفهوم منشی‌گری و نوشتن بر می‌گردد.
“`
در حوزه ادبیات، انشاء به معنای نوشتن جملات و عباراتی است که افکار نویسنده را به صورت روشن و زیبا بیان می‌کند، به طوری که خواننده بتواند به راحتی آن‌ها را بفهمد و از خواندن آن‌ها لذت ببرد.
اهداف آموزش انشاء
یکی از اهداف درس انشاء در مدارس این است که قدرت استدلال، تفکر و دقت دانش‌آموزان را تقویت کند و آن‌ها را وادار به مشاهده دقیق، گوش دادن درست و سپس بیان و نوشتن آنچه دیده و شنیده‌اند به شکل ساده و روشن نماید. این فرایند از جملات ساده شروع می‌شود و تا نوشتن مقالات در موضوعات مختلف گسترش می‌یابد. هدف اصلی آموزش انشاء، کمک به شکوفایی و پرورش استعدادهای نهفته و خلق آثار ادبی است.
به طور خلاصه، اهداف آموزش انشاء شامل موارد زیر است:
- آشنایی با اصول صحیح نویسی، قواعد نگارش، املاء و ویرایش
- ایجاد نگرش مثبت نسبت به انواع نوشته‌ها
- شکوفایی استعدادهای نهفته
- بازگویی افکار و احساسات
- تقویت توانایی توصیف، استدلال، تفکر منطقی، دقت و خلاقیت
- تشخیص نوشته‌های صحیح از نادرست
- تقویت مهارت‌های چهارگانه زبان (گوش دادن، صحبت کردن، خواندن و نوشتن)
- یادگیری اعتماد به نفس.
انواع انشاء
انشاء توصیفی یا وصفی، ساده‌ترین نوع انشاء است که در آن، دانش‌آموز چیزی را که در اطراف خود می‌بیند یا می‌شنود یا احساس می‌کند، توصیف و تعریف می‌کند.
- انشاء تحقیقی (گزارش‌نویسی): این نوع انشاء را برخی به عنوان نوعی نوشتار نقلی می‌شناسند. در زمانی که دانش‌آموزان به گردش علمی می‌روند، معلم می‌تواند از آن‌ها بخواهد که گزارشی از آن روز تهیه کنند. برای تهیه گزارش معمولاً نیاز به تحقیق، پرسش و جستجو هست. به عبارتی، هر انشایی که نیاز به تحقیق داشته باشد، گزارش‌نویسی نامیده می‌شود.
- انشای نقلی: برای بیان داستان زندگی خود یا دیگران کاربرد دارد، و معلم می‌تواند برای آموزش این نوع انشاء، تمرین‌هایی از جمله داستان‌گویی، نوشتن خلاصه متنی که خوانده شده و فعالیت‌های انجام شده در زمان مشخصی را ارائه دهد. برای مثال، نوشتن درباره کارهایی که در یک روز خاص انجام شد.
- برگرداندن شعر به زبان ساده و نثر امروز: معلم می‌تواند اشعار مناسبی از کتب درسی یا خارج از کتاب به دانش‌آموز بدهد و بخواهد آن‌ها را به نثر ساده امروزی بنویسند. در این نوع نوشتار، دانش‌آموزان باید مراقب باشند که از موضوع خارج نشوند و تنها مفهوم شعر را به زبان ساده و روشن بیان کنند.
- انشای تخیلی: این نوع انشاء حاصل خلاقیت و فکر دانش‌آموز است و اغلب هیچ پایه واقعی ندارد. این نوع نوشتار فرصتی عالی برای شناخت افکار و آرزوهای دانش‌آموز فراهم می‌آورد. معلم می‌تواند شروع یک داستان را بگوید و از دانش‌آموزان بخواهد آن را ادامه دهند یا بخواهد که قصه‌ای درباره اشیاء بنویسند.
- خلاصه‌نویسی: این نوع نوشتار به پرورش توانایی نویسندگی و درک مطلب کمک می‌کند و کودکان را آماده می‌کند تا در مواقع لازم، محتویاتی از یک درس یا مقاله را استخراج کنند.
- نامه‌نگاری: نگارش نامه به معنای بیان کتبی موضوعی است برای فردی که در آن لحظه حضور ندارد. نامه‌ای که می‌نویسیم، نمایانگر شخصیت، فرهنگ، ادب و سلیقه ماست و باید تأثیر مشابهی بر خواننده بگذارد که شخصیت خود ما دارد.
فرق انشاء و املاء
تفاوت املا با انشاء در چیست؟
فرم املاء و انشاء این است که در املا، کلمات را می‌گوییم و می‌نویسیم و سپس به بررسی آن‌ها می‌پردازیم تا صحت نگارش را بفهمیم. اما انشاء، مجموعه‌ای از کلمات و جملاتی است که از ذهن و تجربیات ما سرچشمه می‌گیرد و در مورد یک موضوع خاص نوشته می‌شود. انشاء دارای انواعی مانند انشای ساختاری یا تصویر نویسی است. در ساختن مطلب، در انتخاب کلمات و توصیفات می‌توانیم آزاد باشیم، اما هم در املا و هم در انشاء باید قوانین نگارش را رعایت کنیم.