معرفی موارد مصرف و عوارض داروی ابیلیزول (2 نکته مهم)

با داروی ابیلیزول آشنا شوید

ابیلیزول (ABILIZOL) نام تجاری داروی آریپیپرازول است که از دسته داروهای ضد روان‌پریشی و ضدجنون به حساب می‌آید. این دارو برای درمان نشانه‌های روان‌پریشی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی I استفاده می‌شود. اما هنوز اثر این دارو در کودکان زیر 13 سال مبتلا به اسکیزوفرنی یا کودکان زیر 10 سال مبتلا به اختلال دوقطبی تایید نشده است.

ابیلیزول یک داروی ضد روان‌پریشی است که برای درمان بیماری‌های مزمن همچون شیزوفرنی و برخی مشکلات مغزی به کار می‌رود. همچنین این دارو برای درمان افسردگی و کاهش شدت نشانه‌های سندرم تورت نیز تجویز می‌شود. مقدار مورد نیاز ابیلیزول بر اساس شرایط بیمار و نوع بیماری تعیین می‌شود. یکی از عوارض شایع این دارو افزایش وزن است و تأثیر آن ممکن است تا سه هفته طول بکشد.

این دارو در بزرگسالان برای درمان افسردگی به همراه سایر داروها تجویز می‌شود و همچنین در کودکان بالای 6 سال مبتلا به اوتیسم نیز استفاده می‌گردد.

نام ژنریک : آریپیپرازول
نام تجاری متداول: Abilify

مکانیسم اثر ابیلیزول

ابیلیزول به عنوان یک داروی ضد روان‌پریشی atypical عمل می‌کند و به تعداد زیادی از رسپتورها در مغز متصل می‌شود. این دارو به گونه‌ای طراحی شده که به گیرنده‌های خاصی انطباق پیدا کند و به کاهش نشانه‌های بیماری کمک کند.

فارماکوکینتیک ابیلیزول

ابیلیزول بعد از مصرف خوراکی به خوبی از سیستم گوارش جذب می‌شود و حدود 87% از این دارو وارد بدن می‌شود. به عبارتی، 99% از این دارو به پروتئین‌های موجود در خون متصل است. زمان نصف عمر این دارو بین 75 تا 95 ساعت است و به طور عمده در کبد متابولیزه می‌شود.

نکات مهم قبل از مصرف ابیلیزول

1. قبل از مصرف ابیلیزول، این موارد را به پزشک خود بگویید:
2. اگر مشکلات کبدی یا کلیوی دارید.
3. اگر به بیماری‌های قلبی یا فشارخون مبتلا هستید.
4. اگر کلسترول یا تری‌گلیسیرید خونتان بالا است.
5. هرگونه سابقه بیماری قلبی یا سکته مغزی را حتماً به پزشک بگویید.
6. اگر از تشنج یا بیماری صرع رنج می‌برید.
7. اگر مبتلا به دیابت هستید، به پزشک اطلاع دهید چون ممکن است فرم مایع ابیلیزول حاوی قند باشد.
8. اگر مبتلا به فنیل کتونوری هستید، قبل از مصرف ابیلیزول با پزشک خود مشورت کنید.

مقدار و موارد مصرف ابیلیزول

دوز ابیلیزول برای بیماران اسکیزوفرنی

دوز آغازین توصیه شده برای بیماران 10 یا 15 میلی‌گرم ابیلیزول در روز است که می‌توان این مقدار را به صورت یک نوبت مصرف کرد. معمولاً دوز مؤثر بیشتر از 15 میلی‌گرم در روز است، اما افزایش دوز بالاتر از 15 میلی‌گرم در روز نباید پیش از دو هفته انجام شود.

برای بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، دوره مصرف حداقل 3 ماه است و تصمیم در مورد قطع یا ادامه آن به تشخیص پزشک بستگی دارد.

مصرف دارو با پزشک معالج است.

برای نوجوانان بین 13 تا 17 سال، دوز اولیه برای شروع مصرف ابیلیفای 2 میلی‌گرم است. بعد از دو روز، این دوز به 5 میلی‌گرم افزایش می‌یابد و پس از دو روز دیگر، به 10 میلی‌گرم می‌رسد و در این دوز تثبیت می‌شود. در این سنین، دوز 30 میلی‌گرم در روز خیلی بیشتر از 10 میلی‌گرم تاثیر ندارد.

دوز ابیلیزول برای بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی

در بزرگسالان:

دوز اولیه‌ای که برای بزرگسالان توصیه می‌شود، 15 میلی‌گرم یک بار در روز به عنوان درمان اصلی و 10 تا 15 میلی‌گرم یک بار در روز به عنوان درمانی مکمل با لیتیوم یا والپروات است. این دوز ممکن است بر اساس پاسخ به درمان تا 30 میلی‌گرم در روز افزایش یابد. دوزهای بالاتر از 30 میلی‌گرم در روز در آزمایشات بالینی بررسی نشده است.

دوز توصیه شده ابیلیزول در کودکان:

برای کودکان 10 تا 17 سال، دوز اولیه ابیلیزول به عنوان درمان اصلی 2 میلی‌گرم در روز است که پس از دو روز به 5 میلی‌گرم و بعد از دو روز دیگر به 10 میلی‌گرم در روز می‌رسد. دوز مصرفی به عنوان درمان مکمل با لیتیوم یا والپروات همان است. در صورت نیاز، دوز می‌تواند به میزان 5 میلی‌گرم افزایش یابد.

دوز و میزان مصرف ابیلیزول برای درمان افسردگی:

بزرگسالان:

دوز اولیه برای شروع مصرف ابیلیزول به عنوان درمان مکمل برای بیمارانی که داروهای ضد افسردگی مصرف می‌کنند، 2 تا 5 میلی‌گرم در روز است. دوز هدف توصیه شده بین 2 تا 15 میلی‌گرم در روز بوده و تغییرات دوز باید به تدریج و با فواصل کمتر از یک هفته انجام شود.

مصرف ابیلیزول در بارداری و شیردهی

مصرف ابیلیزول در بارداری: در مطالعات حیوانی، ممکن است تأثیرات منفی بر روی جنین وجود داشته باشد، اما دلیل آن مشخص نیست. همچنین، هنوز مطالعات کنترلی در مورد بارداری‌های انسانی انجام نشده است. ابیلیزول فقط در صورتی در دوران بارداری تجویز می‌شود که فواید آن بیشتر از خطرات برای جنین باشد. نوزادانی که در سه ماهه اول بارداری با داروهای آنتی سایکوتیک مانند ابیلیزول مواجه می‌شوند، ممکن است بعد از زایمان نشانه‌های انزوای اجتماعی را تجربه کنند و همچنین خطر اختلالات نورولوژیک وجود دارد. بیمارانی که تحت درمان با ابیلیزول هستند و قصد باردار شدن دارند، باید با پزشک خود مشورت کنند.

مصرف ابیلیزول در شیردهی: مصرف ابیلیزول در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود، اما تصمیم‌گیری در مورد ادامه یا قطع درمان بستگی به اهمیت ابیلیزول برای مادر دارد. ابیلیزول تأثیر کمی بر سطح پرولاکتین دارد، اما دو مورد بروز گالاکتوره نیز گزارش شده است.

عوارض جانبی ابیلیزول

هر دارو ممکن است علاوه بر اثرات درمانی خود، عوارض جانبی هم داشته باشد. اگرچه همه این عوارض در یک نفر دیده نمی‌شود، اما در صورت وقوع هر یک از عوارض زیر، باید با پزشک خود مشورت کنید:

• سردرد، بی‌خوابی، اضطراب و تغییرات حرکتی غیرطبیعی
• تهوع، سوءهاضمه، استفراغ، افزایش وزن و بدتر شدن چاقی در بیماران با شاخص توده بدنی کمتر از 23

اگر مصرف ابیلیزول را فراموش کردید

به‌محض یادآوری زمان فراموش شده، آن را مصرف کنید. اگر زمان نوبت بعدی نزدیک است، نیازی به مصرف نوبت فراموش شده نیست.

اگر بیش از حد از ابیلیزول استفاده کردید (اوور دوز)

سریعا به پزشک مراجعه کنید یا با اورژانس تماس بگیرید. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل خواب آلودگی، استفراغ، عصبانیت، سردرگمی، لرزش، ضربان قلب سریع یا کند، تشنج، مشکلات تنفسی و غش باشد.

تداخلات دارویی ابیلیزول

• داروهایی مانند کلروپرومازین، دلاویردین، فلوکستین، میکونازول، کینیدین، کینین و ریتوناویر می‌توانند تأثیر ابیلیزول را بیشتر کنند.
• داروهای ضد قارچ از نوع آزول، کلاریترومایسین، دیکلوفناک، داکسی‌سایکلین، اریترومایسین، ایماتینیب، ایزونیازید، تیکاردیپین و وراپامیل ممکن است تأثیرات ابیلیزول را افزایش دهند.
• اگر همزمان با کتوکونازول استفاده می‌شود، دوز ابیلیزول باید ۵۰ درصد کاهش یابد.
• داروهای مهار کننده استیل کولین استراز ممکن است خطر سندرم EPS را بالا ببرند.
• لیتیم می‌تواند اثرات سمی داروهای ضد روان پریشی از جمله ابیلیزول را افزایش دهد.
• داروهای آمینوگلوتتیمید، کاربامازپین، نفسیلین، نویراپین، فنوباربیتال و فنی‌توئین می‌توانند اثرات ابیلیزول را کاهش دهند.

نکات پزشکی و پرستاری در زمان مصرف ابیلیزول

• اثر ابیلیزول به‌طور معمول بین یک تا سه هفته شروع می‌شود.
• به‌خاطر اثرات آرام بخشی ابیلیزول، باید بیمار از نظر ضعف سیستم عصبی مرکزی و افت فشار خون بررسی شود.
• در بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون، باید وضعیت آن‌ها از نظر تشنج و مشکلات شدید قلبی تحت نظر باشد.
• کندی حرکات گوارشی در مری می‌تواند خطر آسپیراسیون و ذات الریه را افزایش دهد.
• ابیلیزول را می‌توان با یا بدون غذا مصرف کرد.
• در طول درمان با ابیلیزول، علائم حیاتی بیمار، سطح چربی و قند خون (تا سه ماه بعد از درمان) باید کنترل شود.
• دور کمر و وزن بیمار به طور مرتب بررسی شود.

نکات برای بیماران و خانواده هنگام مصرف ابیلیزول

• از مصرف همزمان الکل با ابیلیزول خودداری کنید.
• غذاهای چرب می‌توانند زمان حداکثر غلظت ابیلیزول را به تأخیر اندازند.
• در طول درمان با ابیلیزول از روش‌های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده کنید.
• در طول درمان با ابیلیزول مواظب افزایش وزن باشید. در صورت افزایش وزن به پزشک اطلاع دهید.
• از دهیدراسیون و قرارگیری در دماهای بالا بپرهیزید.
• اگر حرکات غیرقابل کنترل بدن، تب، احساس سبکی سر، غش، تشنج، مشکلات دما یا دشواری در بلع داشتید، با پزشک تماس بگیرید.
• قرص ابیلیزول باید با دست‌های خشک بر زبان گذاشته شود و نباید خرد شود.

شرایط نگهداری دارو

ابیلیزول باید در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود.

بیشتر بخوانید:

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله رضیم