چرا شب یلدا انار و هندوانه میخوریم؟
در میان اقوام مختلف ایران، مانند لر، ترک، بلوچ و کرد، هر کدام آداب و رسوم خاص خود را دارند؛ اما یکی از آیین‌های مشترک که هر ساله در ایران برگزار می‌شود، شب یلداست.
شب یلدا، طولانی‌ترین شب سال است که مردم در این شب دور هم جمع می‌شوند و با خواندن اشعار حافظ و شاهنامه و خوردن خوراکیهای خوشمزه این شب را به یاد ماندنی می‌کنند. در این جشن، خوردن هندوانه و انار جزو سنت‌ها و آداب رایج است.
چرا هندوانه در شب یلدا تناول می‌شود
یلدا جشن خانوادگی است. در این شب، فامیل‌ها در خانه بزرگ‌تر جمع می‌شوند و دور کرسی می‌نشینند و تا دیروقت با خوردن آجیل و میوه، شعر می‌خوانند و فال حافظ می‌گیرند. اگر بخواهیم دلایل خوردن هندوانه را به‌طور خلاصه بیان کنیم، می‌توانیم بگوییم:
- شکل گرد هندوانه نماد جهان است که در آن زندگی می‌کنیم.
- رنگ سبز هندوانه نشان از زندگی و پویایی در روی زمین است.
- رنگ سفید لایه داخلی پوست هندوانه، سمبل صلح و آرامش است.
- رنگ قرمز و شیرینی هندوانه، نمایانگر عشق، دوستی و خوشحالی است.
- دانه‌های هندوانه نماد باروری و افزایش نسل هستند.
طبق باور ایرانیان، خوردن هندوانه در شب یلدا باعث می‌شود که در طول زمستان، سرما و بیماری نتوانند به ما آسیب برسانند.
چرا انار در شب یلدا تناول می‌شود
انار نمایانگر شادی و زایش است و با خوردن آن در شب یلدا، انرژی و روحیه‌ای تازه به دست می‌آوریم.
جالب است بدانید که شب یلدا همچنین در کشورهایی مثل پاکستان، تاجیکستان و افغانستان هم جشن گرفته می‌شود. امید است که امسال هم یک شب به یاد ماندنی برای خود و خانواده‌تان رقم بزنید.
این میوه به‌خاطر دانه‌های زیاد و رنگ قرمز خود، نشان‌دهنده شادی و برکت است و به عنوان یکی از میوه‌های اصلی شب یلدا شناخته می‌شود.
با شروع سرما و احتمال ابتلا به سرماخوردگی، انار به عنوان میوه‌ای که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند، معروف است. به همین دلیل آن را روی سفره‌های یلدا می‌گذارند.
به گفته جعفر شهری در کتاب «طهران قدیم»، مردم معتقد بودند که با خوردن تنقلات سفره شب یلدا می‌توانند دمای بدن خود را متعادل کنند. مثلاً اگر از گرمی مزاج رنج می‌برند، هندوانه و انار و اگر از سردی متضرر هستند، توت و کشمش و خرما می‌خورند.
خوراکیهای شب یلدا در شهرهای مختلف
در هر گوشه‌ای از کشور، سنت‌های خاص خود را در شب یلدا دارند. هرچند ممکن است برخی از این آداب و رسوم کمتر شناخته شده باشد، اما در شهرهای مختلف، یلدا شکل و شمایل ویژه‌ای دارد.
در برخی شهرستان‌ها مانند اصفهان و دامغان، شب یلدا با هندوانه و انار و انگور جشن گرفته می‌شود و این مواد با دقت و به شکل خاصی برای پذیرایی مهمان‌ها استفاده می‌شوند.
در تالش، ۴۰ نوع خوراکی در شب یلدا باید میل کرد. در اردبیل و آذربایجان، هموطنان آذری ماست‌ی شبیه پنیر می‌خورند و بر این باورند که خوردن آن در شب یلدا بدن را در برابر سرما مقاوم می‌کند. در کمره یا خمین، کشمش‌های سبز را به بند می‌کشند و کدو حلوایی می‌پزند.
در سنندج، زنان کرد، چند خربزه برای شب چله ترشی می‌اندازند و در محلات مختلف، سفره‌ای با هفت سین می‌چیند که شامل سنجد، سیب، سماق، سه‌پستان، سمنو، سرکه و سبزی است!
اما در اکثر شهرها و روستاها، سفره شب یلدا مملو از میوه‌هایی مانند هندوانه، انار، سیب‌سرخ، خربزه و به و همچنین خشکبارهایی مثل برگه هلو و زردآلو، انجیر خشک، سنجد و کشمش است. آجیل شب یلدا که به عنوان یکی از گران‌ترین خوراکیهای این شب شناخته می‌شود، به «آجیل هفت‌قلم» معروف است و شامل پسته، بادام، گردو، نخودچی، انجیر و باسلوق است.