آشنایی با انواع مسمومیت ها / علل و راه های درمان آن (2 نکته مهم)

مسمومیت یکی از مشکلاتی است که در جوامع مختلف خیلی پیش می‌آید و می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. مسمومیت به دلیل مصرف یا تماس با مواد سمی ایجاد می‌شود و ممکن است روی سلامت انسان اثرات جدی بگذارد. در این مقاله به معرفی انواع مسمومیت‌ها، دلایل آن و روش‌های درمان مناسب برای هر نوع مسمومیت خواهیم پرداخت.

انواع مسمومیت و دلایل آن

مسمومیت‌ها می‌توانند به اشکال مختلفی رخ دهند و دلایل مختلفی داشته باشند. ما می‌توانیم انواع مسمومیت را به دسته‌های زیر تقسیم کنیم:

مسمومیت غذایی

این نوع مسمومیت به دلیل خوردن غذاهای آلوده به باکتری‌ها، ویروس‌ها، انگل‌ها یا سموم ایجاد می‌شود. عواملی مثل نگهداری نادرست غذا، پخت ناکافی یا آلودگی مواد غذایی می‌تواند سبب مسمومیت غذایی شود. علائم مسمومیت غذایی معمولاً شامل حالت تهوع، استفراغ، اسهال و دل‌درد است.

مسمومیت دارویی

مسمومیت دارویی زمانی رخ می‌دهد که فرد بیش از حد مجاز از دارو استفاده کرده یا دارویی که به آن حساسیت دارد را مصرف کند. مصرف نادرست داروها و عدم رعایت دستورات پزشک از علل اصلی این نوع مسمومیت هستند. علائم شامل خواب‌آلودگی، تنگی نفس، کاهش هوشیاری و در موارد شدید می‌تواند به مرگ منجر شود.

مسمومیت شیمیایی

مسمومیت شیمیایی به علت تماس با مواد شیمیایی مثل پاک‌کننده‌ها یا حلال‌ها رخ می‌دهد. استنشاق، بلعیدن یا تماس با پوست این مواد می‌تواند به مسمومیت منجر شود. علائم شامل سردرد، سرگیجه، سوزش چشم‌ها، سرفه و در موارد شدیدتر آسیب به ارگان‌های داخلی است.

مسمومیت با مونوکسید کربن

این نوع مسمومیت به دلیل استنشاق گاز مونوکسید کربن که بی‌بو و بی‌رنگ است ایجاد می‌شود. مونوکسید کربن معمولاً هنگام سوخت ناقص مواد سوختی مثل گاز طبیعی و بنزین تولید می‌شود. علائم شامل سردرد، سرگیجه، ضعف، حالت تهوع و در موارد شدید کاهش هوشیاری و مرگ است.

مسمومیت با الکل

مصرف زیاد الکل یا الکل‌های صنعتی می‌تواند به مسمومیت منجر شود. علائم شامل خواب‌آلودگی، حالت تهوع، استفراغ، کاهش دمای بدن، تنفس نامنظم و در موارد شدید به کما و مرگ منجر می‌شود.

مسمومیت گیاهی

خوردن گیاهان سمی یا بخش‌هایی از گیاهان سمی می‌تواند به مسمومیت منجر شود. برخی گیاهان دارای مواد سمی هستند که مصرف آن‌ها باعث حالت تهوع، استفراغ، اسهال و تنگی نفس می‌شود.

مسمومیت با گازها

مسمومیت با گاز به علت استنشاق گازهای سمی مثل کلر یا آمونیاک ایجاد می‌شود. این گازها می‌توانند به سرعت به ریه‌ها وارد شوند و به دستگاه تنفسی آسیب برسانند. علائم شامل مشکلات تنفسی، سرفه، سردرد، سرگیجه و در موارد شدید حتی مرگ است.

راه‌های درمان انواع مسمومیت

درمان هر نوع مسمومیت به نوع و شدت آن بستگی دارد. در اینجا به روش‌های درمانی برای هر نوع مسمومیت اشاره می‌کنیم:

درمان مسمومیت غذایی

• استراحت و نوشیدن مایعات برای پیشگیری از کم آبی بدن بسیار مهم است.
• مصرف داروهای ضد تهوع و ضد اسهال با تجویز پزشک.
• در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان و دریافت مایعات از راه وریدی باشد.

درمان مسمومیت دارویی

• اگر فرد هوشیار باشد و هنوز دارو را بلعیده باشد، می‌توان با تجویز پزشک استفراغ را تحریک کرد.
• در مورد بیهوشی، فوری باید با اورژانس تماس گرفت و فرد را به بیمارستان منتقل کرد.
• استفاده از زغال فعال برای جذب داروهای بلعیده شده در معده (تحت نظر پزشک).

درمان مسمومیت شیمیایی

• اگر با مواد شیمیایی پوست در تماس بود، باید محل را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه با آب و صابون شست.
• در صورت استنشاق گازهای سمی، فرد باید به هوای تازه منتقل شده و در صورت بروز مشکلات تنفسی به سرعت با اورژانس تماس گرفته شود.