“`html
معرفی انگور فرنگی
انگور فرنگی (نام علمی: Ribes) دستگاهی از گیاهان گلدار است که شامل حدود ۱۵۰ نوع مختلف می‌شود. این گیاه در مناطق معتدل نیم‌کره شمالی و رشته‌کوه آند رشد می‌کند. انگور فرنگی به‌صورت درختچه‌ای با خارهای تیز است و میوه‌های کوچکی دارد که می‌توان آن‌ها را برداشت کرد. همچنین، این میوه به نام خارتوت یا گالش انگور نیز شناخته می‌شود.
بومیان سرخ‌پوست پاسیاه از ریشه‌های این گیاه برای درمان مشکلات کلیوی و وضعیت‌های یائسگی استفاده می‌کردند. سرخ‌پوستان کری از میوه این گیاه برای کمک به باروری و بارداری استفاده می‌کردند.
گیاه شناسی انگور فرنگی
انگور فرنگی قرمز، که به آن کشمش بیدانه قرمز نیز می‌گویند، یکی از انواع Ribes است و به خانواده Grossulariaceae تعلق دارد. این گیاه بومی مناطقی در غرب اروپا، مانند بلژیک، فرانسه، نروژ، سوئد، آلمان و هلند است.
این درختچه‌های برگ‌ریز معمولاً ۱ تا ۱.۵ متر ارتفاع دارند و در برخی موارد می‌توانند به ۲ متر نیز برسند. برگ‌های آن پنج‌لوبی است و به‌صورت مارپیچ در اطراف ساقه قرار دارند.
گل‌های این گیاه معمولاً زرد یا سبز کم‌رنگ است و در خوشه‌هایی به طول ۴ تا ۸ سانتی‌متر رشد می‌کنند. میوه‌ای که به دست می‌آید، شفاف و قرمز رنگ است و قطر آن حدود ۸ تا ۱۲ میلی‌متر می‌باشد؛ هر خوشه می‌تواند بین ۳ تا ۱۰ عدد توت داشته باشد. چندین نوع مشابه دیگر نیز در اروپا، آسیا و شمال آمریکا وجود دارند که میوه‌های خوراکی تولید می‌کنند، اما معمولاً طعم و عطر متفاوتی دارند.
انگور فرنگی بعد از سیب، به عنوان یکی از مفیدترین میوه‌ها شناخته می‌شود. این میوه می‌تواند قلیای خون را افزایش دهد. بهترین نوع آن، نوع شیرین و با پوست نازک است.
حدود ۱۵۰ گونه از این گیاهان گلدار در مناطق معتدل شمالی شناخته شده‌اند. انگور فرنگی یکی از میوه‌های پر کالری است که به‌خصوص برای افرادی که لاغر هستند، مفید است و می‌تواند به طرز خاصی به سوی سلامتی کمک کند.
شرایط محیطی مورد نیاز درخت انگور فرنگی
آب و هوا
این درخت به دلیل این که در مناطق معتدل سرد رشد می‌کند، می‌تواند سرمای زمستان را تحمل کند و آب و هوای خنک را ترجیح می‌دهد. دماهای بالاتر از سی درجه سانتی‌گراد می‌توانند به آن آسیب برسانند. همچنین، این گیاه به مدت طولانی نیاز به سرمای زمستانی دارد تا به‌درستی رشد کند و معمولاً به 800 تا 1500 ساعت دماهای پایین نیاز دارد.
این درخت می‌تواند دماهایی تا منفی ۲۰ درجه را نیز تحمل کند. برای باز شدن جوانه‌ها به 20 تا 40 روز دمای زیر ۵ درجه و برای باردهی گل‌ها به 160 تا 200 روز نیاز دارد.
انگور فرنگی نیاز زیادی به نور ندارد و وزش باد معمولاً به آن آسیب نمی‌زند، اما سرمای زودهنگام بهاره می‌تواند به برخی از انواع این گیاه آسیب بزند.
خاک
درخت‌های انگور فرنگی خاک‌های لومی با بافت سبک را پسندیده و خاک‌هایی با pH بین 6.5 تا 7 را ترجیح می‌دهند. این گیاه در طبیعت معمولاً در جنگل‌ها و مناطقی با درختان کم در شمال آفریقا، اروپا، آسیا، سیبری و آمریکا رشد می‌کند. در شمال ایران و ارتفاعات البرز به خوبی رشد می‌کند. برخی از انواع آن مانند انگور فرنگی سیاه در خاک‌های مرطوب نیز خیلی خوب رشد می‌کنند، اما بادهای گرم و شوری خاک می‌توانند آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهند.
آبیاری
تا زمانی که بذر جوانه بزند، باید قسمت بالایی خاک مرطوب نگه داشته شود. هنگامی که آبیاری انجام می‌شود، بهتر است کمی زمان صبر کرد تا مطمئن شویم خاک بیش از حد خیس نخواهد شد.
“““html
های زیرین اطمینان حاصل شود. در ماه‌های گرم تابستان بهتر است نهال در یک محل سایه‌دار نگهداری شود. در این بازه، هفته‌ای یک یا دو اینچ به آن‌ها آب دهید.
کاشت و تکثیر درخت انگور فرنگی
انگور فرنگی معمولاً به دو روش قلمه‌زنی و کاشت با بذر تکثیر می‌شود. برای قلمه‌زنی، در ماه شهریور قلمه‌های چوبی و نیمه‌چوبی تهیه می‌شود. قبل از کاشت، آن‌ها را در هورمون‌های ریشه‌زا قرار می‌دهند و سپس در محیطی دور از نور مستقیم خورشید و مرطوب کشت می‌کنند. بستر کشت نباید خشک باشد و نه خیلی خیس.
خوابانیدن: این روش برای انگور سیاه فرنگی که دانه‌های درشتی دارد، استفاده می‌شود.
کاشت با بذر درخت انگور فرنگی
بذر انگور فرنگی قرمز، باید حدود دو تا سه ماه در دمای 5 درجه (مثل دماهای معمولی یخچال) نگهداری و سپس کاشته شود.
برای کاشت بذر گونه‌های خاص، خاک کوکوپیت بهترین نوع خاک است، زیرا این خاک رطوبت را به خوبی حفظ می‌کند و باعث می‌شود بذرها بهتر جوانه بزنند. معمولاً قبل از کاشت، خاک را با مشما می‌پوشانند تا رطوبت کافی در آن حفظ شود. البته خاک کوکوپیت خود مواد غذایی ندارد، بنابراین باید مواد غذایی لازم به آن اضافه شود.
گونه‌های انگور فرنگی در ایران
گالش انگور یا انگور فرنگی در ایران چهار گونه گیاه درختچه‌ای دارد:
- Ribes melancholicum انگورفرنگی تیره گل انحصاری ایران است.
سه گونه دیگر آن علاوه بر ایران، در کشورهای اروپایی، آناتولی، قفقاز، طالش، ارمنستان، شمال آفریقا و سیبری نیز می‌رویند:
- Ribes petraeum یا Rock Currant انگور فرنگی صخره‌زی یا قره‌قات
- Ribes orientale انگورفرنگی شرقی یا قره قات
- Ribes rubrum انگورفرنگی قرمز
قسمت‌های مورد استفاده: میوه، برگ، روغن و غوره آن است.
کاربردهای انگور فرنگی
این میوه طعم ترش دارد. در کشورهای اروپایی، برای تهیه مرباهای نسبتاً گران‌قیمت استفاده می‌شود. با وجود این که کاشت و نگهداری قره قات چندان سخت نیست، اما این میوه حتی در اروپا نیز کمیاب است. در ایران، قره قات یا انگور فرنگی خشک در عطاری‌ها پیدا می‌شود. دم کرده قره قات برای رقیق کردن خون توصیه می‌شود و اعتقاد بر این است که خوردن آن از سکته قلبی جلوگیری می‌کند.
خواص انگور فرنگی
۱- انگور فرنگی سرشار از ویتامین‌های A، B و C و همچنین املاح معدنی به ویژه آهن است.
۲- میوه نارس انگور فرنگی خاصیت نرم‌کنندگی بیشتری دارد و بعد از رسیدن به دلیل داشتن مواد صمغی و دانه‌های ریز، حرکات روده‌ها را تقویت می‌کند و مانع یبوست می‌شود. این میوه را باید بعد از غذا مصرف نمایید.
۳- انگور فرنگی باعث افزایش ادرار می‌شود، بنابراین برای افرادی که با مشکلات عدم دفع ادرار مواجه هستند، دارویی مناسب است. همچنین برای مبتلایان به نقرس، رماتیسم، سوء هاضمه و … مفید است.
۴- افرادی که به
“`
افرادی که میزان اسید اوریک بالایی دارند، می‌توانند روزانه ۵۰ گرم از برگ انگور فرنگی را در ۱۰۰ گرم آب دم کنند و آن را در حالت ناشتا مصرف کنند.
همچنین، گرد برگ انگور فرنگی می‌تواند به صورت موضعی برای بند آوردن خون استفاده شود.
مضرات انگور فرنگی
- غوره، میوه نارس انگور فرنگی، ترش است و خوردن آن به طور خام باعث آسیب به دندان‌ها می‌شود. بنابراین، نباید آن را خام میل کرد، اما میوه رسیده آن شیرین است و می‌توان به راحتی آن را خام مصرف کرد.
- اگر کسی بیش از حد از این میوه استفاده کند، به ویژه افرادی که دچار مشکلات معده یا کبد هستند، ممکن است دچار دل‌پیچه شوند.
- افراد مبتلا به آلبومینوری، میگرن، حصبه، اوره و ضعف دندان بهتر است از خوردن انگور فرنگی اجتناب کنند.
- نوشیدن آب انگور فرنگی برای بیماران دیابتی مضر است.
بیشتر بخوانید:
