قرص کلوفیبرات در چه مواردی استفاده می‌شود؟
کلوفیبرات (Clofibrate) برای درمان چربی بالای خون در افرادی که فقط با رژیم غذایی یا روش‌های دیگر درمان پاسخ خوبی نگرفته‌اند، استفاده می‌شود. کلوفیبرات مانع از تولید تری‌گلیسیریدها در بدن می‌شود و باعث افزایش دفع استرول‌های خنثی می‌گردد. این دارو یکی از مشتقات خاص اسیداریلی‌اکسی سوبوتیریک است.
چگونه کلوفیبرات اثر می‌کند؟
کلوفیبرات می‌تواند از طریق ممانعت از ساخت کلسترول، افزایش دفع استرول‌های خنثی، کمک به تجزیه لیپوپروتئین‌های با چگالی کم، یا تسریع در حذف تری‌گلیسریدها (VLDL) از خون، اثرات خود را اعمال کند.
چگونه کلوفیبرات در بدن عمل می‌کند؟
جذب: این دارو به آرامی و به صورت کامل از دستگاه گوارش جذب می‌شود. بیشترین غلظت دارو در خون 6-2 ساعت پس از مصرف دیده می‌شود. سطح تری‌گلیسرید در خون طی 5-2 روز کاهش می‌یابد و بیشترین اثر درمانی دارو در 21 روز پس از شروع درمان حاصل می‌شود.
پخش: کلوفیبرات به شکل فعال خود، یعنی اسیدکلوفیبریک، تا 98 درصد به پروتئین‌ها متصل می‌شود و در بافت‌های خارج سلولی منتشر می‌گردد. تحقیقات بر روی حیوانات نشان می‌دهد که ممکن است غلظت کلوفیبرات در جنین بیشتر از بدن مادر باشد.
متابولیسم: کلوفیبرات توسط آنزیم‌های خون به اسیدکلوفیبریک تبدیل می‌شود و این ماده در کبد تجزیه می‌شود.
دفع: از کل اسیدکلوفیبریک، 20 درصد به صورت دست نخورده و حدود 70 درصد به عنوان متابولیت‌های کونژوگه از طریق ادرار دفع می‌شود. زمان نیمه عمر دارو حدود 25-6 ساعت است و در بیماران با مشکلات کلیوی یا سیروز ممکن است تا 113 ساعت افزایش یابد.
چه زمانی و چه مقدار کلوفیبرات مصرف شود؟
چربی خون (نوع III) که به درمان رژیمی پاسخ نمی‌دهد؛ گزانتوم توبروزوم.
بزرگسالان: مقدار مصرف 2 گرم در 4-2 دوز تقسیم شده است. بعضی افراد ممکن است به مقادیر کمتری پاسخ دهند. کاهش مقدار مصرف بر اساس میزان چربی خون تنظیم می‌شود. کلوفیبرات نباید در کودکان استفاده شود.
مصرف کلوفیبرات در دوران بارداری و شیردهی
این دارو در گروه C قرار دارد. پژوهش‌ها روی حیوانات نشان داده است که ممکن است اثرات جانبی بر جنین داشته باشد، ولی در انسان مطالعات کافی وجود ندارد. با این حال، ممکن است مزایای استفاده از دارو برای زنان حامله بیشتر از خطرات احتمالی باشد. همچنین، اطلاعات موجود نشان می‌دهد که ممکن است کلوفیبرات به شیر مادر ترشح شود، بنابراین بهتر است در زمان مصرف این دارو، شیردهی متوقف شود.
عوارض جانبی کلوفیبرات
- مشکلات عصبی: خواب‌آلودگی، سردرد، احساس ضعف و خستگی.
- مشکلات قلبی-عروقی: افزایش خطر آنژین صدری، مشکلات ریتم قلب، اختلالات جریان خون، و افزایش احتمال بروز لخته‌های خون.
- مشکلات پوستی: جوش‌های پوستی، خشکی پوست، موهای زبر و خشک، ریزش مو، خارش و کهیر.
- مشکلات گوارشی: تهوع، اسهال، بزرگ شدن کبد، التهاب معده، افزایش احتمال ریزش سنگ‌های صفراوی در درازمدت، و افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد.
- مشکلات ادراری-تناسلی: کاهش میل جنسی و مشکلات در توانایی جنسی.
“`html
هرگونه تغییر بزرگ در آزمون‌های کبدی، افزایش غلظت آمیتاز سرم، افزایش غیرعادی در غلظت کلسترول یا لیپوپروتئین کم‌چگالی (LDL)، در صورتی که بعد از سه ماه تداوی نتیجه‌ای نداشته باشد (به جز در مورد گزانتوم توبروزوم که ممکن است نیاز به ۱۲ ماه درمان داشته باشد).
تأثیر کلوفیبرات بر آزمایش‌های تشخیصی
کلوفیبرات می‌تواند سطح سرمی کراتین فسفوکیناز، ترانس آمیناز، آمیلاز، آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) را بالا ببرد. این دارو می‌تواند سطح فیبرینوژن و بتا-لیپوپروتئین در پلاسما را کاهش دهد.
تداخلات دارویی کلوفیبرات
- کلوفیبرات می‌تواند اثر داروهای ضد انعقاد خون خوراکی را افزایش دهد و ممکن است باعث خونریزی خطرناک شود. در صورت نیاز به مصرف همزمان، دوز داروهای ضد انعقاد باید حدود ۵۰ درصد کاهش یابد و زمان پروترومبین باید به طور مرتب کنترل شود.
- کلوفیبرات می‌تواند اثر داروهای کاهنده قند خون را تقویت کند و موجب کاهش قند خون شود. تنظیم دوز مصرف ممکن است ضروری باشد.
- مصرف همزمان با فوروسماید باعث افزایش دفع ادرار می‌شود، بنابراین باید با احتیاط انجام شود.
- استفاده همزمان با کلستیرامین ممکن است جذب کلوفیبرات را کاهش دهد.
هشدارها درباره کلوفیبرات
1- این دارو باید در بیماران با مشکلات کلیوی و کبدی با احتیاط مصرف شود.
2- باید غلظت کلسترول و تری‌گلیسرید در سرم اندازه‌گیری شود، قبل از شروع درمان، هر دو هفته در طول درمان و سپس هر ماه یک بار.
توصیه‌های دارویی برای کلوفیبرات
1- در طول درمان باید از رژیم غذایی که پزشک تجویز کرده استفاده شود.
2- بیمار باید تحت نظارت پزشک باشد.
3- قبل از قطع مصرف دارو باید با پزشک مشورت شود، زیرا ممکن است میزان چربی در خون افزایش یابد.
4- این دارو نباید بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده مصرف شود.
5- اگر یک نوبت از مصرف دارو فراموش شد، باید بلافاصله مصرف شود، مگر اینکه نزدیک به زمان نوبت بعدی باشد. در این صورت، نباید مقدار بعدی دو برابر شود.
ملاحظات خاص درباره کلوفیبرات
- هر گونه علائم شبیه آنفولانزا باید فوری به پزشک گزارش شود.
- مصرف زیاد کلوفیبرات ممکن است خطر ابتلا به سنگ‌های صفراوی، بیماری قلبی و سرطان را افزایش دهد.
- باید به طور منظم سطح کلسترول و تری‌گلیسرید در سرم پایش شود.
- در بیماران با تاریخچه مشکلات صفراوی، باید مراقب مصرف این دارو بود.
- بیمار باید از نظر بروز عوارض جدی مانند ترومبوفلبیت، آمبولی ریوی، آنژین صدری و اختلالات ریتم قلب تحت نظر باشد و عملکرد کلیه و کبد و شمارش سلول‌های خون و سطح الکترولیت‌ها و قند خون بیمار پیگیری گردد.
-
“““html
راهنمایی‌هایی برای بیماران در زمان مصرف کلوفیبرات
- همیشه تحت نظر پزشک خود باشید و اگر عارضه‌ای مشاهده کردید، به او اطلاع دهید. دستورات دارویی و رژیم غذایی را به دقت دنبال کنید.
- دارو را بیشتر از دوز تجویز شده مصرف نکنید.
- برای جلوگیری از مشکلات گوارشی، دارو را همراه با غذا مصرف کنید.
- به یاد داشته باشید که این دارو نمی‌تواند جایگزین رژیم غذایی سالم، ورزش و کاهش وزن در کنترل چربی خون باشد.
- مصرف در کودکان: اثربخشی و ایمنی این دارو در بچه‌های زیر 14 سال هنوز ثابت نشده است.
داروهای مشابه کلوفیبرات
- فنوفیبرات
- جم فیبروزیل
سایت رضیم
“`