مگس جالیز چیست؟
مگس سرکه در ایران به گیاهان مختلفی مثل خیار، کدو، خربزه، طالبی و هندوانه آسیب می‌زند. البته هندوانه نسبت به این آفت مقاوم‌تر است و کمتر آسیب می‌بیند.
جابه‌جایی و پرواز این حشرات بالغ و همچنین حمل و نقل میوه‌های آلوده، مهم‌ترین عوامل گسترش این آفت محسوب می‌شوند.
چرخه زندگی مگس‌های جالیز
مگس جالیز در پاییز، زمستان و بخشی از بهار به صورت شفیره در خاک می‌ماند. این حشرات از اوایل خرداد ماه به صورت بالغ از خاک بیرون می‌آیند. پس از جفت‌گیری، آنها تخم‌های خود را زیر پوست محصولات جالیزی می‌گذارند.
دوره رشد تخم‌ها ۲ تا ۴ روز است و بعد از آن لاروها از تخم‌ها خارج می‌شوند و از میوه‌ها تغذیه می‌کنند. لاروها ظرف ۹ تا ۱۵ روز به حداکثر رشد خود می‌رسند و سپس از میوه‌ها خارج شده و به داخل خاک رفته و به شفیره تبدیل می‌شوند.
دوره شفیرگی در تابستان ۹ تا ۱۵ روز طول می‌کشد. پس از این دوره، حشرات بالغ دوباره از خاک خارج می‌شوند و چرخه زندگی آنها دوباره آغاز می‌شود.
نحوه خسارت مگس جالیز
مگس جالیز خسارات زیادی به محصولات جالیزی می‌زند. این آفت در مناطق سردسیر در فصول سرد سال، یعنی از اواخر مهرماه به صورت شفیره غیرفعال در خاک باقی می‌ماند.
مگس جالیز با سوراخ کردن میوه‌ها و تخم‌گذاری در آنها، به میوه‌ها آسیب می‌زند. مگس‌های ماده تخم‌ریزی را در زیر پوست میوه‌ها انجام می‌دهند که باعث از بین رفتن و نکروز بافت میوه می‌شود.
لاروها چند روز بعد از تخم‌ها خارج می‌شوند و از گوشت میوه تغذیه می‌کنند. وقتی که لاروها به رشد کامل می‌رسند، از میوه خارج می‌شوند و به عمق چند سانتی‌متر خاک می‌روند تا به شفیره تبدیل شوند.
روش‌های شناسایی مگس جالیز
- زخمی و سوراخ شدن میوه‌ها
- ظاهر شدن لکه روی میوه‌ها
- تخم‌های سفید و کشیده درون میوه‌ها
روش‌های مبارزه با مگس جالیز
برای کنترل و کاهش جمعیت مگس جالیز، روش‌های مختلفی وجود دارد، از جمله:
کنترل زراعی مگس جالیز
جمع‌آوری میوه‌های آلوده و از بین بردن آنها
رعایت تناوب زراعی
در مزارع با آلودگی زیاد، بهتر است بلافاصله بعد از برداشت محصول، شخم‌زنی با دیسک انجام شود.
ضدعفونی کردن بذر (بذرهای محصولات جالیزی باید قبل از کشت با سموم قارچ‌کش و حشره‌کش ضدعفونی شوند).
کشت زودهنگام (اگر شرایط آب و هوایی مناسب باشد، بهتر است که محصولات جالیزی زودتر از موعد کشت شوند تا میوه‌ها زودتر تولید شوند و قبل از گسترش جمعیت مگس جالیز، بزرگ و با پوست محکم شوند).
استفاده از یخ آب زمستانه (در مناطق سردسیر با زمستان‌های بسیار سرد، استفاده از یخ آب زمستانه می‌تواند جمعیت این آفت را به شدت کاهش دهد).
کنترل شیمیایی مگس جالیز
استفاده از طعمه مسموم مانند ملاس چغندرقند همراه با سم مالاتیون
استفاده از سموم مانند فوزالن، دیازینون، مالاتیون، دلتامترین و…
کلام آخر
سم‌پاشی باید به شکل کنترل‌شده انجام شود. استفاده از انواع مختلف سموم یا هر سمی برای از بین بردن مگس جالیز یک اشتباه بزرگ است.
استفاده بی‌رویه و بدون آگاهی از نوع سم و تأثیرات آن نه تنها کمکی به بهبود شرایط کشاورزی و کنترل آفت نمی‌کند، بلکه می‌تواند مشکلاتی را به وجود آورد.
استفاده‌ی بی‌رویه از سموم برای سلامت محیط زیست، حیوانات و انسان‌ها بسیار خطرناک است.