موارد مصرف قرص متوکلوپرامید و عوارض جانبی این دارو (2 نکته مهم)

داروی متوکلوپرامید چیست و در چه مواردی مصرف می‌شود؟

متوکلوپرامید یا متوکلوپراماید در درمان تهوع و استفراغ به هر دلیلی از جمله جراحی یا شیمی‌درمانی، برگشت محتویات معده به مری، آهسته بودن تخلیه معده، جلوگیری از پنومونی ناشی از آسپیراسیون، سردرد عروقی، سکسکه مقاوم و فلج معده دیابتی استفاده می‌شود.

متوکلوپرامید چیست؟

متوکلوپرامید برای کاهش تهوع و استفراغ (مانند پس از درمان با داروهای ضدسرطان)، احساس پری یا سنگینی معده، سوزش سر دل و برگشت محتویات معده به مری استفاده می‌شود. همچنین این دارو به بیماران با تأخیر در تخلیه معده (مثل فلج معده در بیماران دیابتی) و درمان سکسکه کمک می‌کند. متوکلوپرامید به صورت قرص، قطره و شکل تزریقی موجود است.

موارد و مقدار مصرف متوکلوپرامید

الف) جلوگیری یا کاهش تهوع و استفراغ ناشی از مصرف سیس پلاتین و سایر داروهای شیمی‌درمانی:

بزرگسالان: مقدار mg/kg 2، 30 دقیقه قبل از شروع شیمی‌درمانی به صورت تزریق وریدی می‌شود.
بعد از آن دو دوز دیگر mg/kg 2 وریدی هر 2 ساعت باید تزریق شود. اگر استفراغ کنترل نشد، دوزهای mg/kg 2 می‌تواند هر 3 ساعت به عنوان دوز سوم اضافه تزریق شود. اگر استفراغ بعد از سه دوز اولیه متوقف شود، دوزاژ به mg/kg 1 وریدی برای سه روز دیگر به فاصله هر 3 ساعت تزریق می‌شود.

می‌توان برای کنترل تهوع و استفراغ دوزاژ را تا mg/kg 75/2 به صورت انفوزیون وریدی تزریق کرد. برای کنترل عوارض جانبی، 50 میلی‌گرم دیفن هیدرامین به صورت عضلانی در این دوز نیاز است. در مورد داروهای شیمی‌درمانی با خاصیت تهوع‌آور کمتر، می‌توان متوکلوپرامید را با دوز mg/kg 1 وریدی هر 2 ساعت برای 3 دوز و سپس mg/kg 1 هر 3 ساعت برای 3 دوز دیگر تجویز کرد.

ب) جهت تسهیل در لوله‌گذاری روده کوچک و کمک به آزمون‌های رادیولوژیک:

بزرگسالان و کودکان بزرگتر از 14 سال: مقدار 10 میلی‌گرم به صورت واحد، در مدت 2-1 دقیقه تزریق وریدی می‌شود.
کودکان 14-6 ساله: مقدار 5-5/2 میلی‌گرم در مدت 2-1 دقیقه تزریق می‌شود.
کودکان کوچکتر از شش سال: مقدار mg/kg 1/0 در مدت 2-1 دقیقه تزریق وریدی می‌شود.

پ) درمان تأخیر در تخلیه معده ناشی از فلج معده در بیماران مبتلا به دیابت:

بزرگسالان: به صورت خوراکی، مقدار 10 میلی‌گرم 30 دقیقه قبل از غذا و هنگام خواب، به مدت 8-2 هفته بر اساس پاسخ بیمار مصرف می‌شود یا 10 میلی‌گرم به صورت عضلانی یا وریدی 30 دقیقه قبل از غذا و قبل از خواب در مدت 2 دقیقه تزریق می‌شود. در صورت شروع مجدد علائم، درمان دوباره آغاز می‌شود.

ت) درمان برگشت محتویات معده به مری:

بزرگسالان: به صورت خوراکی، مقدار 15-10 میلی‌گرم چهار بار در روز، بر حسب نیاز، 30 دقیقه قبل از غذا و خواب به مدت 12 هفته. بیماران مسن نیاز به mg 5 دارو در هر روز دارند.

طریقه مصرف متوکلوپرامید

شکل خوراکی دارو 3 تا 4 بار در روز و در فواصل منظم تجویز می‌شود. هرچند بسته به نوع بیماری شما، پزشک ممکن است دوز متفاوتی از دارو را تجویز کند. دستورالعمل‌های روی بسته دارو را به دقت بخوانید و آن را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید و از تغییر خودسرانه دوز دارو به شدت پرهیز کنید.

“`

گروه‌های افراد که نباید متوکلوپرامید مصرف کنند

متوکلوپرامید برای افرادی که دچار صرع، خونریزی در دستگاه گوارش، انسداد روده، پارگی روده یا معده و همچنین فئوکروموسیتوما (نوعی تومور در غده فوق کلیوی) هستند، مناسب نیست. به طور کلی، این دارو (قرص و قطره) معمولاً نیم ساعت قبل از غذا استفاده می‌شود.

نکات مهم قبل از استفاده از متوکلوپرامید

• افراد زیر 20 سال و بالای 65 سال باید با احتیاط بیشتری از متوکلوپرامید استفاده کنند زیرا احتمال بروز عوارض جانبی در این سنین بیشتر است.
• اگر باردار هستید، در حال برنامه‌ریزی برای بارداری هستید یا در حال شیردهی هستید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
• در صورتی که سابقه حساسیت به داروها (به ویژه آنتی بیوتیک‌ها مانند سیپرو فلوکساسین و داروهای آرام بخش) دارید، پزشک خود را مطلع کنید.
• اگر به آسم یا آلرژی (حساسیت به داروها یا غذا) دچار هستید، پزشک خود را آگاه کنید.
• در صورت داشتن سابقه مشکلات قلبی، مشکلات گوارشی (مثل زخم یا خونریزی معده)، مشکلات کبدی یا کلیوی، صرع، پارکینسون، تومور غده فوق کلیوی یا مشکلات خونی، به پزشک خود اطلاع دهید.
• چون این دارو ممکن است در عملکرد داروهای دیگر در بدن تاثیر بگذارد، قبل از شروع مصرف، حتماً فهرستی از داروهای دیگر را به پزشک یا داروساز خود بدهید.

نکات در مورد مصرف متوکلوپرامید در دوران بارداری و شیردهی

رده‌بندی بارداری FDA: گروه B

شواهدی مبنی بر آسیب به کودک توسط این دارو وجود ندارد. اما اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، حتماً قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید. اگر در حین مصرف دارو باردار شدید، هرگز به طور خودسرانه مصرف آن را قطع نکنید و حتماً پزشک را از این موضوع آگاه سازید. هنوز مشخص نیست که آیا این دارو به شیر مادر منتقل می‌شود یا خیر، ولی اگر کودک نوزاد دارید، حتماً پزشک را از مصرف این دارو مطلع کنید.

.

نکات مربوط به مصرف قطره متوکلوپرامید در کودکان

قطره متوکلوپرامید یکی از داروهایی است که برای درمان ریفلاکس در کودکان تجویز می‌شود. ممکن است استفاده از این دارو باعث تغییر در فشار خون، افزایش ضربان قلب، و خصوصاً در کودکان و نوجوانان عوارضی مانند حرکات غیر طبیعی شود. همچنین به ندرت ممکن است علائمی مانند گیجی، خواب آلودگی، بی قراری و اسهال ایجاد کند.

نکات مهم در مورد مصرف قطره متوکلوپرامید برای کودکان:

• این دارو یک داروی تجویزی است و باید با دستور پزشک استفاده شود.
• میزان مصرف به صورت یک قطره به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، هر 8 ساعت است.
• قطره را نیم ساعت قبل از غذا به کودک دهید.
• اگر کودک نسبت به قطره واکنش نشان داد (به عنوان مثال صورتش قرمز شد یا چشم‌هایش دچار انحراف شد)، از دادن قطره خودداری کنید.
• طبق گزارش انجمن پزشکی کودکان آمریکا، به علت عوارض ممکن، از مصرف این دارو در کودکان باید با احتیاط عمل کرد.

“`html
قرص یا شربت پسدوافدرین یا آنتی هیستامین همراه با متوکلوپرامید مصرف نکنید.

تداخلات مهم:

• مصرف همزمان با فنوتیازین‌ها ممنوع است زیرا ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند؛
• استفاده از متوکلوپرامید می‌تواند سمیت لیتیوم را افزایش دهد؛
• این دارو ممکن است با داروهای سیستم عصبی از جمله داروهای ضد صرع و ضد افسردگی تداخل کند؛
• اثر دارو با مسکن‌های اوپیوئیدی و آنتی موسکارینیک‌ها کاهش می‌یابد؛
• جذب دیگوکسین کاهش و جذب آسپیرین و استامینوفن افزایش می‌یابد؛
• این دارو می‌تواند اثربخشی بروموکریپتین را کاهش دهد؛
• تاثیر بر جذب داروهای خوراکی دیگر نیز ممکن است وجود داشته باشد؛
• در بیماران دیابتی، میزان انسولین مصرفی باید اصلاح شود؛
• از نظر آزمایشگاهی: سطح پرولاکتین و آلدوسترون سرم ممکن است افزایش یابد.