آشنایی با داروی ضد افسردگی ایزوکربوکسازید (2 نکته مهم)

معرفی داروی ایزوکربوکسازید

ایزوکربوکسازید (Isocarboxazid) برای درمان افسردگی شدید که با سایر دارو های ضدافسردگی بهبود نمی‌یابد، استفاده می‌شود.

نام تجاری: Marplan

موارد مصرف ایزوکربوکسازید

• افسردگی
• اختلال بیش فعالی و نقص توجه (ADHD) و اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)
• اختلالات هراس
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
• اختلالات تغذیه‌ای
• درد مزمن
• سردرد میگرنی
• ترس از اجتماع

مکانیسم اثر ایزوکربوکسازید

ایزوکربوکسازید به طور برگشت‌پذیر آنزیم مونوآمینواکسیداز را مهار می‌کند. این کار باعث می‌شود که سطح ناقل‌های عصبی در مغز و سیستم عصبی مرکزی افزایش یابد.

فارماکوکینتیک ایزوکربوکسازید

این دارو از طریق خوراکی به خوبی جذب می‌شود. متابولیزم آن در کبد صورت می‌گیرد و اثر آن بین ۷ تا ۱۰ روز پس از شروع مصرف ظاهر می‌شود. دارو از طریق کلیه از بدن خارج می‌شود.

مقدار مصرف ایزوکربوکسازید

برای درمان افسردگی، معمولاً با ۱۰ میلی‌گرم دو بار در روز شروع می‌شود و سپس در صورت تحمل بیمار، این مقدار هر ۲ تا ۴ روز تا حداکثر ۴۰ میلی‌گرم در روز افزایش می‌یابد. به عنوان مقدار نگهدارنده، باید کمترین دوز موثر استفاده شود.

مصرف ایزوکربوکسازید در بارداری و شیردهی

قرص ایزوکربوکسازید در بارداری: این دارو در دوران بارداری در گروه C قرار دارد. اطلاعات کافی درباره اثرات ایزوکربوکسازید بر روی حیوانات وجود ندارد و همچنین مطالعات کنترل شده‌ای در مورد بارداری انسان نیز در دسترس نیست. بهتر است در سه ماه اول و سوم بارداری از این دارو استفاده نشود.

قرص ایزوکربوکسازید در شیردهی: تنها در صورتی که نیاز مادر به این دارو ضروری باشد، مجاز به استفاده است. مشخص نیست چه مقدار از ایزوکربوکسازید در شیر مادر وارد می‌شود. به طور کلی، مصرف این دارو در دوران شیردهی باید با احتیاط انجام شود.

عوارض جانبی ایزوکربوکسازید

هر دارویی می‌تواند به همراه اثرات درمانی خود عوارض جانبی نیز داشته باشد. هرچند که این عوارض در همه افراد مشاهده نمی‌شود، اما در صورت بروز هر کدام از این موارد، باید با پزشک معالج مشورت کرد.

عوارض قرص ایزوکربوکسازید شامل:

• CNS: ضعف، خستگی، درد، سردرد، سرگیجه، بی‌خوابی، تحریک‌پذیری، بیش فعالی، اختلال حافظه
• GI: تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی، یبوست، اسهال، درد شکم، خشکی دهان، زبان سیاه
• CV: فشار خون بالا، فشار خون پایین هنگام تغییر وضعیت، تپش قلب، اختلال ریتم قلب، طپش قلب
• Other: تاری دید، نستاگموس (حرکت غیر ارادی چشم)، دوبینی، احتباس ادراری، تغییر رنگ ادرار، زردی، تغییر در میل جنسی، تغییر وزن

تداخلات دارویی ایزوکربوکسازید

“`html
1. استفاده همزمان از این دارو با نوشیدنی‌های الکلی و سایر داروهایی که تاثیر آرامبخش بر سیستم عصبی دارند، ممکن است اثرات آرامبخش را تشدید کند.
2. وقتی این دارو به همراه داروهایی مانند بی‌حس‌کننده‌های موضعی که حاوی اپی‌نفرین هستند مصرف شود، می‌تواند باعث افزایش ناگهانی فشار خون شود.
3. استفاده همزمان این دارو با داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای، فلوکستین، سرترالین، سیتالوپرام و ترازودون می‌تواند باعث بروز سندرم سروتونین شود، که یک وضعیت خطرناک است.
4. زمانی که این دارو با داروهای قند پایین آورنده یا انسولین استفاده شود، ممکن است اثرات آن‌ها بیشتر شود و قند خون فرد را به شدت پایین بیاورد.
5. مصرف همزمان با مقدار زیاد کافئین می‌تواند به مشکلات جدی قلبی و افزایش غیرمعمول فشار خون منجر شود.
6. اگر کاربامازپین، ماپروتیلین یا سایر داروهای مهارکننده MAO با این دارو مصرف شوند، می‌توانند باعث افزایش خطرناک فشار خون، تشنج و حتی مرگ شوند.
7. استفاده همزمان دکسترومتورفان با این دارو ممکن است باعث افزایش هیجان و فشار خون شود.
8. اثر داروهای محرک سیستم عصبی مانند متیل‌فنیدات ممکن است در صورت مصرف همزمان با این دارو، افزایش یابد.
9. مصرف همزمان گوانتیدین و رزرپین با این دارو ممکن است فشار خون را به شدت افزایش دهد.
10. ترکیب لوودوپا با این دارو توصیه نمی‌شود. استفاده همزمان متیل دوپا با این دارو ممکن است منجر به تحریک‌پذیری، سردرد، افزایش فشار خون و توهم شود.
11. مصرف همزمان این دارو با پتیدین و دیگر داروهای مسکن اوپیوئید ممکن است باعث ایجاد تحریک، تعریق، سفتی عضلات و افزایش خطرناک فشار خون شود. همچنین، تاثیرات آرامبخش داروهای اوپیوئید می‌تواند عوارض این دارو را تشدید کند.
12. داروهای تحریک‌کننده سمپاتیک شاید در بیماران تحت درمان با این دارو، باعث تحریک شدید قلب و انقباض عروق شوند.
13. در طول مصرف این دارو و تا ۱۴ روز پس از قطع مصرف آن، باید از خوردن غذاهای حاوی تیرامین (مثل پنیر کهنه یا محصولات تخمیری) پرهیز شود.

موارد منع مصرف ایزوکربوکسازید

این دارو در مواردی مانند نارسایی کبد، فئوکروموسیتوم، الکسیما حاد، نارسایی قلبی و نارسایی شدید کلیه نباید استفاده شود.

هشدارها در مورد مصرف ایزوکربوکسازید

1. این دارو باید با احتیاط در مواردی مثل آریتمی‌های قلبی، بیماری‌های قلبی و عروقی، سردردهای شدید و مکرر، مشکلات کبد و کلیه، فشار خون بالا، اسکیزوفرنی، تمایل به خودکشی و بیماران تحت عمل سمپاتکتومی مصرف شود.
2. در طول درمان با این دارو، باید فشار خون بیمار به دقت کنترل شود.

توصیه‌های دارویی ایزوکربوکسازید

1. برای اینکه اثر درمانی این دارو ظاهر شود، حداقل به ۳ هفته زمان نیاز است.
2. مصرف این دارو باید دقیقاً طبق دستور پزشک انجام شود.
3. این دارو نباید بیش از مقدار توصیه شده مصرف شود.
4. اگر یک نوبت مصرف دارو فراموش شد، باید زودتر آن را مصرف کنید، مگر اینکه تا نوبت بعدی کمتر از ۲ ساعت مانده باشد. باید از دو برابر کردن مقدار مصرف خودداری کنید و دارو را طبق برنامه درمانی مصرف نمایید.
5. از خوردن غذاهای حاوی تیرامین، نوشابه‌های کافئین‌دار و محصولات حاوی الکل و داروهای ضد سرفه بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
6. در صورت بروز علائم افزایش ناگهانی فشار خون، به پزشک مراجعه کنید.
7. به دلیل ایجاد سرگیجه در هنگام بلند شدن، باید با احتیاط از جا بلند شد.

“““html

در حالت خوابیده یا نشسته باید احتیاط کرد.
8. اگر به جراحی یا درمان فوری نیاز دارید، پزشک باید از مصرف دارو باخبر شود.
9. به خاطر خطر بروز سرگیجه یا تاری دید، هنگام رانندگی یا کار با ماشین‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، باید محتاط باشید.
10. بیماران مبتلا به آنژین نباید بدون مشورت با پزشک فعالیت‌های بدنی خود را افزایش دهند.

نکات مهم درباره مصرف ایزوکربوکسازید

• کودکان نمی‌توانند قرص ایزوکروبوکساید مصرف کنند. بنابراین این دارو برای افراد زیر 16 سال تجویز نمی‌شود.
• برخی افراد با مصرف ایزوکربوکساید دچار تشنج می‌شوند، بنابراین این دارو برای کسانی که سابقه تشنج دارند مناسب نیست.
• همزمانی ایزوکربوکساید با برخی داروهای غیر نسخه‌ای مانند دکسترومتورفان و سودوافدرین می‌تواند فشار خون را افزایش دهد.
• در حین درمان با ایزوکربوکساید نباید قهوه و چای مصرف کنید.

توجهات پزشکی – پرستاری هنگام مصرف ایزوکربوکسازید

1. دوز مصرفی این قرص برای هر بیمار بر اساس وضعیت او تعیین می‌شود. در طول درمان فشار خون را کنترل کنید و هر نشانه غیرطبیعی را گزارش دهید.
2. فشار خون بیمار را در حالت خوابیده و ایستاده اندازه‌گیری کنید. به هایپوتانسیون ارتواستاتیک توجه کنید.
3. هر هفته وزن بیمار و ورم‌های محیطی را بررسی کنید.
4. نتایج درمان با ایزوکربوکسازید ممکن است 3 تا 4 هفته بعد قابل مشاهده باشند.
5. اگر فشار خون به شدت بالا رفت، داروی فنتولامین باید در دسترس باشد.
6. مصرف ایزوکربوکساید ممکن است خطر افکار خودکشی را در کودکان و افراد جوان بیشتر کند. بنابراین باید بیمار از نظر وجود چنین افکاری بررسی شود.

توجهات بیمار – خانواده هنگام مصرف ایزوکربوکسازید

1. به خاطر هایپوتانسیون ارتواستاتیک ناشی از ایزوکربوکسازید، از تغییر ناگهانی وضعیت پرهیز کنید. در برخی افراد، این دارو می‌تواند فشار خون را به شدت افزایش دهد. بنابراین فشار خون خود را مرتب چک کنید.
2. در طول درمان با این دارو از فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند، خودداری کنید.
3. از قطع ناگهانی قرص ایزوکربوکسازید پرهیز کنید.
4. در طول درمان با ایزوکربوکسازید هرگونه تغییر در وضعیت ذهنی را بررسی کنید.

شرایط نگهداری ایزوکربوکسازید

قرص ایزوکربوکسازید باید در دمای 15 تا 30 درجه سانتی‌گراد و دور از نور نگهداری شود.

بیشتر بخوانید:

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله رضیم