چرا روغن های مایع بهتر از روغن های جامد است؟ (2 نکته مهم)

آیا روغن جامد بهتر است یا مایع؟

استفاده از روغن در تهیه غذاهای روزانه ایرانی‌ها به یک عادت تبدیل شده است. روغن بخش مهمی از غذاهاست و در پخت و پز و همچنین برای سلامت بدن تأثیر زیادی دارد و می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌ها کمک کند. از روغن برای پخت برنج، خورشت و کباب استفاده می‌شود، اما بسیاری از افراد در انتخاب بین روغن جامد و مایع دچار تردید هستند.

خصوصیات روغن جامد چیست؟

برای تهیه روغن جامد، باید ترکیب‌های روغن مایع به حالت اشباع تبدیل شوند. ترکیب‌های روغن مایع می‌توانند به صورت دوگانه یا سه‌گانه باشند. برای اینکه این ترکیب‌ها به حالت اشباع تبدیل شوند، باید به حالت یگانه درآیند.
برای تبدیل روغن مایع به جامد از هیدروژن استفاده می‌کنند.

در این روش، از یک کاتالیزور که یک فلز است نیز استفاده می‌شود. این کاتالیزور می‌تواند از پلاتین، پالادیم یا نیکل باشد. پس از تبدیل روغن مایع به روغن جامد، کاتالیزور را از روغن جدا می‌کنند و به این ترتیب روغن جامد تولید می‌شود. این روش به نام روش ناهمگن یا کلاسیک شناخته می‌شود و هنوز هم در صنعت تولید روغن استفاده می‌شود.

مزایای استفاده از روغن جامد

یکی از بزرگ‌ترین مزایای روغن جامد برای تولیدکنندگان، آسان‌تر بودن حمل و نقل آن نسبت به روغن مایع است. علاوه بر این، روغن جامد در شرایط مختلف به راحتی خراب نمی‌شود. روغن‌های مایع به سرعت با اکسیژن در هوا تعامل می‌کنند و دچار فساد می‌شوند، اما روغن جامد این مشکل را ندارد.

دیگر مزیت روغن جامد این است که در حین آشپزی، در برابر حرارت تحمل بالایی دارد و خیلی دیر داغ می‌شود. در مقابل، روغن‌های مایع در دماهای بالا سریع‌تر می‌سوزند و خراب می‌شوند.

مقایسه روغن جامد با روغن مایع

روغن‌های جامد از چربی‌های گیاهی و غیر اشباع ساخته می‌شوند و در ابتدا به صورت مایع هستند. طی فرآیندی به نام هیدروژنه شدن، این روغن‌ها به حالت جامد در می‌آیند تا از فساد سریع جلوگیری شود. در این فرآیند، اسیدهای چرب روغن اشباع می‌شوند و به همین دلیل به عنوان روغن‌های اشباع شده شناخته می‌شوند.

آیا روغن جامد بهتر است یا مایع؟

در فرآیند هیدروژنه شدن، ترکیبات مضری به نام اسیدهای چرب ترانس در روغن به وجود می‌آید که می‌تواند سطح کلسترول بد خون را افزایش دهد. روغن جامد در برابر حرارت بیشتر از روغن‌های مایع مقاومت دارد، اما به دلیل وجود اسیدهای چرب اشباع شده، می‌تواند باعث بیماری‌هایی نظیر بیماری‌های قلبی، فشار خون و چربی خون شود.

روغن جامد ممکن است برای بدن سخت‌تر هضم شود و استفاده مداوم از آن می‌تواند خطر سکته و سرطان را بالا ببرد. این روغن‌ها به دلیل تحمل دمایی بالا، برای سرخ کردنی‌ها مناسب‌تر هستند.

روغن‌های مایع مانند روغن آفتابگردان، سویا، ذرت و زیتون اسیدهای ترانس ندارند و نسبت به روغن‌های جامد، سالم‌تر هستند و باعث افزایش کلسترول بد خون نمی‌شوند. بنابراین بهتر است که از روغن‌های مایع استفاده کنیم، زیرا مصرف دائمی روغن جامد مشکلات بیشتری دارد. وجود ذرات چربی جامد در رگ‌ها به دلیل هضم سخت و ناهماهنگ با سیستم بدن، خطرات بیشتری به همراه دارد.

چربی‌های غیر اشباع بهترین گزینه برای استفاده هستند. این نوع روغن‌ها نه تنها ضرر ندارند بلکه…

“““html

این نوع چربی‌ها برای بدن مفید هستند. آن‌ها به کاهش کلسترول‌های بد و افزایش کلسترول خوب در بدن کمک می‌کنند. می‌توانید این نوع چربی را در مواد غذایی مانند روغن زیتون، گردو، آجیل، غذاهای دریایی و تخم‌مرغ پیدا کنید.

در گذشته، استفاده از روغن جامد خیلی رایج بود. شاید به خاطر این بود که مردم از مضرات آن آگاهی نداشتند. روغن جامد باعث افزایش کلسترول بد و کاهش کلسترول خوب می‌شود که می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی وعروقی را افزایش دهد.

روغن جامد و افزایش کلسترول خون

اگر به این نکته توجه کنید، متوجه می‌شوید که در سال‌های اخیر مصرف روغن جامد در میان ایرانیان خیلی کمتر شده است. دلیل این امر این است که مردم بیشتر به مضرات روغن جامد آگاه شده‌اند. البته هنوز هم برخی رستوران‌ها و فست‌فودها از این روغن استفاده می‌کنند. یکی از بیماری‌های شایعی که در جامعه وجود دارد، بیماری‌های قلبی و عروقی است. مصرف روغن جامد می‌تواند به افزایش کلسترول خون کمک کند و این موضوع می‌تواند به بیماری‌های قلبی وعروقی منجر شود.

همچنین یکی دیگر از مشکلات روغن جامد عدم هضم آن در بدن است. این به دلیل وجود هیدروژن در روغن جامد است. هیدروژن موجب می‌شود که روغن به درستی هضم نشود و این باعث رسوب چربی‌ها در رگ‌های بدن، به ویژه در رگ‌های قلب، می‌شود. چاقی و اضافه وزن یکی دیگر از مشکلات شائع در جامعه است و استفاده از روغن جامد می‌تواند یکی از دلایل اصلی افزایش وزن باشد که افراد در رژیم غذایی خود از آن بهره می‌برند.

عوامل خراب شدن روغن جامد

دلایلی که باعث خراب شدن روغن جامد می‌شوند، عبارتند از:

اکسیژن: روغن‌ها، هر نوعی که باشند، در برابر هوا و اکسیژن اکسید می‌شوند. اکسید شدن روغن و واکنش آن با اکسیژن می‌تواند باعث تغییر طعم و بوی روغن شود.

نور: از قرار دادن روغن‌های جامد در معرض نور خودداری کنید. نور می‌تواند موجب افزایش حرکت مولکول‌های روغن شود و حتی ممکن است روغن جامد را به مایع تبدیل کند. وقتی روغن به مایع تبدیل می‌شود، احتمال فساد آن بیشتر می‌شود. لذا بهتر است روغن‌ها را در معرض نور مستقیم قرار ندهید.

رطوبت: روغن‌های جامد به خودی خود دارای رطوبت کمی هستند. اما اگر به هر دلیلی رطوبت وارد روغن شود، میکروارگانیسم‌ها می‌توانند به سرعت باعث فساد روغن شوند.

حرارت: هنگام آشپزی از قرار دادن روغن‌ها در نزدیکی حرارت خودداری کنید. همچنین گرما دادن روغن جامد با دمای بالا می‌تواند باعث سوختن آن شود. اگر هنگام گرما دادن روغن دود آبی و سیاه بلند شود، نشان‌دهنده فساد روغن است.

منبع : ایرنا