دریازدگی چیست | علائم، راههای پیشگیری و درمان آن
شاید تا به حال سوار قایق‌های تفریحی یا کشتی‌های مسافربری شده و هنگام نشستن در قایق احساس سرگیجه یا حالت تهوع کرده‌اید؛ اما به مرور زمان احساس بهتری پیدا کرده‌اید. دریازدگی برای هر کسی ممکن است اتفاق بیفتد؛ اما اگر علائم و راههای درمان آن را بشناسید، می‌توانید به راحتی این مشکل را حل کنید.
دریازدگی چیست؟
یکی از مشکلات غیرقابل تحمل در سفرهای دریایی، دریازدگی است. دریازدگی یا بیماری حرکت، زمانی رخ می‌دهد که مغز شما نتواند اطلاعات دریافتی از چشم، گوش و بدنتان را به درستی فهم کند. این مشکل به دلیل درگیری در گوش داخلی است. گوشت داخلی جایی است که طرز قرارگیری و تعادل بدن ما در آنجا کنترل می‌شود.
گوش‌های داخلی بخشی از شبکه‌ای به نام سیستم دهلیزی هستند. این سیستم شامل سه جفت کانال نیم‌دایره‌ای و دو کیسه به نام‌های ساکول (saccule) و اوتریکل (utricle) می‌باشد. این ساختارها اطلاعاتی درباره حالت بدن شما و اتفاقات اطراف به مغز ارسال می‌کنند. وقتی سرتان را تکان می‌دهید، مایعی که در کانال‌های نیم‌دایره‌ای وجود دارد نیز حرکت می‌کند. ساکول و اوتریکل به گرانش حساس هستند و به مغز می‌گویند که شما نشسته‌اید یا در حال حرکت هستید.
علائم دریازدگی چیست؟
با توجه به توضیحات قبلی، وقتی در کشتی یا قایق حرکت می‌کنید، مایع موجود در گوش میانی شما حرکت کرده و این ممکن است باعث ایجاد اختلال در ارسال اطلاعات به مغز شود. به عنوان مثال، زمانی که شما در کابین یک کشتی نشسته‌اید، گوش داخلی شما حرکات کشتی را حس می‌کند، اما چون چشمان شما به ثبات داخل کابین نگاه می‌کند، مغز نمی‌تواند بفهمد که شما در حال حرکت هستید یا نه. این ناهماهنگی احساسات ممکن است باعث پاسخ مغز به استرس و در نتیجه موجب حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه شود.
تخمین زده می‌شود که از هر سه نفر، یک نفر دچار دریازدگی می‌شود. زنان باردار و کودکان ۲ تا ۱۲ سال بیشتر در معرض ابتلا به این مشکل هستند، اما هر کسی ممکن است دچار آن شود. بیماری حرکت معمولاً خطرناک نیست و عوارض جدی ایجاد نمی‌کند. در موارد نادر، برخی افراد نمی‌توانند جلوی سرفه کردن خود را بگیرند. علائم این مشکل عبارتند از:
- عرق سرد؛
- سرگیجه؛
- خستگی و خواب‌آلودگی؛
- سردرد؛
- ناتوانی در تمرکز؛
- افزایش بزاق، حالت تهوع و استفراغ؛
- رنگ‌پریدگی.
علائم ذکر شده ممکن است با بوی مواد تند مثل بخار گازوئیل و ماهی شدت بگیرد. ضمن اینکه موارد زیر می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری حرکت را افزایش دهد:
سابقه خانوادگی بیماری حرکت؛
اختلالات گوش داخلی؛
دوره‌های قاعدگی؛
میگرن؛
بیماری پارکینسون؛
بارداری.
هنگام بروز دریازدگی چه کنیم؟
اگر حالت تهوع، سرگیجه، سردرد و سایر علائم یاد شده به سراغتان آمد، خونسردی خود را حفظ کنید و نگرانی نداشته باشید. بهتر است در قسمت کناری قایق یا کشتی ننشینید و تا جای ممکن در وسط قایق استراحت کنید. اقداماتی که می‌توانید در حین بروز این مشکل انجام دهید تا حد زیادی می‌تواند موثر باشد:
تغییر وضعیت فعلی یا حواس‌پرتی، زمانی که متوجه بیماری حرکتی می‌شوید، ممکن است به کاهش علائم شما قبل از شدید شدن آن کمک کند.
تمرکز روی یک شی ثابت در دور می‌تواند به کنترل علائم و پیشگیری از تشدید آن‌ها کمک کند.
برخی افراد گزارش داده‌اند که نشستن در صندلی جلو کشتی یا قایق می‌تواند این علائم را کاهش دهد.
با گوش دادن به موسیقی یا صحبت کردن با افرادی که در کنار شما هستند می‌توانید حواس خود را پرت کنید. محققان دریافته‌اند که گوش دادن به موسیقی می‌تواند به فرد کمک کند تا در طول سفر از استفراغ جلوگیری کند.
راههای پیشگیری و درمان دریازدگی چیست؟
اگر تا به حال در سفر با ماشین یا هواپیما دچار بیماری حرکت شده‌اید، ممکن است در سفر با کشتی هم بیشتر مستعد ابتلا به دریازدگی باشید.
پیشگیری از دریازدگی بهترین راه حل است و…“`html
نسبت به درمان آن است؛ زیرا با پیشگیری از این بیماری شما و اطرافیانتان از سفر دریایی خود لذت بیشتری می‌برید. اقدامات زیر می‌تواند شانس شما را برای پیشگیری یا درمان دریازدگی تا حد قابل توجهی افزایش دهد:
مایعات و میوه‌های تازه مصرف کنید
قبل از سوارشدن در کشتی و برای پیشگیری از دریازدگی، مایعات و میوه‌های کم‌اسید مانند سیب و هویج یا سوپ شفاف بخورید؛ زیرا این بیماری و داروهای مرتبط به آن باعث کم‌آبی بدن و سردرد می‌شوند. از خوردن شیر، قهوه و الکل خودداری کنید. علاوه‌بر این، شب قبل از سفر استراحت کافی داشته باشید و شام کم‌چرب، ملایم و نشاسته‌ای بخورید. از وعده‌های غذایی سنگین و غذاهای چرب، تند یا اسیدی که می‌توانند معده شما را ناراحت کنند، خودداری کنید.
روی عرشه بمانید
اگر دچار دریازدگی شدید، سریعا خود را به عرشه برسانید. هوای تازه اغلب برای تسریع در بهبودی کافی‌ست. قسمت‌های بسته در زیر عرشه باعث بدترشدن علائم می‌شوند.
آرامش خودتان را حفظ کنید
چیزی را بیابید، روی آن تمرکز کنید و فکر خود را آزاد نگه دارید. چند نفس عمیق بکشید یا از ۱۰۰ به عقب بشمارید. بستن چشم‌ها و درازکشیدن کف قایق یا کشتی هم می‌تواند کمک‌کننده باشد.
به یک جسم ثابت نگاه کنید
اگر در قایق هستید، به افق نگاه کنید. از مطالعه و نگاه‌کردن به صفحه موبایل و تبلت اجتناب کنید.
طب سوزنی ممکن است کارساز باشد
برخی افراد معتقدند که تحریک نقطه خاصی در زیر مچ دست به کاهش حالت تهوع آن‌ها کمک کرده است. انگشت اشاره، وسط و انگشت حلقه دست راست را در قسمت داخلی مچ دست چپ خود قرار دهید و برای چند ثانیه یا تا زمانی که علائم از بین بروند، این نقطه را محکم فشار دهید.
درمان‌های دارویی را در نظر داشته باشید
در این بخش به برخی از داروهایی اشاره می‌کنیم که برای درمان دریازدگی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
داروی Dimenhydrinate (Dramamine)
این آنتی‌هیستامین بدون نسخه که برای کاهش آلرژی استفاده می‌شود، به بیماری حرکت هم کمک می‌کند. شما باید اولین دوز این دارو را یک ساعت قبل از شروع مسافرتتان مصرف کنید. دوزهای بعدی هر ۴ تا ۶ ساعت باید مصرف شوند.
پداروی Scopolamine (Maldemar)
اسکوپولامین (Transderm Scop، Scopace، Maldemar) یک داروی تجویزی‌ست که به‌صورت قرص یا به‌عنوان چسب پوستی عرضه می‌شود. این چسب باید به مدت ۴ ساعت قبل از ورود به کشتی استفاده شود.
از یک دوز آن به مدت سه روز می‌توانید استفاده کنید. این دارو عوارضی مانند خشکی دهان را به دنبال دارد. کودکان، افراد باردار یا شیرده، افراد مبتلا به مشکلات کبدی یا کلیوی یا افراد مسن به دلیل خطر عوارض جانبی جدی باید با پزشک خود مشورت کنند.
داروی Promethazine (Phenadoz, Phenergan, Promethegan)
پرومتازین یک آنتی‌هیستامین تجویزی‌ست که برای درمان بیماری حرکت استفاده می‌شود. این دارو به کاهش سیگنال‌های مغز شما که باعث استفراغ می‌شوند کمک می‌کند. دوز مورد نظر برای بزرگسالان زیر ۶۵ سال ۲۵ میلی‌گرم و دو بار در روز است که اولین دوز ۳۰ دقیقه تا یک ساعت قبل از سفر باید مصرف شود.
دوز مورد نظر برای کودکان بین ۲ تا ۱۷ سال هم بین ۱۲.۵ تا ۲۵ میلی‌گرم و دو بار در روز خواهد بود. به این نکته توجه داشته باشید که همه این داروها عوارضی مانند خواب‌آلودگی، کم‌آبی بدن و خشکی دهان را به‌همراه دارند؛ بنابراین حتما مایعات فراوان بنوشید.
درمان خانگی دریازدگی چیست؟
برخی از افراد از مصرف قرص‌های شیمیایی بیزار هستند و ترجیح می‌دهند بیماری‌های خود را به روش‌های طبیعی و با کمک گیاهان دارویی برطرف کنند. در زیر سه مورد از راههای پیشگیری و درمان طبیعی دریازدگی را آورده‌ایم:
- زنجبیل خام
شواهد علمی وجود دارد که نشان می‌دهد این ریشه، که در گذشته‌های دور به‌عنوان یک دارو برای جلوگیری از حالت تهوع استفاده می‌شده، برای درمان دریازدگی هم مؤثر است؛ اما ممکن است…
“`
زنجبیل می‌تواند به رقیق شدن خون کمک کند. قبل از اینکه از آن استفاده کنید، حتماً با پزشکتان مشورت کنید تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری کنید. اگر نمی‌توانید زنجبیل خام بخورید، می‌توانید از کپسول‌های زنجبیل استفاده کنید.
- نعناع
خوردن یا بوییدن نعناع می‌تواند شما را آرام کند. حتی می‌توانید آب‌نبات‌هایی با طعم نعناع یا زنجبیل را بمکید. یک تحقیق در سال ۲۰۱۶ نشان داد که بوی نعناع فلفلی می‌تواند به کاهش حالت تهوع کمک کند.
- ریشه شیرین‌بیان
افراد از ریشه شیرین‌بیان برای آرام کردن درد زخم معده و همچنین درمان تحریک اسید معده و سوءهاضمه استفاده می‌کنند. این ریشه ممکن است به کاهش حالت تهوع و استفراغ هم کمک کند. بنابراین، می‌توانید از ریشه شیرین‌بیان برای مقابله با بیماری حرکت استفاده کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
دریازدگی معمولاً در ۱۲ تا ۲۴ ساعت اول پس از حرکت کشتی یا قایق اتفاق می‌افتد و بعد از اینکه بدن به این حرکات عادت کرد، معمولاً از بین می‌رود. به‌ندرت پیش می‌آید که کسی بیش از چند روز در دریا بیمار شود، مگر اینکه کشتی با امواج خطرناک مواجه شده باشد. این مشکل معمولاً با روش‌های گفته شده در بالا به‌راحتی درمان می‌شود؛ اما اگر علائم زیر را مشاهده کردید، حتماً در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید:
احساس تهوع یا استفراغ مداوم و مزمن
وجود علائم بیماری حرکت، حتی بدون فعالیت حرکتی
علائم کم‌آبی بدن
کاهش شنوایی و درد در سینه
ادامه سردرد و سرگیجه
منبع: اسنپ مارکت