“`html
با این بخش از رضیم همراه باشید تا با مراقبت از مبتلایان به ام.اس و توجه به تغذیه این بیماران آشنا شوید.
نکات مراقبتی برای افراد مبتلا به بیماری ام اس
گرما و محیط‌های گرم برای افراد مبتلا به ام.اس مانند سم عمل کرده و علائم بیماری را بدتر می‌کند. بنابراین، سعی کنید خانه و محل کار آنها را خنک نگه دارید و به یاد داشته باشید که استحمام طولانی، دوش آب داغ و بودن در محیط‌های گرم و پربخار مانند سونا باعث تشدید علائم بیماری می‌شود. گرچه هنوز علم به‌طور دقیق نمی‌داند که چرا افراد به بیماری «مولتیپل اسکلروز» یا ام.اس (MS) مبتلا می‌شوند و چه کسانی بیشتر در معرض آن هستند، اما متخصصان شواهد بیشتری از نحوه بروز آن به دست آورده‌اند.
آنها توضیح می‌دهند که وقتی سیستم ایمنی بدن که قرار است فرد را در برابر بیماری‌ها محافظت کند، به شکل غیرطبیعی و به دلایل نامشخص، به غلاف چربی سلول‌های عصبی در مغز و نخاع حمله می‌کند، غلاف‌های چربی (میلین) در عصب‌ها آسیب می‌بیند. این آسیب‌ها منجر به ناتوانی‌ها و اختلالاتی در فرد می‌شود. در مراحل پیشرفت بیماری، این آسیب‌ها می‌توانند همه اعضای بدن از دست و پا تا حافظه را تحت تأثیر قرار دهند و بر روی کنترل و رفتار بیماران تأثیر داشته باشند.
بنابراین، شخص مبتلا به ام.اس به مرور زمان در اعمالی مثل راه رفتن، صحبت کردن و دیدن دچار مشکل می‌شود و این مسائل می‌تواند زندگی روزمره او را تحت تأثیر قرار دهد. میلین یا بافت چربی، در واقع پوششی است که رشته‌های عصبی را محافظت می‌کند. در طی حمله ام.اس و تخریب نواحی چربی، مناطقی معروف به جوشگاه بر روی آن ایجاد می‌شود. این حالت به نام اسکلروز شناخته می‌شود. ممکن است در خلال این حمله، سیستم ایمنی بدن علاوه بر میلین، رشته‌های عصبی را نیز هدف قرار دهد. این وضعیت امکان ردو بدل شدن پیام‌های الکتریکی بین مغز و رشته‌های عصبی را ناممکن می‌سازد.
21 نکته مراقبتی برای بیماران MS
1. استفاده از فیزیوتراپی می‌تواند به شما در کنترل مشکلات مثانه و سفتی آن کمک کند.
2. ورزش کردن به کاهش علائم ام.اس کمک می‌کند، اما باید مراقب باشید که زیاده‌روی نکنید. برای اطلاعات بیشتر با پزشکتان مشورت کنید.
3. سعی کنید کمک و حمایت لازم را پیدا کنید. صحبت کردن با مشاور در رابطه با تاثیرات بیماری می‌تواند به شما یاری رساند.
4. مشکلات کنترل ادرار می‌تواند عوارض منفی برای مردان و زنان مبتلا به ام.اس ایجاد کند، خوشبختانه تغییر در شیوه زندگی مثل نوشیدن مایعات و استفاده از داروها می‌تواند مفید باشد.
5. داروی مناسب برای ام.اس می‌تواند به کاهش تعداد ضایعات مغز و نخاع کمک کند.
6. یک رژیم غذایی سالم می‌تواند به شما کمک کند تا انرژی کافی داشته باشید و با عفونت‌ها مقابله کنید.
7. پیوستن به گروه‌های حمایتی می‌تواند راهی خوب برای کسب آگاهی از روش‌های مختلف زندگی با ام.اس باشد.
8. می‌توانید با فیزیوتراپی توانایی حرکت، تعادل، مقابله با خستگی و درد، و در نهایت بهبود تعادل خود را افزایش دهید.
9. نوشتن تجربیات و احساسات خود در مواجهه با ام.اس نه تنها مفید است، بلکه می‌تواند ابزاری ارزشمند برای پزشکتان باشد.
10. ماساژ می‌تواند به کاهش استرس و افسردگی که می‌تواند وضعیت ام.اس را بدتر کند، کمک کند. ممکن است بخواهید این روش را امتحان کنید.
11. یادگیری مهارت‌های یک شغل کوچک می‌تواند برایتان ماندگاری داشته باشد. با یادگیری مهارت‌های جدید، بر محدودیت‌های خود فائق بیایید.
12. گرچه ام.اس بر روی عضلات پا، ساق پا و لگن تأثیر می‌گذارد، اما بسیاری از مبتلایان هرگز به صندلی چرخدار نیاز پیدا نمی‌کنند.
13. چرا هنوز درمان قطعی برای ام.اس وجود ندارد؟ زیرا دانشمندان هنوز به دنبال یافتن علت آن هستند، اما خوشبختانه درمان‌های زیادی وجود دارد.
14. آیا در چشم‌های خود احساس درد یا تاری دید می‌کنید؟ کورتون می‌تواند به شما در کاهش این علائم کمک کند.
15. نگران ایمن بودن محل کار خود نباشید. از یک مشاور بخواهید تا محل کارتان را از این نظر بررسی کند.
16. آیا در تأمین دارو مشکل دارید؟ شرکت‌های بیمه یا بعضی از مؤسسات خیریه می‌توانند در این زمینه کمک کنند.
17. روش‌های متنوعی برای درمان ام.اس وجود دارد. هنگام انتخاب درمان‌ها به سبک زندگی و عوارض جانبی داروها توجه کنید.
18. آیا استرس دارید؟ سعی کنید به کلاس‌های یوگا یا تای‌چی بروید. این روش‌ها به حفظ و موازنه انرژی، تعادل و انعطاف‌پذیری کمک می‌کنند. همچنین می‌توانند استرس را کاهش دهند.
“““html
را هم کاهش می دهند.
19. گرچه داروهای موجود نمی‌توانند بیماری ام اس را به طور کامل درمان کنند، اما می‌توانند شدت و تعداد حملات این بیماری را کاهش دهند.
20. آیا از لرزش دست‌هایتان خسته شده‌اید؟ از پزشکتان بپرسید آیا تحریک عم عمق مغز می‌تواند به شما کمک کند یا خیر.
21. طب سوزنی می‌تواند به کاهش علائم ام اس مانند درد، اسپاسم عضلانی و ضعف در کنترل ادرار کمک کند.
مصرف چربی‌ها
مصرف چربی‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا می‌توانند ترکیبات مضری برای دستگاه عصبی مرکزی ایجاد کنند و در مقابل چربی‌های ضروری به ترمیم و نگهداری سلول‌های عصبی کمک می‌کنند. لذا باید مراقب نوع و مقدار چربی‌هایی که مصرف می‌کنید باشید، به‌خصوص با توجه به ارتباط آنها با بیماری‌های قلبی و افزایش وزن. به همین دلیل چربی‌های گیاهی غیراشباع بهتر است جایگزین چربی‌های حیوانی اشباع شوند. چربی‌های گیاهی مانند روغن آفتابگردان، روغن کانولا و روغن ذرت از این دسته هستند.
مواد غذایی مضر برای بیماران MS :
1- غذاهای چرب، به خصوص گوشت‌های چرب و تمام انواع چربی‌های حیوانی
2- محصولات لبنی پرچرب
3- سس‌های مایونز و سایر سس‌های چرب
4- غذاهای شیرین مانند کیک، بیسکوییت، شیرینی و آب‌نبات
5- غذاهای حساسیت‌زا مانند تخم‌مرغ، شیر، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، بادمجان، مخمر، نان گندم، شکر، برخی میوه‌ها (بسته به واکنش فرد)، مواد غذایی که رنگ‌های افزودنی دارند مثل نوشابه‌ها یا با مواد نگهدارنده مانند کنسروها، ادویه‌ها و تمام میوه‌ها و سبزیجاتی که به‌خوبی شسته نشده‌اند یا با مواد شیمیایی رشد کرده‌اند که ممکن است مضر باشند. بیماران باید به دقت رژیم غذایی‌شان را تنظیم کنند و غذاهای حساسیت‌زا را حذف کنند.
6- قهوه، الکل، نوشابه‌های گازدار و چای
مواد غذایی مفید برای بیماران MS :
1- چربی‌های اُمگا-3 و اُمگا-6. منبع اصلی اسیدهای چرب اُمگا-3، ماهی‌ها به خصوص ماهی ساردین و سالمون هستند و دیگر منابع غذایی شامل روغن سویا و کانولا، جوانه گندم، گردو، روغن تخم کتان، سبزیجات برگ سبز و روغن کبد ماهی است. اسیدهای چرب اُمگا-6 نیز در روغن‌های گیاهی مانند روغن ذرت، روغن کانولا، روغن سویا و روغن آفتابگردان وجود دارند.
2- میوه‌ها و سبزی‌های تازه و تمیز (به خصوص سبزی‌های با برگ سبز تیره)
3- جوانه‌ها، به خصوص جوانه یونجه که باید در شروع جوانه‌زنی مصرف شوند.
4- پودر جلبک‌های آب‌های شیرین که به صورت بسته‌بندی شده در برخی فروشگاه‌ها وجود دارد.
5- مایعات: روزانه 2 لیتر آب تازه و تصفیه شده (۸ لیوان)، چای‌های گیاهی به جای چای معمولی و آب میوه رقیق شده.
اثرات برنامه غذایی مناسب
مواد غذایی نه تنها انرژی لازم را به بدن می‌رسانند بلکه به حفظ عملکرد مناسب و تقویت دستگاه‌های مختلف بدن (دستگاه ایمنی، قلب و عروق، اعصاب و …) کمک می‌کنند و نتیجه آن احساس سلامت و بهبود روحی و جسمی است که در بیماری‌های مزمن بیشتر به چشم می‌آید. برنامه غذایی باید شامل مواد مغذی و لازم باشد. بنابراین بهتر است قبل از خرید، فهرست کلی نیازهای خود را از نظر نوع و مقدار اقلام مورد نیاز تهیه کنید.
مصرف کافی و مناسب ویتامین‌ها مانند ویتامین‌های C و E و گروه B و همچنین مواد معدنی مانند منگنز، منیزیم، مولیبدن، سلنیم و روی نیز برای حفظ سلامتی بیماران ضروری است و مصرف بیش از حد و بدون نیاز ویتامین‌هایی مثل A و B6 ممکن است خطرناک باشد. با توجه به اهمیت چربی‌ها در متابولیسم بدن و تولید انرژی برای عملکردهای حیاتی و لزوم وجود چربی‌ها برای ساخت بافت‌های مهم بدن، مصرف انواع چربی‌های مفید، به ویژه چربی‌هایی که شامل اُمگا-3 و اُمگا-6 هستند و نقش حفاظتی در جلوگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی دارند، برای بیماران توصیه می‌شود.
دستورهای پرستاری در خانه
به عنوان اولین قدم، از پزشک و بخصوص از انجمن‌های مربوط به بیماران MS، روش‌های مراقبت و پرستاری از این افراد را بیاموزید.
به یاد داشته باشید که حمایت و پشتیبانی از بیمار می‌تواند به تقویت روحیه او کمک کند. در غیر این صورت، ناامیدی در فرد مبتلا ممکن است ایجاد شود و باعث افسردگی شود، به خصوص به دلیل نبودن راه‌های درمانی.
یکی از…
“`
مواردی که می‌تواند باعث بدتر شدن و سرعت گرفتن از کار افتادگی در بیماران مبتلا به ام.اس شود، شامل از دست دادن روحیه و ناامیدی است. اما برعکس، هر چقدر بیمار خوشحال‌تر و با روحیه‌تر باشد و کمتر خود را در مقابل نقص‌ها و ناامیدی ضعیف احساس کند، پیشرفت بیماری کمتر و از کار افتادگی‌های ناشی از این بیماری دیرتر برای او پیش می‌آید.
ورزش می‌تواند به این بیماران کمک زیادی کند؛ از نظر جسمی، فعالیت بدنی متابولیسم بدن را بهبود می‌بخشد و مشکلاتی مانند یبوست را کاهش می‌دهد. از نظر روانی نیز، ورزش می‌تواند احساس بهتری به بیمار بدهد. بنابراین، اگر یکی از نزدیکانتان به ام.اس مبتلا است، او را به ورزش کردن تشویق کنید، با این حال باید توجه داشته باشید که هم در ورزش و هم در انجام کارهای روزمره، از فشار بیش از حد به او پرهیز کنید.
در برخورد با بیمار، صبور باشید و او را مجبور به عجله در کارهایش نکنید. به یاد داشته باشید که فعالیت‌های سخت، شتاب و به ویژه خستگی می‌تواند به تشدید بیماری منجر شود.
تا جایی که می‌توانید در بالا نگه داشتن روحیه فرد تلاش کنید؛ او را به کسانی که بهبود یافته‌اند ارجاع دهید و از این طریق امید به بهبودی را در او تقویت کنید.
به بیمار بگویید که همیشه باید از عصا یا واکر استفاده کند. در مراحل خاصی از بیماری، از دست دادن تعادل ناگهانی می‌تواند به زمین خوردن و صدمه دیدن منجر شود. تکیه بر عصا و واکر این خطرات را کاهش می‌دهد.
جلسات فیزیوتراپی را به طور مرتب دنبال کنید.
استرس می‌تواند بیماری را بدتر کند، لذا سعی کنید محیط خانه و کار بیمار آرام باشد تا از موقعیت‌های استرس‌زا دور بماند.
اجازه دهید بیمار تا حد امکان کارهای خود را به تنهایی انجام دهد؛ این کار باعث فعالیت عضلات او و به تاخیر انداختن از کار افتادگی می‌شود. با این حال، در مواقعی که نیاز به کمک دارد، او را یاری کنید.
برای پوشاندن لباس یا انجام برخی کارها، اجازه دهید بیمار به آرامی و راحت بنشیند و سپس لباسش را بر تنش کنید. اگر خودش می‌خواهد لباس بپوشد، از او استقبال کنید و یادآوری کنید که بهتر است لباس خود را از طرفی بپوشد که در آن ناحیه حرکت کمتری دارد.
تنظیم ساعات خواب به مراتب باعث بهبود علائم و کاهش مشکلات و حملات می‌شود. فرد را به خواب کافی و در ساعات مشخص و استراحت در مواقع خستگی عادت دهید.