معرفی گیاه سگ زبان
گیاه سگ زبان یا لسان الکلب نوعی گیاه از خانوادهٔ Boraginaceae است. این گیاه دو ساله، می‌تواند تا هفتاد سانتیمتر بلند شود و دارای برگ‌های بیضی و دراز، گل‌های خوشه‌ای قرمز رنگ و ریشهٔ گوشتی می‌باشد. ساقه‌های آن بلند و محکم بوده و در اروپا، آمریکای شمالی و آسیا رشد می‌کند. همچنین، می‌توان این گیاه را در مناطق شمالی ایران مشاهده کرد.
روش های کاربردی گیاه سگ زبان
ضماد سگ زبان : ضماد تازه‌ی کوبیده‌ی این گیاه به درمان بواسیر، کمک به درمان سوختگی‌ها و تسکین درد و سوزش آن‌ها و بهبود زخم‌های سطحی بدن مفید است. همچنین برای درمان شقاق پستان و برطرف کردن خارش پوست نیز استفاده می‌شود. از برگ و ریشه‌ی این گیاه همچنین می‌توان برای درمان بیماری‌های ریوی، اسهال، پیچش روده‌ها و جلوگیری از خونریزی بهره برد.
دمنوش سگ زبان : نوشیدن دمنوش این گیاه برای رفع سرفه‌های خشک، سرماخوردگی و خلط سینه بسیار مفید است. اگر دمنوش آن را به طور مداوم بنوشید، می‌توانید به کاهش وزن بدن کمک کرده و از ریزش مو نیز جلوگیری کنید. به‌صورت سنتی، از روغن آن برای درمان طاسی هم استفاده می‌کردند. مقدار مناسب برای تهیه جوشانده یا دم‌کرده از برگ و ریشه ۳۰ تا ۶۰ گرم در یک لیتر آب است و باید روزانه یک فنجان از آن مصرف شود. علاوه بر این، برای شست‌وشوی زخم‌ها می‌توان از جوشانده ۵۰ گرم سگ زبان در یک لیتر آب استفاده کرد. عصاره برگ‌ها و ریشه این گیاه به عنوان حشره‌کش و آفت‌کش عمل کرده و برای دور کردن موش‌ها هم موثر است.
ریشه سگ زبان : ۸ تا ۱۰ گرم از ریشه را در یک لیتر آب بجوشانید و آب صاف شده‌ی آن را در طول روز آرام آرام بنوشید. این گیاه خاصیت مسکن و ضد تشنج دارد و در قطع خونریزی و مشکلات اسهال موثر است. برای درمان سوختگی‌ها و تسکین درد آن‌ها از ۶۰ گرم تازه‌ی آن در یک لیتر آب جوش به مدت ۱۰ تا ۱۲ دقیقه خیسانده و از آب آن برای کمپرس استفاده کنید. ریشه‌ی سگ زبان دارای خاصیت قابض است و باید در جای خشک نگهداری شود تا رطوبت را جذب نکند و دچار آسیب نشود.
خواص درمانی گیاه سگ زبان
- درمان بواسیر: یکی از بهترین خواص درمانی این گیاه، درمان بواسیر است. برای این کار می‌توان از ضماد تازه کوبیده‌ی آن استفاده کرد.
- درمان سرماخوردگی و سرفه: این گیاه همچنین برای درمان سرماخوردگی، سرفه و خلط مؤثر است. چای تهیه شده از این گیاه می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند.
- التیام زخم‌های سطحی بدن: برای شست‌وشوی زخم‌های سطحی بدن، می‌توان از جوشانده ۳۰ تا ۶۰ گرم از برگ و ریشه‌ی گیاه در یک لیتر آب استفاده کرد.
- درمان نزله: برگ و ریشه‌ی گیاه سگ زبان در درمان نزله یا زکام موثر است.
- جلوگیری از ریزش مو: نوشیدن چای این گیاه می‌تواند از ریزش مو جلوگیری کند، البته این به شرط مصرف مداوم آن است.
- درمان طاسی: روغن گیاه سگ زبان در طب سنتی برای درمان طاسی نیز استفاده می‌شود.
- حشره‌کش و آفت‌کش: عصاره‌های برگ‌ها و ریشه‌های گیاه سگ‌زبان می‌توانند به عنوان حشره‌کش و آفت‌کش عمل کنند.
- کمک به درمان پیچش روده‌ها و پیشگیری از خونریزی
- بهبود سوختگی‌ها و کاهش سوزش آن‌ها
- رفع خارش پوست
- تأثیر مثبت در درمان بیماری‌های ریوی
- درمان شقاق پستان
- خاصیت ضد توموری
- مؤثر در درمان هموروئید
- کاهش دردهای اسپاسمی
- کاهش درد
- درمان اسهال
- برای درمان خارش بدن: ۶۰ گرم از قسمت تازه گیاه را در یک لیتر آب جوش به مدت ۱۰ تا ۱۲ دقیقه بخیسانید و سپس از آن برای کمپرس استفاده کنید.
- به عنوان ضد تشنج و مسکن: ۸ تا ۱۰ گرم از ریشه گیاه را در یک لیتر آب جوشانده و در طول روز بنوشید.
- کمک به بهبود سوختگی‌ها و تسکین درد آن‌ها
- خاصیت قابض: ریشهٔ این گیاه خاصیت قابض دارد.
- این گیاه خودبارور است.
- گل‌های گیاه دارای اندام‌های نر و مادگی هستند که با کمک حشرات گرده‌افشانی می‌شوند.
- بذرهای این گیاه خاردار بوده و به بدن حیوانات چسبیده و به نقاط دیگر منتقل می‌شوند.
- در برگ‌های این گیاه، مقدار زیادی آلکالوئید وجود دارد.
- ساقه‌های گیاه در سال اول به خاطر سرما از بین می‌روند، اما ریشه به دلیل وجود کربوهیدرات‌ها در خاک باقی می‌ماند.
- این گیاه می‌تواند در مناطق خشک، مانند حاشیه جنگل‌ها و در جاهای دارای چمن و نزدیکی دریا رشد کند.
- خاک مناسب برای این گیاه شامل خاک‌های ماسه‌ای، سنگریزه‌ای و گچی است و خاک‌های رسی و اسیدی را تحمل نمی‌کند.
- اگرچه در طب مدرن کمتر از این گیاه استفاده می‌شود، اما در گذشته به عنوان یک گیاه دارویی مشهور بوده است.
خواص درمانی ریشه گیاه سگ‌زبان
نکته: ریشه گیاه سگ‌زبان باید در جای خشک نگهداری شود، زیرا اگر رطوبت به آن برسد، قابل استفاده نخواهد بود.
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه سگ‌زبان
ترکیبات شیمیایی این گیاه شامل ماده تلخی به نام سینوگلوسیدین و آلکالوئیدهای سینوگلوسین و سینوگلوسئین می‌باشد.
نکات بیشتر درباره گیاه و بذر سگ‌زبان
مضرات مصرف گیاه سگ‌زبان
گفته می‌شود که این گیاه تقریباً سمی است. در انسان‌ها، مسمومیت ناشی از آن مشاهده نشده، اما برای حیوانات، می‌تواند سمی باشد.
اگر در مصرف این گیاه زیاده‌روی کنید، ممکن است با مشکلات معده مواجه شوید. گرچه این گیاه ممکن است برای درمان سرطان استفاده شود، اما خود سرطان‌زا است.
عوارض مسمومیت از نظر شدت متفاوت است، اما به طور کلی می‌تواند شامل اختلالات گوارشی، خارش، عدم هماهنگی بدن، تشنج و حتی کما باشد.
بیشتر بخوانید:
