موارد مصرف و عوارض داپسون
داپسون (Dapsone) برای درمان جذام و نوعی بیماری پوستی به نام درماتیت هرپتیفرم استفاده می‌شود. جذام یک بیماری عفونی است که معمولاً در کشورهای پیشرفته کمتر مشاهده می‌شود. داپسون به جلوگیری از رشد باکتری‌های عامل جذام کمک می‌کند. برای درمان جذام، معمولاً چندین دارو به همراه داپسون تجویز می‌شود.
درماتیت هرپتیفرم نوعی اختلال پوستی است که با بیماری سلیاک مرتبط است. سلیاک به دلیل حساسیت به گلوتن ایجاد می‌شود، که یک پروتئین موجود در برخی از مواد غذایی است. درماتیت هرپتیفرم به خوبی با داروها و همچنین عدم مصرف گلوتن قابل درمان است. داپسون یکی از اصلی‌ترین داروها برای درمان این اختلال پوستی به شمار می‌رود.
داپسون همچنین می‌تواند برای پیشگیری از پنومونی در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند نیز مصرف شود. اگر در مورد درمان با داپسون سوالی دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
اشکال دارویی: قرص و پودر
مکانیسم اثر داپسون
داپسون یک داروی باکتری‌کش است و احتمالاً در فرآیند ساخت فولات در بدن اختلال ایجاد می‌کند.
فارماکوکینتیک داپسون
این دارو به آرامی از معده جذب می‌شود و برای جذب مناسب به محیط اسیدی نیاز دارد. پس از جذب، داپسون در اکثر بافت‌ها، به ویژه در کبد، عضلات، کلیه‌ها و پوست یافت می‌شود. غلظت دارو در خون 8 تا 2 ساعت بعد از مصرف به حداکثر می‌رسد. دارو در کبد پردازش می‌شود و زمان نیمه‌عمر آن 10 تا 50 ساعت است. همچنین، بیشتر این دارو از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود و بخشی از آن از طریق صفرا خارج و به روده‌ها برمی‌گردد.
موارد منع مصرف داروی داپسون
- به تاریخ انقضا دارو توجه کنید و اگر تاریخ انقضا آن گذشته است، از آن استفاده نکنید.
- هرگز دارو را به دیگران، حتی اگر علائم مشابهی دارند، ندهید.
- دارو را بیشتر از دوز تجویز شده توسط پزشک مصرف نکنید.
- اگر بیمار به پورفیری مبتلا است، نباید از این دارو استفاده کند.
- تداخلات دارویی را بررسی کنید و به پزشک بگویید که از چه داروهای دیگری استفاده می‌کنید.
تداخلات دارویی داپسون
تداخلات دارویی می‌توانند اثر داروها را تغییر دهند و خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهند. یک لیست از تمام داروهایی که استفاده می‌کنید، شامل داروهای نسخه‌ای و بدون نسخه و همچنین محصولات گیاهی، تهیه کرده و با پزشک و داروساز خود در میان بگذارید. دوز دارو را بدون مشورت با پزشک تغییر ندهید و مصرف دارو را قطع نکنید.
اگرچه بیشتر آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً بر کنترل بارداری تأثیر ندارند، اما آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند ریفامپین و ریفابوتین می‌توانند اثر بخشی روش‌های کنترل بارداری هورمونی را کاهش دهند. قبل از استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
- ریفامپین می‌تواند غلظت داپسون را در خون کاهش دهد.
نکاتی که قبل از مصرف داپسون باید در نظر گرفته شود
بعضی از داروها در شرایط خاص تجویز نمی‌شوند و برخی دیگر چیزی بیشتر از درمان اصلی نیاز به درمان های مکمل دارند. بنابراین بهتر است قبل از مصرف داپسون، پزشک شما از موارد زیر مطلع باشد:
- در صورتی که تصمیم به بارداری دارید یا در دوران بارداری هستید، یا اگر به نوزادتان شیر می‌دهید. زیرا در دوران بارداری باید مکمل‌های اسید فولیک مصرف کنید.
- اگر هر نوع مشکل قلبی یا ریوی دارید.
- اگر دچار آنمی (کمبود آهن در خون) هستید. این وضعیت باید قبل از مصرف داروی داپسون درمان شود.
- اگر نقص گلوکز ۶-فسفات دهیدروزناز (G6PD) دارید. این یک مشکل ژنتیکی است که باعث مشکلاتی پس از خوردن غذاهایی مثل باقلا می‌شود.
- اگر دچار پورفیری هستید (یک اختلال نادر خونی).
- اگر در حال حاضر دارویی مصرف می‌کنید. این شامل همه داروها می‌شود، چه داروهای تجویزی پزشک باشد و چه داروهای گیاهی و مکمل.
- اگر سابقه حساسیت به هر نوع دارو دارید. به ویژه اگر به داروهای سولفونامیدی حساسیت داشته‌اید که برای درمان عفونت استفاده می‌شوند.
“`html
عوارض جانبی ممکن داروی داپسون
تمام داروها می‌توانند در کنار اثرات مثبت، عوارض جانبی هم داشته باشند. اما این عوارض برای همه پیش نمی‌آید. معمولاً بدن به مرور زمان با دارو وفق پیدا می‌کند و این علائم کاهش می‌یابند؛ اما اگر علائم زیر تداوم داشت یا اذیت‌کننده شد، باید با پزشک خود مشورت کنید.
- سردرد: از پزشک بخواهید تا برای شما مسکن مناسب تجویز کند.
- احساس کسالت: غذاهای ساده بخورید و از غذاهای چرب و تند دوری کنید.
- افزایش حساسیت به نور خورشید: از کرم ضد آفتاب با فاکتور حفاظتی حداقل ۱۵ استفاده کنید و از آفتاب گرفتن پرهیز کنید.
- کهیر پوستی، مشکل خواب، مور مور شدن پوست، احساس ضعف، ضربان قلب سریع، کاهش اشتها، سردرگمی افکار: اگر هر یک از این موارد آزاردهنده شد، به پزشک اطلاع دهید.
نکته مهم: پزشک درباره عوارض جانبی احتمالی داروی داپسون با شما صحبت خواهد کرد. اگر هر کدام از موارد زیر را مشاهده کردید، باید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:
- کهیر پوستی
- تب
- گلودرد، زخم‌های دهانی
- هر نوع کبودی یا خونریزی غیرمعمول
اگر علائم دیگری دارید که فکر می‌کنید به دلیل مصرف داپسون است، با پزشک خود صحبت کنید.
توصیه‌های دارویی داپسون
1- به دلیل احتمال مقاومت میکروبی، مصرف همزمان داپسون با ریفامپین توصیه می‌شود.
2- در صورت بروز واکنش‌های درماتیت، باید مصرف دارو را متوقف کرد.
3- دوره درمان ممکن است 6 ماه تا 3 سال یا بیشتر طول بکشد و باید به طور کامل انجام شود.
توصیه‌هایی درباره مصرف داپسون
1. دارو همراه با غذا مصرف شود.
2. پودر داپسون را با آب، فرمولای دیگر یا محصولات لبنی مخلوط کرده و میل کنید.
3. مایعات کافی بنوشید.
4. این دارو ممکن است به همراه سایر داروها مصرف شود، زمان مصرف داروها را دقیقاً رعایت کنید.
5. سطح قند خون خود را کنترل کنید زیرا این دارو ممکن است باعث افزایش قند خون شود.
6. آزمایش خون به صورت مرتب انجام شود.
7. قرص داپسون را به صورت منظم و همراه با غذا مصرف کنید.
نحوه نگهداری داروی داپسون
- دارو را در جایی خنک، خشک و دور از گرما و نور مستقیم خورشید نگه دارید.
- تمام داروها را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
سایت رضیم
“`