موارد مصرف و عوارض فلبامات
فلبامات (Felbamate)، که به نام تجاری فلباتول نیز شناخته می‌شود، یک داروی ضد تشنج است که برای درمان بیماری صرع به کار می‌رود. این دارو برای درمان نوعی صرع به نام صرع‌های پارشیال (جزئی) در بزرگ‌سالان، هم با گسترش سرتاسری و هم بدون گسترش، و همچنین صرع‌های پارشیال یا سرتاسری مرتبط با سندرم لنوکس-گستو در کودکان استفاده می‌شود.
با این حال، به‌خاطر خطر بروز عوارض جدی همچون کم‌خونی آپلاستیک مرگبار و نارسایی کبد، مصرف فلبامات تنها به مواردی که تشنج‌های شدید و مکرر وجود دارد محدود می‌شود.
نام های تجاری: Taloxa, Felbatol
شکل دارویی: قرص 400 میلی‌گرمی
مکانیسم اثر فلبامات
نحوه عملکرد دقیق این دارو مشخص نیست. فلبامات اولین داروی با عملکرد دوگانه است که همزمان به عنوان یک تحریک کننده NMDA و یک مهارکننده GABA عمل می‌کند.
فارماکوکینتیک فلبامات
فلبامات بعد از مصرف خوراکی به خوبی جذب می‌شود. ۹۰٪ این دارو از طریق ادرار دفع می‌شود، که ۴۰٪ آن به صورت دست نخورده و مابقی به شکل متابولیت دفع می‌گردد.
- مصرف فلبامات با غذا تاثیری بر جذب دارو ندارد.
- نسبت پروتئین‌های باند شده با این دارو ۲۰ تا ۲۵ درصد است.
مصرف فلبامات در دوران حاملگی و شیردهی
C – مطالعات کافی درباره این دارو در حیوانات نشان داده است که می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد، اما تحقیقات کافی در مورد انسان‌ها وجود ندارد. با این حال، ممکن است مزایای مصرف دارو در زنان حامله از خطرات احتمالی آن بیشتر باشد. یا اینکه هیچ مطالعه‌ای در این زمینه یا مطالعات کافی در انسان وجود ندارد.
مصرف در شیردهی: این دارو در شیر مادر توزیع می‌شود، بنابراین باید با احتیاط مصرف شود.
عوارض جانبی فلبامات
عوارض شایع این دارو شامل:
- دل درد – زخم معده – طعم بد در دهان – تغییر در راه رفتن و تعادل – افسردگی – گریه – اسهال – گیجی – منگی – دوبینی – سردرد – سرخوشی (افوریا)
- موارد نادری از عارضه خطرناک و بالقوه کشنده به نام آنمی آپلاستیک به این دارو نسبت داده شده است.
در صورت مشاهده هر یک از نشانه‌های زیر، به سرعت به پزشک مراجعه کنید:
- مدفوع سیاه
- درد قفسه سینه
- عدم کنترل ادرار
- تب
- سرفه مکرر
- افسردگی
- ادرار دردناک.
تداخلات دارویی فلبامات
فلبامات با بسیاری از داروها تداخل ایجاد می‌کند. در ادامه مهم‌ترین این تداخلات آورده شده است:
- کلوپیدگرل – سیتالوپرام – کلوزاپین – اتینیل استرادیول و تمام ترکیبات این دارو – استرادیول – بوپرونورفین – لوونورژسترول – لفلونوماید – پروپوکسی‌فن
- مصرف همزمان با کاربامازپین باعث کاهش غلظت فلبامات در خون و افزایش غلظت متابولیت فعال کاربامازپین تا 60% می‌شود.
- مصرف همزمان با فنی توئین موجب کاهش غلظت فلبامات در خون و احتمال افزایش سطح سرمی فنی توئین می‌شود.
- فلبامات می‌تواند سطح سرمی فنوباربیتال و والپروئیک اسید را افزایش دهد.
هشدارها درباره مصرف فلبامات
- اگر در حین مصرف این دارو دچار تب، زخم در دهان یا گلو، یا کبودی بدون دلیل شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. این علائم حتی می‌تواند تا چند ماه بعد از قطع دارو نیز ادامه داشته باشد.
- اگر احساس خستگی شدید دارید، ادرار شما تیره است، یا مدفوع شما روشن است، همچنین اگر پوست یا چشم‌های شما زرد شده است، به پزشک مراجعه کنید.
- این دارو برای افرادی که مشکل کبدی دارند مناسب نیست.
توصیه‌های پزشکی برای مصرف فلبامات
1- برای بیمار آزمایش خون طبق دستور پزشک به صورت منظم انجام دهید.
2- از مصرف همزمان داروهای مربوط به سیستم عصبی خودداری کنید.
3- علائم مسمومیت را به بیمار یادآوری کنید، مانند ناراحتی معده و تعداد زیاد ضربان قلب.
4- وزن بیمار را کنترل کنید.
نکات پرستاری هنگام تجویز فلبامات
1) دوز دارو باید با دقت و بر اساس وضعیت بیمار تنظیم شود.
2) قبل از آغاز درمان و پس از قطع دارو، آزمایش خون انجام شود.
3) عملکرد کبد و وزن بیمار طی درمان کنترل شود.
4) سطح پتاسیم و سدیم سرم بیمار به صورت دوره‌ای اندازه‌گیری شود.
5) بیمار را در مورد عوارض جانبی مهم آگاه کنید.
6) هرگونه علائم غیرعادی را به پزشک گزارش دهید.
شرایط نگهداری فلبامات
این دارو باید در دمای بین 15 تا 30 درجه سانتی‌گراد و در بسته‌بندی ضد آب نگهداری شود.
